‘Hoe langer een paring duurt, hoe belangrijker het penisbeentje’

Bioloog en Knack-journalist dook even onder in de wondere wereld van de penis- en clitorisbeentjes. Waaruit bleek dat Eva niet uit een rib van Adam is gemaakt.

Dat er een penisbeentje bestaat, wist ik al: het baculum! Wij, mensenmannen, zijn dat van ons wel verloren – daar zijn zowel evolutionaire als bijbelse verklaringen voor. Maar dat er een vrouwelijk equivalent van is, wist ik niet: het clitorisbotje of baubellum. Daar heb ik de Goedele Liekensen van deze wereld nog niet over bezig gehoord, mogelijk omdat het bij hen niet voorkomt en dus niet gestimuleerd kan worden tot groot genot.

Maar bij de meeste zoogdieren bestaat het wel, zowel in de mannelijke als de vrouwelijke versie. Ik verdiepte me in de wondere wereld van baculums en baubellums op vraag van Jan Demol, redacteur van het onvolprezen Nieuwe Feiten, gepresenteerd door de onvolprezen Lieven Vandenhaute, nooit te beroerd om vreemde penisaspecten in de aandacht van zijn vele luisteraars te brengen.

Hoe langer een paring duurt, hoe belangrijker het penisbeentje.

Rechtstreekse aanleiding was een onderzoek van de penisbeentjes van 74 carnivoren, gepubliceerd in het vakblad Proceedings of the Royal Society B. De meerderheid van de zoogdieren heeft een penisbeentje, dat sterk kan variëren in grootte en vorm. Onze eekhoorn heeft een penisbeentje van enkele millimeters, de walrus moet de recordhouder zijn met een penisbeen van meer dan een halve meter. Er bestaan Youtubefilmpjes van dikke walrussen die probleemloos aan hun eigen penis likken. Er is trouwens een fossiel walruspenisbeen van meer dan een meter gevonden. Dat moet mannen die lengte belangrijk vinden (mogelijk om het niet over hun prestaties te moeten hebben) tot wanhoop drijven.

https://www.youtube.com/user/StunGibYouTube1.0videohttps://www.youtube.com/StunGibhttps://i.ytimg.com/vi/8D55LThW3EU/hqdefault.jpgWalrus plays with himself459344360

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
480

De onderzoekers stelden vast dat de grootte van het penisbeen niet in de eerste plaats te maken heeft met grote penissen die moeizaam in kleine vagina’s gewrongen moeten worden, zoals vroeger gedacht werd: er was geen sterk verband tussen de omvang van het penisbeentje en het grootteverschil tussen mannetjes en vrouwtjes van een soort.

Er was wel een sterk verband tussen de gemiddelde duur van een paring en de omvang van het penisbeen: hoe langer een paring duurt, hoe belangrijker het baculum. De logica is dat hoe langer een mannetje in een vrouwtje moet zitten, hoe meer steun zijn penis nodig heeft. Het been moet er ook voor zorgen dat tijdens de lange paring de zaadleider vrij blijft, zodat het zaad probleemloos in mevrouw kan worden gebracht, anders heeft het hele gebeuren geen zin.

De paring van een fossa – een zeldzaam katachtig roofdier uit Madagascar dat u onder meer in de Olmense Zoo kunt zien – duurt doorgaans meer dan drie uur. Voor degenen onder ons die het niet goed weten: de gemiddelde duur van een penetratie bij de mens situeert zich tussen de twee en vijf minuten. Daar is geen penisbeen voor nodig.

Ook het feit dat wij in de loop van onze evolutie steeds monogamer geworden zijn met een frequentere seksuele activiteit, heeft de noodzaak van het beentje beperkt. Fossa’s paren doorgaans slechts één keer héél lang en gaan dan weer hun eigen weg. Je moet er die ene keer dan het beste van zien te maken, en vooral vermijden dat een concurrent je de loef afsteekt. Dan kan een stevig been nuttig zijn.

Pseudopenis

Heel af en toe kan er bij een mensenman opnieuw een rudiment van een penisbeentje opduiken, namelijk bij het ouder worden of bij het herstel van een zwaar trauma (zoals een ernstige schop in de ballen, voetballers zijn gewaarschuwd). De potentie zit dus nog ergens diep in ons wezen verscholen.

Over het clitorisbotje of baubellum verscheen een half jaar geleden een analyse in het vakblad Ecology and Evolution. In de meeste soorten die een mannelijk baculum hebben, bestaat een vrouwelijk baubellum. Dat is doorgaans kleiner en variabeler van vorm – sommigen aarzelen niet om het woord ‘labieler’ voor de structuur te gebruiken. Slechts bij een klein aantal soorten, zoals de resusaap en de bever, is er wel een baculum, maar geen baubellum. Het omgekeerde komt niet voor.

Zoals het met de clitoris zelf het geval is, heeft het baubellum voor de meeste soorten geen duidelijke functie. Het zou gewoon een gevolg zijn van het feit dat penis en clitoris in aanleg hetzelfde orgaan zijn, en baculum en baubellum dus ook. Iets wat nuttig is voor de man, komt dan in bescheidener vorm ook voor bij de vrouw (het omgekeerde kan ook: de tepels van de man hebben geen functie, maar zijn nuttig voor de borstvoeding van de vrouw).

Alleen voor soorten met een uitgesproken baubellum, zoals de fossa en de gevlekte hyena, zou het nuttig zijn, bijvoorbeeld om vrouwen meer dominantie te geven door ze met mannelijke kenmerken te versieren. Het baubellum wordt dan wel eens pseudopenis genoemd. Bij de hyena speelt het trouwens een grote rol in de paring en de bevalling.

Het verhaal werd helemaal grappig toen Jan me attent maakte op een studie, waarin gerefereerd werd naar een publicatie in The American Journal of Medical Genetics uit 2001. Ik vond ze terug: twee wetenschappers ontwikkelden er de stelling in dat de mens geen penisbeen meer heeft, omdat God Eva niet uit een rib van Adam schiep, maar uit zijn penisbeen. Ze vonden er zelfs taalkundige aanwijzingen voor uit een diepere analyse van hoe het scheppingsmoment van de vrouw in het Hebreeuws in het boek Genesis verwoord is. Ze puren ook bewijs uit de vaststelling dat mannen en vrouwen nog altijd evenveel ribben hebben.

De vrouw gemaakt uit het penisbeen van de man…? Daar kom je in deze woelige tijden van #MeToo niet meer ongestraft mee weg, vrees ik.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content