Over het belang van kaders in geschiedenis. En goede leerkrachten.
Rafshin, kun jij ons vertellen waarom Ambiorix een snoodaard was? Tjaapie, let even op!’
Meneer Rabaut dartelt tussen de banken als de saters die hij beschrijft in zijn verhalen. Meneer Rabaut is de enige witte, oude man die mijn naam ooit verbasterde zonder dat het ongemakkelijk of raciaal beladen werd. Hij geeft iedereen een naam die volledig absurd, allitererend of onomatopoëtisch is. Zijn manier van doceren dwingt onze puberkopjes manu ridendi bij de naamvallen te blijven. Meneer Rabaut is een leraar Latijn van de oude stempel, met een jeugdigheid, liefelijkheid en passie die zelfs nu nog zijn tijd ver vooruit is.
Toen ik zelf Latijn doceerde, las ik rosã altijd nadrukkelijk voor als rosaaa, om aan te duiden dat het om een ablatief ging. Ik dacht daarbij nooit aan de tabellen met naamvallen in mijn Phoenix-handboek. Ik hoorde altijd de doorleefde stem van meneer Rabaut.
Ik heb parels van leerkrachten Latijn gehad. En dat had niets te maken met de syntaxis en taalanalyse die ze mij hebben bijgebracht, maar alles met het kader waarmee ze mij naar de geschiedenis lieten kijken.
Native Americans zeggen: ‘De berg is een gebeurtenis.’ De berg lijkt een vaststaand, onbeweeglijk gegeven, maar zij zien de berg als een ‘berg in wording’: in beweging, eroderend, afbrokkelend, groeiend. Het is net zo met geschiedenis. Geschiedenis schijnt te behandelen wat voorbij is, maar is nooit voorbij, en altijd ‘in wording’.
Ik moest denken aan meneer Peeters, toen ik onlangs luisterde naar The Celtic Holocaust, een aflevering van de podcast Dan Carlin’s Hardcore History. Op het eerste gezicht heeft Dan Carlin, doorrookt all-american stemtimbre, weinig gemeen met de bedachtzame meneer Peeters uit Tessenderlo en zijn ietwat melancholische blik. En toch. Beide heren bieden een ander perspectief op (relatief) bekende geschiedenis. Meneer Peeters linkte het concept van de ‘Bellum Romanum’ (de oorlog op alle fronten tegen alle ‘barbaren’) en Caesars ‘De bello Gallico’ aan de geschiedenis van westerse kolonisatie en de rassenleer. Carlin tracht in zijn podcast een hedendaags perspectief te werpen op de dubieuze ethiek achter de veldheer Caesar.
Op het eerste gezicht heeft Dan Carlin weinig gemeen met de bedachtzame meneer Peeters uit Tessenderlo.
Geschiedenis is beweeglijk en leeft voort. Maar via welke kaders kijken we naar geschiedenis? Ik ben mijn leerkrachten Latijn dankbaar voor de kritische kaders die zij mij boden boven op de kaders waarover zij doceerden. Dankjewel, meneer Rabaut. Dankjewel, meneer Peeters. Dankjewel, mevrouw Delveau.
Tip: In de loop van september wordt het nieuwe onlineplatform Hic et Nunc gelanceerd over de oudheid in onze hedendaagse realiteit www.hic-nunc.be
Rashif El Kaoui is acteur, rapper, podcastmaker en schrijver, en een zomer lang gastcolumnist van Knack.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
