Lagere belastingen voor wie in centrum woont? Gemengde reacties op voorstel

De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) is op zich positief, maar plaatst nog wat vraagtekens bij het plan van de Vlaamse meerderheidspartijen om steden en gemeenten toe te laten om verschillende belastingtarieven te heffen per wijk. De Leuvense kopstukken Carl Devlies (CD&V) en Lorin Parys (N-VA) pleiten voor andere opties.

Het voorstel van decreet wordt ingediend door Vlaams Parlementsleden Rik Daems (Open VLD), Koen Van den Heuvel (CD&V) en Jos Lantmeeters (N-VA). Bedoeling van de verschillende belastingregimes is om wonen in stads- of dorpskernen aantrekkelijker te maken. Concreet willen de meerderheidspartijen dat gemeentebesturen de belasting die inwoners betalen op hun huis of appartement, in bepaalde wijken kunnen verlagen. Dat kan enkele honderden euro’s schelen. Het tegendeel – de belastingen in bepaalde wijken verhogen – kan niét, volgens het decreet. De ambitie is om de maatregel te laten ingaan vanaf het aanslagjaar 2019.

Directeur bestuur Jan Leroy van de VVSG vindt het ‘op zich wel een goed plan,’ maar wijst erop dat een gelijkaardig voorstel enkele jaren geleden op ernstige kritiek is gebotst van de Raad Van State. Hij vraagt zich bovendien af of de maatregel wel zal volstaan. ‘Zal iemand verhuizen voor een paar honderd euro? Onderzoek bij centrumsteden heeft uitgewezen dat het wellicht onvoldoende zal zijn.’

‘Een bijkomend probleem kan het gelijkheidsbeginsel zijn’, aldus nog Leroy. ‘Stel je voor dat de ene buur nog net in het centrum valt en de andere niet. Die laatste zal dat niet leuk vinden en zal misschien naar de rechtbank trekken. Toch zal men ergens de zones moeten afbakenen.’

Tot slot benadrukt Leroy dat de betrokken opbrengsten voor de steden en gemeenten jaarlijks goed zijn voor circa 2,3 miljard euro. ‘De inning door de Vlaamse overheid verloopt nu grotendeels digitaal. Als men verschillende tarieven gaat hanteren, moet men zorgen dat het proces gestroomlijnd blijft. Daar mag niets verkeerd mee lopen.’

Reacties uit Leuven

De Leuvense schepen Carl Devlies (CD&V) is alvast niet gewonnen voor het plan en lanceert een ander voorstel: laat steden de belasting op de eerste woning, de gezinswoning, verlagen én voorzie de mogelijkheid om een tijdelijke vrijstelling te geven aan jongeren die hun eerste woonst kopen.

De oud-staatssecretaris vindt dat het voorstel van stadsgenoot Daems ‘niet is aangepast aan de noden op het terrein’, en vreest – net als de Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) – problemen in verband met het gelijkheidsbeginsel. Bovendien stelt Devlies vast dat veel stadscentra, bijvoorbeeld in Leuven, sowieso al weer ‘hip’ worden. ‘Dat is niet het probleem’, zegt Devlies, die het echter wel ‘fiscaal rechtvaardig’ zou vinden mochten steden de mogelijkheid krijgen om de eerste en enige eigendom van een inwoner lager te belasten.

Daarnaast pleit de CD&V-schepen voor de mogelijkheid om een vrijstelling van bijvoorbeeld drie of vijf jaar te geven aan jongeren die hun eerste huis kopen.

Na Devlies reageerde zaterdag nog een ander Leuvens politiek kopstuk op het voorstel. Lorin Parys (N-VA) vindt het een goede mogelijkheid voor steden en gemeenten, maar niet voor Leuven. ‘We hebben in Leuven geen buurten waar de mensen minder graag komen wonen.’

Het probleem van de Dijlestad is dat ze te duur is om te komen wonen, klinkt het.

Parys verwijst naar voorstellen die hij vorig jaar voor Leuven lanceerde. Zo wil hij via een premie gedurende de eerste drie jaar de onroerende voorheffing compenseren voor iedereen onder de 35 jaar die er komt wonen. Bij nieuwe vastgoedontwikkelingen moet 20 procent voorbehouden zijn aan Leuvenaars die teveel verdienen om in aanmerking te komen voor een sociale woning, maar te weinig om een op eigen benen te kopen.