Het ging deze week over de versoepeling van de maatregelen in de strijd tegen het coronavirus, maar toch vooral over de slechte aanpak van de Europese Unie. Dat onze minister van Volksgezondheid foute cijfers blijft herhalen, maakt er alles niet beter op. Knack-redacteur Ewald Pironet blikt terug.
1. Kappers
Citaat
Tekst
Hier komt nog een ‘hoofdstukje’ na afloop van het overletcomité over de versoepeling voor kappers e.d. Ik zal dat vanavond rechtstreeks met Rudi Rotthier regelen en vragen dat hij dit stukje naleest en op de juiste plaats inplakt, zoals in het verleden nog wel eens is gebeurd bij laat nieuws.
Ik zet er alvast een foto bij van Vandenbroucke, past altijd, dan moet die niet meer worden gezocht.
2. Verhaaltje
‘Stop dus met het verhaaltje dat wij helemaal vanachter lopen.’
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A) in de Kamer, 4 februari
Er is op deze plek al eerder vastgesteld dat onze vaccinatiestrategie krukkig is en de voorbije week was er opnieuw heel wat te doen over de trage vooruitgang van het vaccineren in ons land. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A) kreeg daarover vragen in de Kamer. Hij verklaarde er dat maar drie Europese landen het beter deden dan België: Denemarken, Roemenië en Polen. ‘Stop dus met het verhaaltje dat wij helemaal vanachter lopen’, zei Vandenbroucke. Daarbij verwees hij expliciet naar de cijfers van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). ‘Open de officiële vaccintracker van de Europese Unie!’ aldus Vandenbroucke.
Het niet de eerste keer dat Vandenbroucke het verloop van de vaccinaties in ons land wat te rooskleurig voorstelt.
Wie dat doet, komt tot een andere vaststelling dan Vandenbroucke. Zoals collega Tex Van berlaer hier al meldde: ‘Er zijn niet drie, maar minstens zeven EU-lidstaten die sneller vaccineren tegen covid-19. Zo doen (naast Denemarken, Roemenië en Polen) Ierland, Finland, Zweden en Malta het beter dan België.’ Toen het kabinet-Vandenbroucke geconfronteerd werd met die cijfers, kon het alleen maar toegeven dat de minister zich had vergist.
Vergissen is menselijk, ook voor een minister, maar het is niet de eerste keer dat Vandenbroucke zich vergist en het verloop van de vaccinatiecampagne in ons land te rooskleurig voorstelt. Een tiental dagen geleden werd dat al in Knack aangekaart, nadat Vandenbroucke had verklaard dat we ‘in het Europese peloton’ zaten. Ook toen had hij er zelfverzekerd aan toegevoegd: ‘U mag dat nakijken.’ Wie dat deed, moest ook toen vaststellen dat liefst 21 landen van de EU het beter deden als je keek naar de vaccinatiegraad. Echt in het peloton zaten we dus niet, het was eerlijker geweest als Vandenbroucke toen had gezegd: ‘We zitten achteraan in het Europese peloton.’
Dat een minister over de voortgang van de vaccinatiecampagne bij herhaling te rooskleurige en in de Kamer zelfs foute informatie geeft, is niet goed voor zijn geloofwaardigheid. Dat is het minste wat je kunt zeggen.
3. Mentale coma
‘In de geschiedenis van Europa is geen enkele belangrijke operatie zo dwaas aangepakt als die tegen het coronavirus.’
Franklin Dehousse, hoogleraar Europees recht aan de Universiteit van Luik, levif.be, 4 februari
Er is niet alleen onvrede over de Belgische aanpak van de coronacrisis, maar ook over die van de Europese Commissie. ‘Zelfs wanneer je teruggaat in de geschiedenis van de Europese Commissie tot aan haar ontstaan, zul je geen enkele belangrijke operatie vinden die op zo’n dwaze manier is aangepakt. Als de Commissie het nut van een Europees optreden op het vlak van gezondheidszorg wil aantonen, is het de hoogste tijd voor een radicaal ander beleid’, schreef Franklin Dehousse op de website van ons zusterblad Le Vif.
Dehousse is hoogleraar Europees recht aan de Universiteit van Luik. Hij was speciaal vertegenwoordiger van België in de Europese onderhandelingen en rechter bij het Hof van Justitie van de Europese Unie.
De Europese Unie loopt inzake de vaccinatiegraad achter op het Verenigd Koninkrijk en de VS.
Zoals we al in Knack schreven: de Europese Unie loopt inzake de vaccinatiegraad achter op het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. In het Verenigd Koninkrijk heeft nu 15,5 procent van de bevolking minstens één dosis gehad, in de VS 10,13 procent, volgens de recentste cijfers van Our World in Data,de internationale referentiesite voor data over de coronavaccinatie. In de EU bedraagt de vaccinatiegraad slechts 3,22 procent.
Het Verenigd Koninkrijk doet het dus beter dan de EU, ook al hadden beide partijen vergelijkbare aantallen vaccindosissen besteld. En in de EU loopt het ook trager dan aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, waar Donald Trump, toen hij nog president was, (terecht) zwaar op de korrel werd genomen omdat hij de crisis niet ernstig nam.
Europese Commissie onder leiding van Ursula von der Leyen maakt geen goede beurt.
Luuk van Middelaar, ooit lid van het kabinet van Europees president Herman Van Rompuy (CD&V), stelde de kernvraag: ‘Waarom onderhandelde de Europese Commissie zo hard over de prijs in plaats van over de leverbaarheid, de productiesnelheid enzovoort?’ Om te besluiten: ‘Niet slim, in een oorlogseconomie.’ De Europese Commissie onder leiding van Ursula von der Leyen maakt dus geen goede beurt.
In tegenstelling tot het Verenigd Koninkrijk en de VS werden er in Europa geen noodvergunningen ingevoerd om de vaccins goed te keuren, met als gevolg dat de EU achterliep. Bovendien plaatsen het Verenigd Koninkrijk en de VS ook sneller extra bestellingen bij BioNTech/Pfizer, na de eerste goede testresultaten.
Daarbij komt, volgens Financial Times, nog dat het Verenigd Koninkrijk en de VS in totaal per hoofd van de bevolking ongeveer zeven keer meer dan de EU hebben uitgegeven aan de ontwikkeling, aanschaf en productie van vaccins. De zakenkrant suggereert dat de EU-lidstaten meer economische vuurkracht hadden moeten gebruiken om upgrades van fabrieken en leveranciers van grondstoffen voor vaccins te financieren.
Ondertussen proberen de Europese verantwoordelijken de schuld in andermans schoenen te schuiven. Bij voorkeur in die van de farmaceutische bedrijven, die in recordtempo een werkzaam virus tegen corona wisten te ontwikkelen. Bovendien kwam de EU met een exportverbod voor vaccins, waarmee de geloofwaardigheid van het Europese vaccinbeleid en de Europese reputatie in de wereld aan diggelen werden geslagen.
De geloofwaardigheid van het Europese vaccinatriebeleid en de Europese reputatie in de wereld werden aan diggelen geslagen.
Nog eens Dehousse: ‘Om dergelijke ambitieuze programma’s (zoals de aanpak van het coronavirus, nvdr) uit te voeren, heeft Europa behoefte aan scherpzinnige leiders die hun instellingen niet in een mentale coma brengen. Die actie verkiezen boven reflectie en communicatie. Die op grote schaal overleg plegen en verantwoording afleggen aan het parlement en het publiek. En die hun verantwoordelijkheid nemen voor goed en kwaad, in plaats van die voortdurend af te wijzen bij het geringste probleem.’
Vooral Commissievoorzitster Von der Leyen ligt nu onder vuur. Er wordt aan herinnerd dat zij eigenlijk een ‘zwakke minister’ was in Duitsland, en ze wordt ‘een slechte verliezer’ genoemd. Sommigen nemen al het woord ‘ontslag’ in de mond.
4. Spoor
‘Sta me toe ten zeerste verwonderd te zijn over zowel de inhoud, de vorm als de timing van uw reactie.’
NMBS-topvrouw Sophie Dutordoir in een brief aan minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo), geciteerd in de media op 4 februari.
De verhoudingen tussen een autonoom overheidsbedrijf en zijn bevoegde minister blijven moeilijk. Dat bleek nog maar eens nadat de NMBS had beslist om de loketten in 44 stations te sluiten. Vorig jaar werd nog maar 20 procent van de treintickets via een loket gekocht, de meesten worden via de app of een automaat aangeschaft.
Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) reageerde ontstemd en vroeg aan de raad van bestuur om de beslissing te herbekijken. NMBS-topvrouw Sophie Dutordoir reageerde op haar beurt boos en zei dat de beslissing vooraf werd doorgesproken met de minister. Bovendien werd de persmededeling die daarover ging goedgekeurd door zijn kabinet.
In een brief aan Gilkinet, waaruit de Franstalige omroep RTBF citeerde, schrijft Dutordoir: ‘Sta me toe ten zeerste verwonderd te zijn over zowel de inhoud, de vorm als de timing van uw reactie. U zult zich herinneren dat ik al bij onze eerste ontmoeting op woensdag 7 oktober toelichting gaf aan u en uw kabinetschef.’
Dan somt Dutordoir de data op wanneer ze over deze kwestie samen zat met Gilkinet, om te besluiten: ‘Noch u, noch de NMBS neemt deze beslissing met plezier. Maar na een moeilijk gesprek waren we samen tot een expliciet akkoord gekomen over de maatregel. Die werd, zoals overeengekomen, uitgestuurd via een perscommuniqué dat wederzijds werd goedgekeurd.’ Dutordoir heeft het over een ‘een publieke terugfluiting’ die ‘bij mij een zware vertrouwensbreuk heeft teweeggebracht’.
De raad van bestuur van de NMBS buigt zich volgende week over de kwestie. We zullen zien hoe autonoom een ‘autonoom overheidsbedrijf’ kan zijn en hoelang Dutordoir de NMBS nog blijft leiden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
