Vlinks
‘Ik begrijp dat mensen niet meer meekunnen in deze op hol gedraaide maatschappij’
‘We voelen ons niet meer thuis in deze overgemediatiseerde maatschappij’, schrijft Bram Mahieu van Vlinks nadat hij zijn televisie uit het huis zette.
Sinds begin dit jaar heb ik al vijf maal te horen gekregen dat iemand die ik ken uit het leven stapt. Vandaag heeft opnieuw een jonge gast uit mijn kennissenkring beslist dat het leven zoals wij het kennen voor hem niet meer hoeft. Hij had er geen zin meer in. Zijn beslissing was genomen om eruit te stappen. Een harde, moeilijke keuze maar zijn keuze voor het onbekende, eeuwige erna respecteer ik. Het is zijn eigen recht op zelfbeschikking. Voor het leven kies je niet. Je krijgt het.
Als je geluk hebt krijg je enkele jaren tijd om eraan te wennen in een warm nest en dan mag je het alleen doen. En dan? Wat doe je ermee? Wat dreef hen zover om zo een beslissing te nemen. Hoe zwart is je wereld dan om geen uitweg meer te vinden in het werelds kluwen. Was er dan nergens een reikende hand, een strohalm? Het stemt me constant tot nadenken. Ben ik zelf wel goed bezig?
‘Ik begrijp dat mensen niet meer meekunnen in deze op hol gedraaide maatschappij’
Vroeger klonk op de televisie in een in mijn geheugen gegrifte trailer bij monde van een liefelijk meisje in een nevel op het perron: “Moeder, waarom leven wij?”. Een moraalfilosofische vraag? Een biologisch raadsel? Moeder, waarom leven wij, de titel van een boek over existentiële onmacht. Maar nu, met de afgelopen gebeurtenissen, daagt bij mij een nieuwe vraag, “Waarvoor leven wij?” Waar puren we ons joie-de-vivre uit? Hoe zullen wij ons elke dag verwonderen? 5 jaar namen wij -na weer een avondje hersenloos schermpjeturen- de beslissing om de digitale televisie te laten voor wat het was.
We zouden terug praten ’s avonds. Meningen uitwisselen. Lachen, verwonderen, samen nadenken over dingen. Grote theoriën verzinnen. Ja zelfs de wereld veranderen, misschien zelfs verbeteren. Onze omgeving verklaarde ons gek. Het meisje van het call-center van Telenet dat ons toen contacteerde na de opzegbrief begreep het zelf ook niet. Zeker 3 maal in het gesprek herhaalde ze: “maar dan heb je geen televisie meer”? Nog groter was de onbegrip toen we antwoorden: “Ja dat is de bedoeling!” 5 jaar later zijn we tot de conclusie gekomen dat we toen gelijk hadden.
Mentale babysit
Na de afkickperiode doemde echter een nieuw probleem op. We voelen ons niet meer thuis in deze overgemediatiseerde maatschappij. De mentale babysit die televisie voor ons was is uit ons systeem. De visuele en digitale info die we aangereikt krijgen, nemen we nu meer kritisch tot ons. We stellen het in vraag, we discussieren erover, … maar we geloven het niet meer voorwaar. We voelen ons zo vaak voorgelogen of gemanipuleerd.
Elke dag verbazen we ons over het fanatisme en egoïsme waardoor we overspoeld worden. Fanatisme in de breedste zin. Alles moet té zijn. In de krant of op televisie zijn we niet meer verbaasd. We zijn nu geshockeerd, verontwaardigd, woedend over de minste banaliteit. Stiltes zijn tegenwoordig oorverdovend. Festivals zijn extatisch. Maar wat als ik mij vandaag gewoon ‘gewoon’ voel? Mag ik dat wel zeggen op Facebook? Wat als mijn weekend maar gewoon zus of zo was en ik geen spetterende selfie of culinair hoogstandje uit mijn fantastische fotografische yolo-hoed kan posten? Tel ik dan nog mee? Haal ik nog de norm?
‘Wat als je je vandaag maar gewoon gewoon voelt?’
Ook fysiek wordt de druk almaar groter. Mijn vrouw heeft niet het lijf van een WAG dat zich halfnaakt elke dag kronkelt in een onmogelijke of uitdagende pose om zich op Instagram met behulp van duizenden likkebaardende volgers naar de sterrenhemel te schieten. Ook ik heb geen sixpack of een kathedraal van een lijf. Nee veeleer een al te vaak geblesseerd en haperend ex-volleybalgestel.
In een door eten geobsedeerd landsgedeelte is het al een succes als je met de bovengrens van een gezond BMI kan flirten. Elke dag opnieuw krijgen wij via de media ideaalbeelden en fysieke verafgoding door ons strot geramd. Afgelikte lijven, bijna pornografische affiches die zwaar digitaal zijn bijgewerkt. Je moet al sterk in je schoenen staan om hiervan geen complex op te lopen.
Fanatisme ook in economisch-maatschappelijke zin. Na het grote stakingsdebat dat we helaas niet kon volgen wegens onze keuze 5 jaar terug, verscheen op mijn Facebook-pagina een post met het nodige wederwoord waar ik even moest bij stilstaan en vooral slikken: “Met een 38-urenweek bouw je geen sociaal leven op… volgens sommigen op VTM… Wat ben ik blij dat ik dan als “enige” zelfstandige elektricien mijn vrouw, mijn zoon, familie en vrienden kan houden met mijn gemiddeld 66 uren week!#stakingsdebat”.
‘Is iemand die 66 uur per week werkt verstandig?’
Het is een Facebookpost vol tegenstellingen. Ben je überhaupt nog zelfstandig als je 66 uur per week werkt. Mij lijkt het eerder dat je dan geleefd wordt. Is het streven naar een groot inkomen nu echt zoveel waard? Moet dat huis nu zo groot zijn, die vakanties zo ver, dat restaurant zo chique?
Is dit nu de norm? Is dit het wat de maatschappij ons gaat opleggen, inprenten? Gaat mijn zoon opgroeien in een wereld waar er geen tijd meer voor jou zal zijn om van de wereld te genieten? Geen tijd om je te verwonderen? Je verwonderen over iets fenomenaals als een tractor of een koe zoals je nu doet. Een leefwereld waar je tweemaal zal nadenken of die verwondering nog gewoon even mag uitgeschreeuwd worden zonder met 20 blikken veroordeeld te worden.
Gaat hij opgroeien in een wereld waar je voor je zelfrespect en basisprincipes niet meer mag opkomen omdat het de economie zou schaden of omdat multinationals ermee zouden dreigen om je land te verlaten? Waar op elke banale misstap een geldboete moet geplakt worden, waar elke handeling moet gereglementeerd zijn? Een ijsje eten in de zon met je vrienden op de trap van god weet welk gebouw? Nee hoor, te veel hinder. Schipper-mag-ik-overvaren luidkeels zingen op het speelplein in de wijk? Nee, te veel lawaai, buurman kan niet in stilte genieten van zijn strak getrimd gazon.
Gaat hij ook over alles een mening moeten hebben? En die mening zonodig ook overal moeten ventileren? Het liefst nog in een maximaal 150-tal karakters. Onderbouwd hoeft niet, als het maar catchy, populistisch is. En wat als je nu net geen mening hebt? Ben je dan nog relevant?
‘Werkverslaving en streberisme waren vroeger woorden met een eerder negatieve connotatie. Heden ten dage zijn dit titels, medailles als van een oorlogsheld.’
Ik begrijp dat mensen stillaan niet meer mee kunnen in een op hol geslagen maatschappij van extremismen. Werkverslaving en streberisme waren vroeger woorden met een eerder negatieve connotatie. Heden ten dage zijn dit titels, medailles als van een oorlogsheld. 80 uur in de week werken is voor sommigen een doel, een milestone. Voor mij persoonlijk is dat slecht time management. Maar de drang naar die sloten euro’s is onverzadigbaar. Consumeren, reizen, eten, drinken, de laatste snufjes; alles moeten we nu hebben. Hoe gaan we dan die paalwoningtrip naar de Malediven financieren of de short ski naar Laax? Hoe geraak ik op de Mount Everest? Ik moet toch voor mijn 40ste ook de Big 5 in Afrika gezien hebben. Daarnaast moet ik ook die fenomenale gebogen flatscreen met ongeziene scherpte en kleurdiepte nog staan hebben en al evenzeer het laatste iPhone 6. Gedaan met dromen, niet meer sparen. Nu nu nu! Voor mij mag het wat minder.
Weet je mijn laatste droom is? Imker worden. Hoeder van bijenvolkjes. Een volmaakte maatschappij, verstopt in een kastje ergens tussen de wilde veldbloemen. Een volkje waar er van geboorte tot sterfte duidelijkheid en doel is. Iedere bij kent zijn eigen taak en die van de anderen. Alles in functie van het volkje. Elke dag blij ertegenaan,elke dag erbij horen. Geen bij die even een selfie moet nemen op de rand van een meeldraadje? Nee gewoon gewoon.
Bram Mahieu is kernlid van Vlinks.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier