(Belga) In de startnota voor de Vlaamse formatie lijkt de N-VA het zakelijke Vlaams-nationalistische discours van de voorbije jaren weer ingeruild te hebben voor een “ouderwets, romantisch” Vlaams-nationalisme. “Opvallend”, zegt professor politicologie Dave Sinardet vandaag, “want de N-VA leek dit discours toch verlaten te hebben.”
De tekst start met verwijzingen naar Vlaamse Meesters als Van Eyck, Rubens en Bruegel. Mercator wordt geciteerd en de Vlaamse textielnijverheid omschreven als economisch referentiepunt. “Vijf keer verwijst de N-VA in de tekst ook naar Vlaanderen als natie”, zegt Sinardet. “In het regeerakkoord-Bourgeois kwam dat woord niet voor. Dat was een veel zakelijkere tekst.” Ook concrete ambities worden ingepast in een nationalistisch project, zegt Sinardet. Zo wordt een passage over ruimtelijke ordening ingeleid door een zinsnede uit een lied dat bekend is van Vlaams-nationalistische zangfeesten. Om het identiteitsbesef van jongeren te bevorderen, wil de N-VA een Vlaamse canon opstellen, volgens de startnota “een lijst van ankerpunten uit onze Vlaamse cultuur en geschiedenis, die Vlaanderen als Europese natie typeren”. De N-VA wil ook meer Vlaamse diplomaten en een aparte Vlaamse minister van Justitie. “In de startnota keert het klassieke Vlaams-nationalistische discours terug dat onder Bart De Wever grotendeels verlaten was. Het klassieke nationalisme streefde naar autonomie omdat die nodig zou zijn voor de ontplooiing van de natie, de cultuur, de identiteit. De Wever vulde dat anders in en pleitte dat autonomie nodig is om een ander sociaal-economisch of migratiebeleid te voeren. Dat was een veel zakelijker discours”, zegt Sinardet. “Toch is het misschien niet zo verwonderlijk”, zegt de politicoloog. “Het past bij de identiteit van de N-VA en het is misschien opmerkelijker dat het de voorbije jaren naar de achtergrond was verdwenen. Maar je kan er ook – voorzichtig – in lezen dat de partij afscheid neemt van haar rol als Belgische bestuurspartij, dat ze zich weer wil profileren rond het Vlaams-nationalisme. Deze taal was uiteraard ook moeilijker vijf jaar geleden, toen N-VA een federale coalitie wou vormen met de MR.” Zo klinkt het in de tekst ook dat Vlaanderen ambitie moet tonen als natie. “Willen we onze Vlaamse vleugels in alle vrijheid kunnen uitslaan, dan mogen we ons niet langer laten afremmen door institutionele hindernissen, moeten we onze Vlaamse autonomie voluntaristisch invullen en de weg voorbereiden naar een institutionele paradigmashift”, schrijft de N-VA. “Dit lijkt een verwijzing naar het confederalisme”, zegt Sinardet. “Betekent dit oorlog voeren tegen het federale? Je zou dat erin kunnen lezen. De vraag is hoe dit concreet wordt gemaakt in het uiteindelijke regeerakkoord.” (Belga)
