Kroniek van de week: over de corona-recessie en ongelezen rapporten

Mensen met beschermende maskers tegen het coronavirus in Venetië. © REUTERS
Ewald Pironet

De voorbije week ging het over de verspreiding van het coronavirus en de impact op de economie, over de Europese Commissie die België nog maar eens bekijft en het aanhoudende succes van belastingparadijzen. Knack-redacteur Ewald Pironet blikt terug.

1. Corona-recessie

‘Het coronavirus is een gamechanger voor de Europese economie’

Jan van Hove, hoofdeconoom van KBC, De Tijd, 25 februari

De Europese Commissie maakte deze week haar economisch rapport over België bekend. Ze voorziet een economische groei van 1,2 procent dit jaar. Dat is een verdere daling, in 2017 bedroeg die groei nog 2 procent. De Commissie ziet onze binnenlandse vraag nog wel wat aantrekken, maar de export zou teruglopen. Het rapport houdt daarbij nog geen rekening met het coronavirus, dat ondertussen is uitgebroken en de wereldwijde groei ondermijnt.

Bij JPMorgan verwacht men dat de wereldgroei door het coronavirus dit jaar slechts 2,6 procent zal zijn, de laagste groei sinds de recessie van 2009. Dat is dus geen goed nieuws voor Europa, en zeker niet voor België dat sowieso al zit met een lage groei, een flink begrotingstekort en een hoge schuldgraad. En zonder volwaardige regering. Nog een beetje en we sukkelen opnieuw in een recessie.

Het Internationaal Monetair Fonds vreest alvast dat de economische groei in China, waar het nieuwe coronavirus uitbrak, serieus zal teruglopen. Kristalina Georgieva, hoofd van het IMF, verklaarde al dat ‘het covid-19-virus, een mondiale gezondheidsurgentie, de economische activiteit in China heeft verstoord en het herstel in gevaar zou kunnen brengen.’ De economische groei in China zou rond 5,6 procent uitkomen, terwijl in januari nog werd gedacht aan 6 procent. ‘Ik heb de G20 (19 rijke industrielanden plus de Europese Unie) laten weten dat, zelfs als het virus snel ingedijkt wordt, de groei in China en de rest van de wereld getroffen zal worden’, aldus Georgieva.

Nog een beetje en we sukkelen opnieuw in een recessie.

IMF-directeur Kristalina Georgieva
IMF-directeur Kristalina Georgieva© REUTERS

Jan Van Hove, professor internationale handel aan de KU Leuven en hoofdeconoom bij KBC, noemt de grote verspreiding van het coronavirus ‘een gamechanger voor de Europese economie’. In Europa werd vooral Italië de voorbije dagen hard getroffen. De zo belangrijke toeristische sector zal er zware klappen krijgen. ‘En als de op twee na grootste economie van de eurozone wordt getroffen, heeft dat impact’, aldus Van Hove. ‘Als dit enkele maanden blijft duren, moet je rekening houden met enkele tienden van een procentpunt minder groei voor de eurozone.’

Een ongeluk komt altijd op een slecht moment, maar de verspreiding van het coronavirus dreigt ons erg duur te staan te komen. Nog niet zozeer omdat we nog geen volwaardige regering hebben, maar wel omdat in het verleden onze volwaardige regeringen niet gezorgd hebben voor een buffer in geval van nood. We kunnen ons zo’n crisis eigenlijk niet permitteren.

Een ongeluk komt altijd op een slecht moment, maar de verspreiding van het coronavirus dreigt ons erg duur te staan te komen.

2. Ongelezen rapporten

‘Hoewel de hervormingen op het niveau van de gewesten en gemeenschappen kunnen worden voortgezet, heeft de langdurige situatie van een regering in lopende zaken ertoe geleid dat het hervormingsproces op federaal niveau vrijwel volledig is stopgezet.’

Europese Commissie, Country Report Belgium 2020, 26 februari

De voorbije weken hebben zowel de Nationale Bank, het IMF als de OESO een economisch rapport over België verspreid. Deze week kwam daar dus het rapport van de Europese Commissie bij. Allemaal trekken ze dezelfde conclusies. België is slecht voorbereid om de vergrijzingskosten op te vangen. Onze economische groei is lager dan in ander landen. Onze productiviteit neemt trager toe dan in andere landen. Het begrotingstekort stijgt. De overheidsschuld is hoog. Onze fiscaliteit te complex en onrechtvaardig. Enzoverder.

Zou iemand in de Wetstraat al die rapporten lezen?

Het klinkt u wellicht allemaal bekend in de oren, want al vele jaren wordt ons deze boodschap ingepeperd. Toch gebeurt er nauwelijks iets aan. Zou iemand in de Wetstraat die rapporten lezen? Dit is een oprechte vraag.

In elk geval kan iedereen die dat wil de rapporten van de Nationale Bank, het IMF, de OESOen de Europese Commissie over België op het internet gratis en voor niets vinden. U bent er slechts één klik van verwijderd. Graag gedaan.

3. Belastingparadijzen

‘Het toont aan dat bedrijven en groepen nog altijd entiteiten gebruiken in belastingparadijzen. Je zou denken dat dat fenomeen aan het verdwijnen was, maar dat is niet het geval.’

Axel Haelterman, hoogleraar fiscaal recht aan de KU Leuven, De Tijd, 27 februari

Belastingparadijzen hebben niets van hun aantrekkelijkheid verloren. Tijdens aanslagjaar 2019, dus over de inkomsten van 2018, stroomde 172 miljard euro aan betalingen vanuit België naar belastingparadijzen, meldde zakenkrant De Tijd op basis van cijfers van de fiscus. Het geld gaat vooral richting de Verenigde Arabische Emiraten, maar ook naar Oezbekistan, de Kaaimaneilanden, Bermuda en Turkmenistan.

Die 172 miljard is een hoog bedrag, ook in vergelijking met de vorige jaren en ‘het toont aan dat bedrijven en groepen nog altijd entiteiten gebruiken in belastingparadijzen. Je zou denken dat dat fenomeen aan het verdwijnen was, maar dat is niet het geval’, zo wordt Axel Haelterman geciteerd, hoogleraar fiscaal recht aan de KU Leuven.

Sommige politici grepen al vlug het bericht aan om een simpele boodschap te verkopen.

De woordvoerder van de fiscus, Francis Adyns, onderstreept in De Tijd dat ‘we niet kunnen niet spreken van fraude of zwart geld, want het gaat om aangegeven betaalverkeer’. De betalingen worden wel gescreend, want het moet gaan om werkelijke en oprechte verrichtingen en niet om artificiële constructies, aldus Adyns. Welke bedrijven of sectoren verantwoordelijk zijn voor grote geldstromen naar de belastingparadijzen wordt niet bekendgemaakt, maar wellicht gaat het vooral om ondernemingen uit de diamant- en financiële sector.

Sommige politici grepen het bericht al vlug aan om een simpele boodschap te verkopen. Kristof Calvo (Groen) op twitter bijvoorbeeld: ‘Maar er is “geen geld” voor deftige treinen, menswaardige pensioenen, voldoende rechters en politieagenten… Met Groen in een federale regering komt er operatie fiscale rechtvaardigheid.’ Of ex-SP.A-voorzitter John Crombez: ‘De bestrijding van de grote fraude staat in België terug op een heel laag pitje. De begroting is moeilijk, onder meer door de de kleine club met zeer veel geld die weigert eerlijk bij te dragen.’

Misschien is het nuttig om nog even te herhalen wat de woordvoerder van de fiscus zei: ‘We kunnen niet spreken van fraude of zwart geld, want het gaat om aangegeven betaalverkeer.’ Er valt heel wat te zeggen over het geld dat nog massaal naar belastingparadijzen trekt én aangegeven wordt bij de fiscus, maar fraude is het niet. Maar ach, wie let op zulke details. Voor sommigen is het leven eenvoudig.

Ondertussen hebben ook andere politici zich hierover laten horen. Zo stuurde CD&V-voorzitter Joachim Coens deze tweet de wereld in: ‘172 miljard euro stroomt vanuit België naar belastingparadijzen. Een stijging van 90 miljard in 2 jaar. Het kan niet dat grote bedrijven met constructies belastingen ontwijken ten nadele van lokale bedrijven. Aanbevelingen commissie Panamapapers dringend uitvoeren.’

Daarop antwoordde Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten: ‘Eens met Joachim Coens. 172 miljard in belastingparadijzen is niet rechtvaardig. Steeds bereid om samen te kijken hoe we dit samen kunnen aanpakken.’

Open VLD zat de afgelopen twintig jaar onafgebroken in de federale regering. CD&V onafgebroken sinds 2007. Ze hadden alle tijd om er iets aan te doen. Geen tweets, maar daden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content