ICIJ maakt namen uit de Pandora Papers publiek

Het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) publiceerde maandag de namen van de uiteindelijk begunstigden die schuilgaan achter meer dan 15.000 offshore bedrijven, stichtingen, trusts en andere entiteiten uit de Pandora Papers. Daaronder ook de namen van meer dan 100 Belgische burgers en inwoners.

Twee maanden na de Pandora Papers-onthullingen over geheime offshoreconstructies in belastingparadijzen publiceert het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) nu gestructureerde data uit het gigantische gegevenslek van 11,9 miljoen documenten. Die gestructureerde data zijn voortaan online te raadplegen in de Offshore Leaks Databank: offshoreleaks.icij.org.

1. Welke nieuwe info uit de Pandora Papers maakt ICIJ publiek?

Het gaat om informatie over meer dan 15.000 offshore entiteiten. De info is afkomstig van 2 van de 14 offshore dienstverleners uit de Pandora Papers: het Panamese advocatenkantoor Alcogal en Fidelity Corporate Services op de Britse Maagdeneilanden. Volgend jaar zal ICIJ daar in een tweede fase nog gegevens aan toevoegen, afkomstig van andere offshore leveranciers uit de Pandora Papers.

2. Wat staat er precies in de gestructureerde gegevens?

Voor alle duidelijkheid: ICIJ publiceert níét alle 11,9 miljoen gelekte documenten uit de Pandora Papers. Het maakt dus niet massaal ruwe documenten of persoonlijke informatie (zoals privécommunicatie of info over bankrekeningen) publiek. Slechts 4 procent van alle Pandora Papers-documenten bevat gestructureerde gegevens. Het gaat dan bijvoorbeeld om de naam, het adres en de oprichtingsdatum van een offshore vennootschap of de namen van de directeurs, tussenpersonen en de uiteindelijk begunstigden (UBO’s) – de échte eigenaars dus.

De nieuwe gegevens die ICIJ in de Offshore Leaks Databank publiceert gaan voornamelijk over de eigenaars van offshores die tussen 1980 en 2018 op de Britse Maagdeneilanden zijn opgericht. Het gros van de info gaat terug op rapporten die de offshore providers opstelden voor BOSS, het UBO-register van de Maagdeneilanden. BOSS werd opgericht na de Panama Papers-publicatie in 2016. Maar de BOSS-info is niet toegankelijk voor het publiek. Daarom maakt ICIJ de gegevens nu wel openbaar, in het publieke belang.

3. Geeft ICIJ ook Belgische namen uit de Pandora Papers vrij?

Ja. Meer dan 100 namen van Belgische burgers en inwoners uit de Pandora Papers zijn opgenomen in de Offshore Leaks Databank. Dat is slechts een fractie van de 1217 Belgen van wie Knack, De Tijd en Le Soir een lijst kon aanleggen op basis van de Pandora Papers. Dat verschil is niet verrassend: onze lijst met 1217 Belgen is gebaseerd op een maandenlange analyse van meer dan 30.000 documenten uit de Pandora Papers gelinkt aan België. De Belgische namen die ICIJ nu vrijgeeft, gaan enkel terug op gestructureerde gegevens uit de Alcogal- en Fidelity-documenten.

In onze Pandora Papers-artikels onthulden we de voorbije maanden al de namen van enkele telgen uit de rijkste families van België, grote namen uit de Belgische financiële wereld, diamantairs, familiale aandeelhouders van de Belgische chemiereus Solvay, een voetbalmakelaar en een Brusselse kunsthandelaar.

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) reageerde eerder al dat de Belgische fiscus de Pandora Papers van nabij volgt. Met de namen die ICIJ nu vrijgeeft, kunnen fiscus en parket desgewenst verder aan de slag. Maar opgelet: dat een naam opduikt in de Offshore Leaks Databank, betekent niet noodzakelijk dat de persoon in kwestie iets illegaals zou hebben gedaan. Er zijn ook legitieme redenen om een offshore vennootschap te bezitten.

4. Welke info staat er nog in de Offshore Leaks Databank?

De Offshore Leaks Databank bundelt gegevens afkomstig van vijf datalekken: de Panama Papers, Offshore Leaks, de Bahamas Leaks, de Paradise Papers en de Pandora Papers. Het gaat om bedrijfsinformatie over meer dan 800.000 offshores, gelinkt aan 740.000 eigenaars uit 200 landen.

‘De Offshore Leaks Database helpt de kracht van informatie terug te leggen waar ze hoort: in de handen van het publiek’, zegt ICIJ-directeur Gerard Ryle. ‘Ons werk heeft aangetoond dat belastingparadijzen bescherming kunnen bieden aan mensen en bedrijven die iets te verbergen hebben. Of het nu gaat om vermogen dat belast had moeten worden of om verdacht geld dat gestopt had moeten worden, dit systeem bestaat om rijkdom te beschermen tegen overheden en om slechteriken af te schermen van aansprakelijkheid.’

5. Wat zijn tot nu toe de gevolgen van de Pandora Papers?

Wereldwijd zorgden de Pandora Papers voor opschudding. Binnen enkele uren na de publicatie op 3 oktober 2021 kondigden overheden in Pakistan, Mexico, Spanje, Brazilië, Sri Lanka, Australië, Panama en elders al onderzoeken aan. Het Europees Parlement en parlementen in onder meer Maleisië, Colombia, Ecuador en Brazilië debatteerden over de bevindingen van de Pandora Papers.

En verwijzend naar de Pandora Papers stelden Amerikaanse volksvertegenwoordigers voor om financiële dienstverleners harder aan te pakken. Volgens experts gaat het om de belangrijkste hervorming van de antiwitwasregels sinds 9/11.

In de vijf jaar nadat de Panama Papers voor het eerst werden gepubliceerd, hebben overheden over de hele wereld meer dan 1,36 miljard dollar aan achterstallige belastingen en boetes teruggevorderd als gevolg van de onthullingen van het onderzoek.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content