Knack begint met factchecken van Facebookberichten

Op sociale media circuleert enorm veel valse (en soms gevaarlijke) informatie over het nieuwe coronavirus. In de strijd tegen dat soort fake news krijgt Facebook vanaf vandaag de hulp van Knack.

Facebook heeft sinds eind 2016 een initiatief om via externe partners misinformatie op haar sociaal netwerk te counteren. Het werkt daarvoor samen met nieuwsorganisaties die twijfelachtige berichten op het platform onderzoeken. Facebook markeert die na zo’n factcheck en maakt ze minder zichtbaar, zowel op Facebook als op Instagram.

Het initiatief wordt vanaf dit weekend ook in ons land uitgerold. Facebook werkt daarvoor samen met Knack en het Duitse persagentschap DPA, dat ook Franstalige berichten factcheckt.

De keuze voor Knack en DPA was niet toevallig. Beide media zijn lid van het gereputeerde internationale factcheckersnetwerk IFCN. Knack brengt ook al acht jaar factchecks in zijn magazine, en sinds enkele jaren ook online.

Automatische detectie

Knack nam voor de samenwerking twee extra journalisten aan die zich specifiek op factchecking toeleggen, bovenop de factcheckingrubriek die journalist Jan Jagers al enkele jaren schrijft. Bij DPA gaat het om twee Franstalige en één Nederlandstalige journalist.

De factcheckers van Knack zullen ook berichten controleren die niet op Facebook staan, en al hun factchecks zullen op Knack.be verschijnen.

Facebook suggereert zelf alle links of berichten die nader onderzoek lijken te verdienen. Dat kan zijn omdat gebruikers ze rapporteren, omdat er bepaalde commentaren onder staan, of omdat een slim algoritme van Facebook ze als ‘verdacht’ herkent. Daarnaast kunnen de factcheckers van DPA en Knack ook zelf berichten controleren die ze op Facebook, Instagram of elders tegenkomen. Facebook beslist dus niet wat wordt gecontroleerd, maar geeft wel aan wat er circuleert.

Waarschuwing

Als nieuws op een bepaalde pagina of site wordt bestempeld als fake news, gebeuren er twee dingen: het gedeelde bericht wordt minder zichtbaar in de newsfeed van Facebook, én de persoon die het heeft gedeeld wordt ingelicht dat het om valse informatie gaat – ook als dat pas achteraf wordt vastgesteld – en krijgt een link naar de factcheck.

Wie in de toekomst diezelfde pagina of link wil delen, krijgt nog voor het delen de waarschuwing dat het om foute informatie gaat. ‘Je kunt er dan als gebruiker nog altijd voor kiezen om het te delen, maar we waarschuwen er wel voor’, zegt Guido Buelow, die bij Facebook verantwoordelijk is voor het factcheckingprogramma.

Geen politieke uitspraken

Facebook betaalt de factcheckers niet zelf. Het bedrijf betaalt Knack en DPA per aangeleverde factcheck. ‘Het is aan hen om te bepalen of ze er één per dag, één per week of meer of minder doen’, zegt Buelow.

Facebook heeft enige tijd geleden laten weten dat het zijn handen afhoudt van politieke uitspraken, ook als die feitelijk onjuist zijn en ook wanneer die in een politieke advertentie worden verspreid. Mede daarom haakte Nu.nl af als factchecker in Nederland.

Knack en DPA zijn beide formeel: ze zullen ook politieke uitspraken factchecken, maar niet voor Facebook. De resultaten van die factchecks verschijnen dus ook niet op Facebook maar wel op de sites van Knack en DPA.