‘Ik wil niet in een wereld leven waar een twaalfjarige niet meer in bomen mag klimmen’

Izabelle Devulder en Karolien Segers, van jongerenpersagentschap StampMedia, getuigen over het speciale nummer dat ze maakten over de GAS-boetes. ‘Noem me jong en naïef, maar ik wil niet in een wereld leven waar een twaalfjarige niet meer in bomen mag klimmen.’

Izabelle Devulder en Karolien Segers, twee redactieleden van PIDMAG, het blad van jongerenpersagentschap StampMedia, getuigen over het speciale nummer dat ze maakten over de GAS-boetes en de media-aandacht die ze genereerden voor wat door juristen een aantasting van de fundamentele rechtsregels wordt genoemd. ‘Noem me jong en naïef, maar ik wil niet in een wereld leven waar een twaalfjarige niet meer in bomen mag klimmen.’

Lees hier de artikels die de jongeren van StampMedia schreven over de GAS-boetes:

GAS-boetes: absurd en asociaal: 350 euro voor belletjetrek

GAS-boetes: ‘Tijd van waarschuwingen is voorbij’

GAS-boetes: doodsteek voor jeugdbeweging?

GAS laat me niet meer lachen

Toen ik voor het eerst het woord GAS-boete hoorde, had ik geen idee wat ik me erbij moest voorstellen. Iets in verband met energieverspilling of zo? Niet dus. Boetes tegen overlast. Het leek me allemaal wat vaag, maar het was een ver-van-mijn-bed-show, dus ik trok me er niet veel van aan. De berichten over absurde boetes die me nu en dan bereikten, wekten wel wat verontwaardiging op, maar die ebde vlot weer weg.

Dat veranderde snel toen we met de ploeg van StampMedia het hele GAS-dossier gingen uitpluizen. Hoe meer ik ontdekte over de wetgeving, hoe groter het gevaar voor willekeur leek te worden. De getuigenissen begonnen binnen te stromen. Eendjes voederen, een papiertje naast de vuilnisbak gooien, op de leuning van een bank zitten,… We begonnen al lachend een lijstje op te maken met wat voor bizarre boetes binnen twintig jaar uitgeschreven zouden worden.

Na enkele dagen werd het pijnlijk duidelijk dat onze fantasie de realiteit niet kon overtreffen. Het is verboden opgeraapte confetti te gooien, of confetti met een diameter groter dan 10mm. Verboden een pitbull te houden, of grafzerken schoon te maken op Allerheiligen. Verboden verkleed over straat te lopen, met een uitzondering op het wetsartikel voor Sinterklaas, Zwarte Piet, de Kerstman en de paashaas. Zo gek kun je het zelf niet bedenken.

Voor mij werd de zaak een stuk minder lachwekkend na gesproken te hebben met jeugdbewegingen, die verklaarden dat ze een groot deel van hun spontaniteit en speelsheid moeten opgeven om boetes te vermijden. Ik ging op onderzoek bij de Liga voor Mensenrechten, die aantoonde dat mensen die onder de armoedegrens leven veel vaker GAS-boetes krijgen, soms gewoon omdat hun onverzorgde uiterlijk anderen stoort.

Centra die kansarme jongeren begeleiden, zijn maar al te vertrouwd met de GAS-boetes. Wie geen veilige thuis heeft en vlucht naar een pleintje, kan daar een boete krijgen wegens rondhangen als dat een buurtbewoner stoort. Kleurlingen worden bovendien sneller als storend ervaren dan blanken. Geen tearjerker zo groot als het verhaal van de oude man die graag voor eendjes zorgt, maar daarvoor beboet werd. Een boetesysteem mag niet in de hand werken dat de zwaksten in de maatschappij extra gestraft worden.

De verandering in de GAS-wetgeving die nu op tafel ligt, zou de minimumleeftijd waarop iemand een GAS-boete kan krijgen naar twaalf jaar brengen. Daarbovenop zou nog een algemene verstrenging komen. Ik hoop dat alle media-aandacht van de voorbije tijd genoeg verontwaardiging kan genereren om dat voorstel tegen te houden en de wet misschien zelfs terug te dringen naar wat het oorspronkelijk was. Een manier om sluikstorten en wildplassen te bestrijden, met controle op degene die de boetes uitdeelt. Luc Van den Bossche heeft me zelf gezegd dat hij dat zou willen.

Laten we de vroegere wet dus opnieuw invoeren. Laten we de kans op willekeur en excessen verkleinen, niet vergroten. Vooraleer de ver-van-ons-bed-show ons persoonlijk in het gezicht komt slaan tijdens het eten van een broodje op een plein. Al ben ik zelf nooit slachtoffer geworden, ik wil me inzetten om het GAS-systeem te veranderen. Noem me jong en naïef, maar ik wil niet in een wereld leven waar een twaalfjarige niet meer in bomen mag klimmen.

Izabelle Devulder

Enkel hoop

GAS-boetes. Een jaar geleden had ik er nog nooit van gehoord. Nu zijn ze mijn ergste nachtmerrie. Ik zit graag op de leuning van een bankje, heb wel al eens met bier over straat gelopen, mors gretig met mijn broodje en doe nog zo veel meer ‘verkeerd’. Moet ik me nu een crimineel voelen? Ik heb er niet bepaald het uiterlijk voor. Bovendien heb ik het geld niet om de mogelijke boetes te betalen.

Voor mij zijn de GAS-boetes een beperking van de vrijheid. En dan nog vooral de vrijheid van jongeren. Natuurlijk moeten er regels zijn. Ik begrijp best dat je niet mag wildplassen of mag sluikstorten. Een GAS-ambtenaar die daar boetes voor uitschrijft, verdient een zekere vorm van respect. Het is niet bepaald een leuke job. Maar iemand die boetes uitschrijft voor het voederen van eendjes of voor het wuiven naar je partner begrijp ik niet. Het is een vorm van machtsmisbruik. Zowel van politici als politieagenten als ambtenaren. Een manier om ‘zwakkeren’ nog maar eens een toontje lager te doen zingen.

Het maken van PIDMAG voor StampMedia was zeer speciaal. Een bende jong geweld dat alles op alles zet om tot een mooi, straf resultaat te komen. Iets waarvan ouderen denken dat het onmogelijk is. Net zoals ze denken dat wij de media niet zouden kunnen veroveren. Ouderen hebben niet altijd gelijk. Ook deze keer niet. Hadden wij gedacht dat we zo’n mediahetze zouden veroorzaken? Nee. We konden het enkel hopen.

Vergeet niet dat we een bende jongeren zijn, dat we enorm veel plezier hebben gemaakt, maar dat we ook serieus zijn en een boodschap hebben voor deze wereld. Nu is er enkel nog de hoop dat ze ons niet vergeten, dat er verandering komt en dat ze onze naam onthouden.

Karolien Segers