De Kamer heeft donderdagnacht een lijst met zowat veertig voor herziening vatbare grondwetsartikelen goedgekeurd. De Senaat én de regering moeten zich nog over hun lijst uitspreken.
Het blijft vooral de vraag wat de regering gaat doen. Premier Charles Michel wil geen artikelen openstellen die voor communautaire discussies kunnen zorgen.
De goedkeuring van de lijst is een van de laatste beleidsdaden van de legislatuur. Eenmaal gestemd en goedgekeurd door de regering, en nadien gepubliceerd in het Staatsblad, zijn Kamer en Senaat van rechtswege ontbonden. De grondwetsartikels op de lijst zijn de enige die de daaropvolgende legislatuur kunnen worden aangepast.
In normale omstandigheden trekt de regering met een lijst naar Kamer en Senaat en wordt die goedgekeurd. Maar de situatie nu is ongewoon, met een regering-Michel die ontslagnemend is en niet over een meerderheid in het parlement beschikt.
De Kamer heeft nu dus de eigen lijst goedgekeurd, maar premier Michel heeft al laten weten dat hij die niet noodzakelijk zal overnemen. Zijn partij MR wil finaal een uiterst beperkt lijstje: de Franstalige liberalen willen de lijst van de toenmalige regering-Di Rupo overnemen en er zelfs de communautair gevoelige artikelen van wegnemen. Als het van de MR afhangt, worden er niet meer dan twaalf artikelen voor herziening vatbaar verklaard.
Op CDH na vinden de oppositiepartijen én coalitiepartner Open VLD dat de premier de lijst die het parlement naar voor schuift niet mag blokkeren. Welke artikelen staan nu op de lijst van de Kamer? Het intussen fameuze artikel 7bis, waarmee nu tevergeefs geprobeerd is om een klimaatwet in de grondwet te verankeren, mag, als het van de Kamer afhangt, de volgende legislatuur gewijzigd worden. Ook stemrecht vanaf 16 jaar, de invoering van een federale kieskring, referenda op gemeentelijk en regionaal niveau en het initiatiefrecht van burgers behoren tot de mogelijkheden om na de verkiezingen te worden doorgevoerd.
Gecoöpteerde senatoren kunnen worden afgeschaft – de Senaat zelf niet – en er zou kunnen vastgelegd worden dat de regering evenveel mannen als vrouwen moet tellen en dat de regering voor buitenlandse militaire missies toelating nodig heeft van het parlement.
Haalden de lijst niet: de preambule die Open VLD wou. De Vlaamse liberalen wilden de basiswaarden van onze maatschappij duidelijk maken in zo’n inleidende tekst, maar dat voorstel kreeg geen meerderheid. CD&V wilde die basiswaarden eventueel invoeren in het eerste artikel van de grondwet. Maar ook dat voorstel haalde het niet. Enkel Open VLD en N-VA steunden het CD&V-voorstel. Andere partijen vrezen voor communautaire avonturen. Het eerste artikel stelt immers dat België een federaal land is, met gewesten en gemeenschappen.
Ook artikel 195, een passe-partout waarmee de grondwet gewijzigd kan worden, staat niet op de lijst. N-VA had daarover nog een amendement ingediend, maar dat kreeg geen meerderheid achter zich.
Lees ook:
Waarom N-VA een groot cadeau krijgt nu grondwetsartikel 195 op slot blijft
Peter De Roover (N-VA) over artikel 195: ‘Er kan gigantisch veel gebeuren buiten de Grondwet om’
