Kasteelmoord: Terzake-journalist ‘mededader’ misbruik inzagerecht

© Belga
Jan Lippens
Jan Lippens Freelancejournalist

VRT-journalist Bart Aerts is ‘mededader’ van misbruik van inzagerecht in een geheim strafdossier. Dat staat in een arrest van de Gentse Kamer van Inbeschuldigingstelling. Dat arrest komt er na een reportage in Terzake over De Kasteelmoord. Aerts riskeert een celstraf van één jaar.

De zaak van de zogenaamde Kasteelmoord zou verregaande gevolgen kunnen hebben voor het wettelijk gegarandeerde bronnengeheim van journalisten. Een recent arrest van de Kamer van Inbeschuldigingstelling (KI) in Gent heeft VRT-journalist Bart Aerts gekwalificeerd als ‘mededader’ van misbruik van inzagerecht in een geheim strafdossier en dus geldt dat bronnengeheim niet. Aerts riskeert een celstraf van een jaar.

Wat voorafging

Op 17 november vorig jaar zond Terzake een reportage uit van journalist Bart Aerts over de Kasteelmoord. Daarin waren opnames te horen van afgetapte telefoongesprekken uit het moordonderzoek. Uit die opnames zou moeten blijken dat de familie van de vermoorde Stijn Saelens het Brugse gerecht had proberen te beïnvloeden. Ook een vertrouwelijk gesprek tussen vader Saelens en zijn advocaat werd uitgezonden.

Een paar dagen later bekende Peter Gyselbrecht, schoonbroer van Stijn Saelens, dat hij de telefoongesprekken doorspeelde aan de VRT. Daarop liet de Brugse onderzoeksrechter een huiszoeking uitvoeren bij journalist Aerts om te achterhalen wie de bron van het lek was, hoewel die dus bekend was.

De journalist werd ondervraagd, zijn computer werd doorzocht en zijn telefoon in beslag genomen. De VRT protesteerde heftig omdat de inbeslagname van de telefoon “niet alleen flagrant in strijd (is) met de wet op het bronnengeheim, ze schaadt ook het werk van de betrokken journalist”.

Maar het Brugse parket zette door en betichtte Aerts als ‘mededader’ van misbruik van het inzagerecht in een strafdossier en wil hem daarvoor laten veroordelen.

Aerts argumenteerde dat zowel de persvrijheid als het bronnengeheim van journalisten geschonden werden.

Op 21 september 2017 heeft de KI die argumentatie van tafel geveegd. Volgens de KI wijst niets er op dat de huiszoeking bij de journalist of de inbeslagname van zijn telefoon bedoeld waren om zijn bronnen te achterhalen. Het gerecht wilde alleen weten of Aerts het geheim van het strafonderzoek in de Kasteelmoord niet had geschonden. Subtiel onderscheid. De KI zegt ook dat niet bewezen is dat de onderzoeksrechter effectief de telefoon van Aerts heeft nageplozen. Maar waarom moest die dan in beslag worden genomen?

Conclusie van de KI: aangezien het gerecht niet op zoek was naar de bronnen van de journalist, kan er ook geen schending van zijn wettelijk bronnengeheim zijn of van de persvrijheid. Het gerecht moet gewoon huiszoekingen kunnen doen bij journalisten die zelf verdacht worden van een misdrijf, aldus de KI.

Professor en expert mediarecht Dirk Voorhoof vindt het arrest zeer verregaand: ‘Als deze zienswijze van het parket en de KI verder gevolgd wordt, blijft er van het journalistieke bronnengeheim in België niet veel meer over’. Hij wijst er ook op dat het arrest haaks staat op belangrijke uitspraken van het Europees Mensenrechtenhof in Straatsburg. ‘Het hof in Straatsburg heeft eerder al duidelijk gemaakt dat zelfs wanneer een journalist tijdens zijn journalistiek werk verdacht wordt van een misdrijf, dat zijn bronnengeheim toch blijft gelden.’

Uiteindelijk zet dit arrest de deur wijd open voor parketten en onderzoeksrechters om zowat alle bronnen van journalisten te controleren. Het volstaat om de journalist in verdenking te stellen van een misdrijf tijdens zijn werk om zijn materiaal in beslag te nemen.

Het bronnengeheim van journalisten lijkt nog op andere manieren onder druk te komen door de recente plannen van Justitieminister Koen Geens. De Justitieminister wil de straffen voor wie zijn beroepsgeheim schendt verzesvoudigen tot drie jaar cel. Ook daar schuilen mogelijkheden voor parketten om indirect het bronnengeheim van journalisten te omzeilen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content