‘Ik schaam me voor de partijpolitiek die in deze coronatijden gewoon doordraait’

‘De strijd tussen politieke partijen gaat in deze coronatijden door alsof er niets aan de hand is. Dat valt echt niet meer uit te leggen’, schrijft Vlaams parlementslid Maurits Van de Reyde. ‘We hebben voor de post-corona relance echt nood aan politiek leiderschap. Ver weg van de klassieke politieke modder. Als we zo doorgaan, komt er niets van de relance terecht.’

Een kleine mea culpa om te starten: als het op doorbreken van klassieke politiek aankomt, heb ik op een half jaar nog niet veel bakens verzet. Het is een beetje als beweren dat je in de file zit: zolang je zelf niet voor verandering zorgt, zit je er nooit echt niet in, maar bén je de file. Deel van het systeem. Zo gaat dat ook in het parlement. In augustus schreef ik dat we de macht naar het parlement moesten trekken. Weg van de partij politieke overheersing. Samenwerken over partijgrenzen. Ik kan helaas niet zeggen dat daar vandaag iets wezenlijk in veranderd is.

Corona kon en moest een keerpunt zijn. In deze periode verwachten mensen politiek leiderschap. Onpopulaire keuzes. Zolang ze maar passen in een groter geheel waar iedereen zich achter kan scharen. De politieke klasse om te beginnen. Country before party.

Valt dat eventjes tegen. In ons land valt dat politiek leiderschap sowieso nooit samen met één persoon. Dat hoeft ook helemaal niet. We kwijlen dan wel van de speeches van de Franse president Macron en de Britse Queen, maar eerlijk: veel meer dan erg goed in beeld gebracht theater is dat ook niet. Centrale autoriteit slaat als een tang op een varken in ons land van compromissen en gedeelde macht. Nee, ons politiek leiderschap zou vanuit partijen, parlementen en het hele beleidscircus daarrond moeten komen.

Helaas is het daar business as usual. De oppositie vindt alles slecht, te laat, te onduidelijk. Waardoor de meerderheid zich ook enkel bezig houdt met persoonlijke aanvallen te pareren. De meest onzinnige ballonnetjes worden opgelaten op Twitter en in de pers. In de uitgedunde plenaire zittingen lijkt het alsof het gewone woensdagen zijn. Voor de sport schrijf ik voor elke tussenkomst enkele bullets neer over wat er gezegd gaat worden. Ook in deze tijden komen ze haast altijd perfect uit. Waar zijn we mee bezig, vraag ik me dan af.

Uitspraken als “Doden onder de mat vegen”, schreeuwen om onderzoekscommissies, zelfs ganse verkiezingsprogramma’s en afgestofte ideeën uit één of ander slecht verkocht politiek boek komen naar boven. Wie heeft er in godsnaam nu nood aan een discussie over het basisinkomen? Welke verpleger, zelfstandig of technische werkloze is er geholpen bij al die voorspelbare aanvallen heen en weer over asielbeleid? Zelfs vakbonden beginnen opnieuw hun klassieke “woeste, verontwaardigde en teleurgestelde” persberichten uit te sturen. Je zou voor minder, als de politiek zelf zo’n slecht voorbeeld geeft.

We moeten het echt beter doen. Er wacht ons een gigantische relancetaak. Die urgentie: ze leeft totaal nog niet. “We kunnen het wel aan, gewoon nog wat meer schuld, dat hebben we eerder al meegemaakt” is de gedachte. Als je zo redeneert, kan je rustig doorgaan zoals het altijd is geweest. Zonder schuldgevoel. Iedereen die de internationale economische pers volgt echter, weet hoe onverantwoord dat is.

Natuurlijk gaat er meer fout dan dat iedereen wil. Logisch. We zitten in een situatie die nooit eerder is voorgekomen. Van mondmaskers tot woonzorgcentra: hadden we alles geweten wat we nu wisten, het spreekt voor zich dat er dingen compleet anders gedaan zouden zijn. En dat zal de komende maanden nog meer voorvallen. Ministers zouden dat misschien ook gewoon meer moeten zeggen. Toegeven dat er tegenslag is. Opstaan en weer doorgaan. De saga rond de woonzorgcentra bezoeken zijn een tekenend voorbeeld van hoe het niet moet. Op de loop van het coronavirus in ons land zal die uitschuiver 0,0 effect gehad hebben. We zijn er met de hele politieke klas wel bijna een ganse week zoet mee geweest. Gebash vanuit de oppositie, hete aardappel doorschuiven door de meerderheden. Klassieker kan het niet.

Als we zo het economisch herstel gaan aanpakken, kunnen we ons maar beter gewoon neerleggen bij een collectieve verarming. Het gaat zo nooit lukken. We moeten die relance vanuit het parlement nu beginnen te maken. Samen beslissen waar we heen willen op vlak van structuren, zorg, economie en kerntaken. Ik heb geen zin om daarover in een duffe commissie acte te nemen van een lijvig verslag van economen. Daar vijf vragen over te stellen en het dan in een schuif zien te verdwijnen zonder dat er ooit iets van terecht komt. Dat is in het verleden steevast gebeurt met belangrijke aanbevelingen.

We mogen dezelfde fout niet maken. Als corona onze manier van politiek doen maar ook geen tikkeltje verandert, zal het nooit gebeuren.