De lage-emissiezones in Antwerpen en Gent hebben niet enkel invloed in die steden zelf, maar zorgen in heel Vlaanderen voor een daling van het aantal vervuilende wagens. Dat blijkt uit een studie van de Vlaamse Milieumaatschappij en het Departement Omgeving in opdracht van minister van Omgeving Zuhal Demir.
In Antwerpen werd op 1 februari 2017 een lage-emissiezone ingevoerd. In Gent gebeurde dat op 1 januari 2020. In beide gevallen worden vooral oude dieselwagens geviseerd, benzine-auto’s met een lage euronorm krijgen langer respijt. De invoering heeft gezorgd voor een daling van het aantal oude dieselwagens in zowel Antwerpen als Gent.
Maar ook in de rest van Vlaanderen daalde het aantal vervuilende diesels sneller dan verwacht. Dat blijkt uit een vergelijking tussen de gewesten. Tot 2017 liep de evolutie van het aantal inschrijvingen van dieselwagens met euronorm 0 tot 4 gelijk in Vlaanderen en Wallonië. Tussen 2017 en 2019 daalde het aandeel dergelijke voertuigen in Vlaanderen 1,2 keer sneller dan in Wallonië. Een zelfde impact is te zien in de verschuiving van diesel naar benzine.
Bij de tweedehandsinschrijvingen steeg tussen 2015 en 2019 het benzineaandeel 2,3 keer sneller in Vlaanderen dan in Wallonië. In Antwerpen daalde de roetuitstoot door de lage-emissiezone tussen 2019 en 2018 meer dan dubbel zo snel als zonder de lage-emissiezone het geval zou zijn geweest, blijkt voorts uit het rapport. Ook de concentraties aan stikstofdioxide (NO2) daalden sterk, zowel in de zones als in de rest van Vlaanderen.
Kwetsbare gezinnen
De studie meldt verder dat de sociaal kwetsbare gezinnen harder dan gemiddeld worden getroffen door de restricties. Van de Antwerpse en Gentse gezinnen die minstens één auto bezitten waarmee ze geen toegang hebben, behoort 40 procent tot die gezinnen die met het laagste inkomen moeten rondkomen.
Binnen die 25 procent gezinnen met het laagste inkomen heeft wel een meerderheid de beschikking over een toegelaten wagen. Demir waarschuwt dat de bestaande regelgeving voorschrijft dat na 2025 de focus wordt verlegd van het bannen van oude dieselwagens zonder roetfilter naar het bannen van auto’s met een hoge uitstoot van NOx. Op dat ogenblik zullen ook de recentere dieselwagens met een roetfilter in het vizier komen omdat die ongeveer evenveel stikstofoxiden blijven uitstoten als de oudere dieselwagens zonder roetfilter.
Reactie van Groen
Groen wil dat Demir het decreet nu verfijnt en erop aanstuurt om lage-emissiezones uit te rollen in alle Vlaamse stedelijke gebieden. ‘Hopelijk zal minister Demir andere Vlaamse steden aanmoedigen om de knop om te draaien en tegelijk oog te hebben voor de gevolgen op sociaal vlak’, zeggen Vlaams Parlementsleden Imade Annouri en Mieke Schauvliege. ‘Zo mogen lage-emissiezones in geen geval leiden tot isolement van mensen die met hun wagen niet meer de stad in kunnen.’
