Erfenisruzies kunnen families verscheuren. Er is geen wondermiddel om ze te vermijden, maar als specialisten één advies geven dan is het wel dit: praten werkt.
1. Regel je begrafenis
Een goede successieplanning begint al bij het plannen van je begrafenis. ‘Je moest eens weten hoeveel familieruzies er ontstaan op het moment dat ze een begrafenis moeten regelen’, zegt advocaat Ann Maelfeit van Rivus.
‘Soms wordt daarvoor zelfs in kort geding een procedure aangespannen bij de rechtbank. Want iedereen heeft de beste bedoelingen en denkt de overleden vader of moeder het best te kennen. Maar als niet iedereen dezelfde mening heeft, zorgt dat onvermijdelijk voor ruzie. En dan moet de verdeling van de nalatenschap nog beginnen’ Laat daarom instructies na over hoe en waar je begraven wilt worden.
2. Praat via je testament
‘Het testament is de laatste keer dat je kunt spreken. Doe dat dan ook, en het liefst nog klaar en duidelijk’, adviseert Maelfait. Veel mensen zien een testament vooral als een document waarin je aangeeft wie wat krijgt. Maar in een testament kun je daar ook een verklaring voor geven. ‘Als je zelf in een testament uitlegt waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt, dan hoeven de nabestaanden daar al niet naar te gissen. Want het is net daardoor dat er veel ruzies ontstaan.’
3. Schrijf niet je eigen testament
In principe is het mogelijk om je eigen testament te schrijven. Het is geldig zolang je het met de hand schrijft, dateert en ondertekent. Toch wordt in de praktijk geadviseerd om het schrijven van het testament over te laten aan een notaris. Want een eigenhandig testament geeft veel vaker aanleiding tot discussies. ‘Om te beginnen kun je ervan op aan dat binnen de kortste keren de authenticiteit in twijfel wordt getrokken’, zegt notaris Carol Bohyn. Want heeft moeder het testament wel zelf geschreven? En was vader nog helder van geest op dat moment? ‘Daar komt nog eens bij dat niet iedereen de juridische taal voldoende beheerst.’ De notaris maakte het al mee dat een vader in zijn testament neerpende dat zijn vermogen verdeeld moest worden over al zijn kinderen, zonder te specificeren of het om zijn wettelijke kinderen ging of ook over zijn stiefkinderen. Een foute formulering kan er zo voor zorgen dat het omgekeerde gebeurt van wat de overledene in gedachten had.
4. Ga al tijdens je leven de confrontatie aan
Veel erfenisruzies zijn geworteld in foute veronderstellingen en niet ingeloste verwachtingen. Ouders kunnen vaak al veel geruzie vermijden door tijdens hun leven open te zijn over hun vermogen en hoe ze dat willen verdelen. Maelfait: ‘Het is niet de bedoeling om elke zondag bij de taart over de erfenis te spreken met de kinderen. Maar als er dingen geregeld moeten worden, is het altijd beter om de kinderen daar meteen bij te betrekken. Dat vermijdt verrassingen die ontaarden in familieruzies. En als een van de kinderen de zaken anders ziet, dan is er tenminste nog ruimte om daarover het gesprek aan te gaan. Veel familievetes zouden nooit ontstaan zijn, mochten de ouders openlijker gecommuniceerd hebben over hun bedoelingen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
