‘L’enfer, c’est les autres; maar in het verkeer moeten we vooral naar onszelf kijken’

‘Iedereen die achter het stuur kruipt, of het nu van een wagen, vrachtwagen of fiets is, moet immers beseffen dat dit een grote verantwoordelijkheid met zich meebrengt’, schrijft Mathias De Clercq.

Federaal minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) is het moe: welke maatregelen de overheid ook neemt om de verkeersveiligheid te verhogen, het aantal verkeersdoden in ons land blijft veel te hoog. Daarom vraagt ze nu aan de burgers om zelf met voorstellen af te komen en zo het beleid mee te sturen.

Het is op zich een nobele gedachte om burgers te laten meedenken over verkeersveiligheid, want laten we eerlijk zijn: welke wetten en maatregelen er ook worden gestemd, de voornaamste oorzaak van ongevallen ligt bij de weggebruikers zelf. Bijkomende voorstellen kunnen zeker nuttig zijn. Zo zijn aandacht voor een veiligere infrastructuur en het handhaven van de wegcode, zeker op hun plaats. Maar hebben we niet vooral nood aan een andere mentaliteit? Mevrouw Galant erkent dat ook in de laatste zin van haar opiniestuk in De Standaard: ‘We mogen niet aanvaarden dat ons gedrag ons zoveel levens blijft kosten.’

De overheid kan regels uitdenken en sensibiliseren zoveel ze wil, als het gedrag van de automobilisten, fietsers en voetgangers zelf niet verandert, zal het aantal verkeersslachtoffers niet dalen. Je moet maar eens rondkijken: hoeveel voetgangers negeren niet het rode verkeerslicht om over te steken? Hoeveel fietsers rijden er niet rond met gebrekkige of ontbrekende fietsverlichting? Hoeveel automobilisten rijden er niet veel te snel over onze wegen?

Het verkeer, dat zijn wij.

De grootste oorzaken van ongevallen op onze wegen zijn snelheid, dronkenschap, en onoplettendheid, onder andere door smartphonegebruik. Allemaal factoren die we zelf in de hand hebben. Het verkeer, dat zijn wij. Strengere straffen, hogere pakkans en tientallen sensibiliseringscampagnes hebben niet kunnen voorkomen dat we het met ons allen niet altijd even nauw nemen met ons gedrag op de weg. Het gevaar schuilt erin dat we het aanvaardbaar gaan vinden dat er zoveel doden op onze wegen vallen, als collateral dammage van ons massale wagengebruik. Terwijl elke dode er één te veel is. 715 in België in 2014. Dat zijn 715 levens verloren, 715 verscheurde gezinnen, 715 dromen aan diggelen.

We moeten het daarom meer dan ooit veroordelen dat wie dronken is nog achter het stuur kruipt. Dat is ieders verantwoordelijkheid. We moeten het afkeuren dat er stoeferig wordt gedaan over snel rijden. We moeten met z’n allen stoppen op onze smartphones te app’en als we achter het stuur zitten, want dat is waarschijnlijk de ‘ziekte’ van de laatste jaren. Elk moment van onoplettendheid kan fatale gevolgen hebben.

Zelfrijdende wagen

Zeker, met technologieën die vandaag in volle ontwikkeling zijn is er op middellange termijn misschien beterschap te verwachten. Als we weten dat 90 procent van de ongevallen te wijten zijn aan menselijk falen, dan biedt de opkomst van de zelfrijdende wagen wel een hoopvol perspectief. Maar we zijn daar nog niet. De uitdaging van vandaag is attitude. Wat de rol van de overheid betreft liggen hier zeker mogelijkheden bij de gewestelijke bevoegdheden. Denk aan verkeerseducatie die sterker kan worden verankerd in het onderwijspakket van het secundair onderwijs, net een groep die die kennis zeer sterk nodig heeft. Denk ook aan de gefaseerde rijopleiding die er volgend jaar zit aan te komen in Vlaanderen. Attitude zal daarin een grotere rol spelen, levenslang leren ook. Inzetten op mentaliteitsverandering is de juiste aanpak. Iedereen die achter het stuur kruipt, of het nu van een wagen, vrachtwagen of fiets is, moet immers beseffen dat dit een grote verantwoordelijkheid met zich meebrengt.

Laten we met z’n allen beginnen met zelf het goede voorbeeld te geven. Als automobilist, als fietser of als voetganger. Het zal het wederzijdse respect tussen de verschillende weggebruikers alleen maar vergroten. L’enfer, c’est les autres. Maar in het verkeer is het vooral naar onszelf dat we moeten kijken.