‘Kiezers straffen geen beleid af, het is een gebrek aan beleid dat tot politiek verlies leidt’

Volgens professor Herman Matthijs (UGent & VUB) moeten de federale en de Vlaamse regering dringend iets doen om aan het morrende volk tegemoet te komen. Hij blikt vooruit naar de aankomende uitslag van de winterpeiling.

Op 17 september werd de VTM-RTL herfstpeiling gepubliceerd en dat zorgde, in de laatste zomerdagen, voor nogal wat ophef in de nationale politieke wereld. Ondertussen is de winterpeiling op komst en wie wat oplet, merkt het al enige tijd op straat, bij studenten, op lezingen… Het volk is niet welgezind, er wordt gemord. Het sijpelt door tot in de commentaren in de media, en wordt zichtbaar bij betogingen zoals die van de taxi’s tegen Uber, van de politie tegen de Minister van Binnenlandse Zaken, die van de boeren tegen de regering, en nog vele andere bijeenkomsten de laatste weken en maanden.

Een kantelmoment de afgelopen maanden was zeker ook de massieve overstromingen in de Vesdervallei van afgelopen zomer, met 41 doden. Daar was het echt zichtbaar dat de overheden te weinig hebben geïnvesteerd in de infrastructuur. Hierover is er langer terechte kritiek: eindeloze files, wegenwerken die niet vooruitgaan, de spoorwegen die vierkant draaien, enzovoort.

Energie

Ook met de stijgende energieprijzen weten de regeringen geen blijf. Het optrekken van het BTW-tarief op elektriciteit naar 21 procent was zeker niet de meest doordachte beslissing van de vorige regering-Michel. Het was gewoon een snelle oplossing om aan meer geld te geraken voor de schatkist. Naar mijn mening is elektriciteit een basisbehoefte zoals water en daarop dient de BTW van 6 procent geheven te worden. Maar het structurele probleem bij de energiefactuur blijft het feit dat zowat de helft van de te betalen kosten niets te maken hebben met de energieproductie.

Een groots probleem blijft de elektriciteitsbevoorrading. Want als de kerncentrales sluiten, die momenteel meer dan 50 procent van de productie leveren, zal dat de prijs niet doen stijgen en leiden tot massale invoer van dure Franse elektriciteit die is geproduceerd door kerncentrales? Het blijft vreemd dat men niet meer inzet op kernenergie als de CO2-uitstoot dan toch het kernpunt is van de klimaatpolitiek.

Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Finland , India , China en vele andere zijn bezig aan de installatie van nieuwe kerncentrales. Deze landen zijn bepaald geen onderontwikkelde landen. Ze staan aan de top van de hitlijst van de belangrijkste landen ter wereld. Ook de Verenigde Staten zetten daar op in en in dit land wordt de levensduur van deze kerncentrales al verruimd naar 80 jaar. Het is een voorbeeld van een dossier waar men jaren geleden had moeten beslissen, maar alles heeft uitgesteld tot op het einde.

Duurder leven

Een stijgende inflatie en dalende waarde van de euro kondigen de slechte tijden aan. Want de Europese Unie kan geen maanden meer wachten om terug budgettaire normen in te voeren. Uiteraard gaat dat pas gebeuren in de zomer van 2022 en dit na de Franse verkiezingen van mei aanstaande. Want zonder een budgettaire synergie mag men de monetaire eurozone verwijzen naar het historisch archief. Maar welke regeringspartij wil in de zomer van 2022, als het mid-term is, nog besparen of taksen heffen? Trouwens, als de rente de inflatiesprong gaat volgen, dan komen er nog heel zwarte tijden voor de overheidsbegrotingen.

Corona

En ondertussen blijven corona en de desbetreffende maatregelen de gemoederen beheersen. Niemand die de maatregelen nog begrijpt. In een lagere school moet een klas met twee besmettingen op slot. Maar met 200 fuiven in een zaal mag nog, en op tweede kerstdag allemaal in het vliegtuig naar het zonnige zuiden is ook geen probleem. Men sluit het basisonderwijs een week vroeger en de rest van het onderwijs blijft open? Men promoot het thuiswerk omdat tezamen op een kantoor tot besmettingen kan leiden, maar met 30.000 een voetbalmatch volgen mag dan wel?

De logica is ver zoek en het is steeds van ‘too little, too late’. Heel opmerkelijk was de publieke ontgoocheling over het recente coronacompromis na het Overlegcomité, van de federale vicepremier en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). Als outsider kan hij zich meer permitteren dan andere leden in de regering der Vivaldisten. Wat als die er binnenkort de brui aan geeft? Op de achtergrond blijft ook blijft het een eindeloos gekrakeel hoorbaar over de al dan niet verplichte inenting.

Peiling

Zogezegd vindt iedereen een peiling maar een momentopname en is de enige echte peiling die van de verkiezingsdag. Intellectueel is dat juist. Maar iedereen weet dat een peiling tot vele dagen van politieke analyses leidt bij de partijen en ze dagenlang verlamd.

De uitslag van de aankomende VTM-RTL peiling zal een antwoord geven op de vraag wat de bevolking denkt van de politieke actoren en hun beleid of non-beleid inzake corona betreffende de pandemie, het onderwijs, de economie, de vaccinatie, de ziekenhuizen, de elektriciteit enzovoort.

Als men een prijs moet uitkeren aan de meest actieve partijvoorzitter, dan gaat die zonder deliberatie naar de Voorzitter van FC Franc Borains en de MR, Georges-Louis Bouchez. Over alles heeft hij een standpunt en hij lijkt het een ideaal scenario te vinden dat iedereen tegen hem is. Kerncentrales sluiten of nieuwe belastingen lanceren, hij torpedeert die plannen wel. Daarom wordt het uitkijken naar de Waalse uitslag. In september stond de PS op 21,4 procent, de MR op 20,3 procent en de PTB op 18,7 procent. Dus binnen de marge van 2,7 procent prijkt de top drie.

Het feit dat MR-leider Bouchez uit Mons komt en de nieuwe partijvoorzitter van de PTBPAB Raoul Hedebouw uit het Luikse is zeker geen electoraal geschenk voor burgemeester van de stad Charleroi: PS-voorzitter Paul Magnette. Stel dat die kloof nog kleiner wordt of dat de MR over de PS springt of ook de communisten hogen dan de PS peilen, dan zal de politieke verlamming permanent worden in deze regering.

Ook in Vlaanderen is het uitkijken naar het antwoord of het Vlaams Belang de grootste blijft en met hoeveel? (Laatst haalde de partij 23,6 procent) Kan de N-VA boven de 20 procent-drempel blijven (vorig keer: 21,2 procent)? De vijf andere partijen peilden in september in een veld van van 5 procent , juist boven en onder de 10 procent-grens. Ook hier wordt het belangrijk welke partij over de 10 procent, met hoeveel ze zullen zijn en ook de volgorde, van drie tot en met zeven.

Op een cruciaal moment in deze regeerperiode kan deze kerstpeiling voor de nodige politieke gevolgen zorgen. In ieder geval moeten de Belgische en de Vlaamse regering dringend iets gaan doen om het morrende volk tegemoet te komen. Want een beleid wordt niet afgestraft door de kiezers, het is een gebrek aan beleid dat tot verlies leidt bij verkiezingen.