Vrije Tribune
‘Hoeveel katholieke scholen en hun leerkrachten zijn nog echt katholiek?’
‘Een overtuiging of persoonlijkheid van een leerkracht moet niet beperkt worden tot religieuze beleving’, schrijft docent Wouter Hessels (RITCS Brussel) in een reactie op het interview met Jozef De Kesel in Knack. ‘Ik denk dat er op katholieke scholen ook veel cultuurchristenen, agnosten en atheïsten rondlopen.’
De nieuwe aartsbisschop Jozef De Kesel is bedachtzamer en genuanceerder dan zijn controversiële en conservatieve voorganger André Léonard. De standpunten die De Kesel uitspreekt in het interview met Knack getuigen van zin voor realiteit en wijsheid. Toch komt hij tenminste één keer zeer categoriek uit de hoek. Hij is resoluut tegen het idee van een ontzuilde eenheidsschool. Ik citeer : ‘Ik ben daartegen. Je kunt proberen om jongeren volledig vrij te laten en hen zo weinig mogelijk te beïnvloeden. Je biedt hen dan aan wat er op ‘de markt’ te krijgen is, en dan moeten ze maar kiezen. Dat is niet de beste manier want zo zullen ze later niet bekwaam zijn om te kiezen. Pas als je hen in contact brengt met mensen die zelf een overtuiging hebben, kunnen ze een keuze maken.’
‘Hoeveel katholieke scholen en hun leerkrachten zijn nog echt katholiek?’
De Kesel wekt hier de indruk dat alleen katholieke scholen en hun leerkrachten een overtuiging zouden hebben. Alsof scholen en leerkrachten van het gemeenschapsonderwijs verstoken zouden zijn van positief overtuigende kracht naar jonge mensen toe. Een overtuiging of persoonlijkheid moet trouwens niet beperkt worden tot religieuze beleving, lijkt me. En wat bedoelt de aartsbisschop met ‘de markt’? Zijn dat dan de vermaledijde ontzuilde scholen waar geen godsdienst als dusdanig wordt onderwezen, maar wel LEF (Levensbeschouwing, Ethiek en Filosofie) een duidelijke plaats krijgt ? Ik ben ervan overtuigd dat meer LEF in het onderwijs jonge mensen juist weerbaarder kan maken tegen de op hol geslagen neoliberale marktmaatschappij die we nu meemaken.
‘Moest er in de godsdienstlessen nog echt bijbelstudie onderwezen worden, dan heeft een vak als godsdienst nog een duidelijke identiteit en zin.’
Natuurlijk is De Kesel als baas van de katholieke kerk in België bang om macht en greep te verliezen op het vrij onderwijs. Ik stel me trouwens openlijk de vraag hoeveel katholieke scholen en hun leerkrachten nog echt katholiek zijn? Ik denk dat er ook veel cultuurchristenen, agnosten en atheïsten rondlopen. Moest er in de godsdienstlessen nog echt bijbelstudie onderwezen worden, dan heeft een vak als godsdienst nog een duidelijke identiteit en zin.
Zelfs dertig jaar geleden kreeg ik in mijn katholieke secundaire school nauwelijks godsdienstles over de bijbel zelf, maar het waren vaak lessen over vriendschaps- en liefdesrelaties, de warme samenleving,…. Aspecten van menselijk (samen)leven met een christelijke moraalsaus. Als ik hoor hoe weinig godsdienstlessen vandaag over de bijbel en het christendom zelf gaan, dan stel ik mij vragen over de ware katholieke identiteit van veel katholieke scholen. En hoeveel praktiserende, rooms-katholieke professoren doceren er nog aan de Katholieke Universiteit Leuven ?
Kwaliteitslabel
De Kesel claimt in het interview ook graag het kwaliteitslabel voor zijn, al dan niet elitaire, katholieke scholen, net zoals KULrector Rik Torfs, steeds ietwat hautain, zijn universiteit promoot als ‘probably the best’. Alsof er nauwelijks kwaliteitsvolle athenea en pluralistische universiteiten bestaan. Ik betwist dat. Vlaanderen zou wel varen bij één ontzuild onderwijsnet waar begeesterende leerkrachten met verschillende overtuigingen en levensbeschouwingen lesgeven aan de meest diverse kinderen en adolescenten.
‘Het is tijd voor één zuilloos onderwijsnet met een pertinente plaats voor levensbeschouwingen die onze huidige samenleving kleuren.’
Ik heb veel geleerd van zowel katholiek gelovige, religieus twijfelende als vrijzinnige lesgevers. Het ging nooit over de onderwijszuil en haar institutionele macht, maar wel om de uitgesproken persoonlijkheid en betrokkenheid van de onderwijzer, leraar en docent. Zuilgebonden onderwijs vanuit een oud machtsdenken is echt niet meer van deze tijd. Het is tijd voor één zuilloos onderwijsnet met een pertinente plaats voor levensbeschouwingen die onze huidige samenleving kleuren. Dat ontzuild, officieel onderwijs moet niet neutraal of zielloos zijn en eenheidsworst voortbrengen. Integendeel. Wat mij betreft mag een leerkracht uitkomen voor zijn religieuze overtuiging zolang hij die niet oplegt aan zijn leerlingen en hij ook een openheid van geest aan de dag legt zodat er niet gediscrimineerd wordt.
Wouter Hessels, docent film & media studies, RITCS Brussel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier