Het kabinet van Theo Francken moet dan toch geen visum afleveren aan het gezin uit Aleppo – maar ze hebben de rechtszaak rond dat visum niet gewonnen, zegt mensenrechtenexpert Jogchum Vrielink (Université Saint-Louis en KU Leuven). ‘Men komt gewoon niet toe aan de inhoudelijke beoordeling.’
Lees ook: Francken: ‘Ik moet GEEN visum afleveren’
Na maandenlang juridisch getouwtrek lijkt de kogel door de kerk: het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) moet dan toch geen humanitair visum afleveren aan het Syrisch gezin uit Aleppo, dat via de ambassade in Beiroet daarvoor een aanvraag had ingediend. Deze ochtend klonk de staatssecretaris alvast triomfantelijk op Twitter: ‘Dwangsomzaak gewonnen. De RVV beoordeelt onze beslissing om het visum niet af te leveren als definitief. Ik moet geen visum afleveren.’
Maar enige nuance is wel op zijn plaats, zegt mensenrechtenexpert Jogchum Vrielink, verbonden aan de Université Saint-Louis en KU Leuven. Eigenlijk zijn er hier geen winnaars, klinkt het: ‘Het is geen kwestie van winnen of verliezen, men komt gewoon niet toe aan de inhoudelijke beoordeling. De zaak wordt niet-ontvankelijk verklaard en dus niet ten gronde beoordeeld. De advocaat van het Syrisch gezin had eigenlijk na het schorsingberoep ook nog een annulatieberoep moeten indien, zodat de procedure verder ten gronde wordt behandeld. Als je dat niet doet, dan is de regel dat na een bepaalde termijn de eerst genomen beslissing definitief wordt. In dit geval betekent dat dat de dwangsom komt te vervallen.’
Als gevolg van die procedurefout zijn we inhoudelijk geen stap vooruit geraakt, zegt Vrielink ook. Maanden terug besloot de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV) dat het kabinet-Francken verplicht een visum moest afleveren aan het gezin. De motivering voor die uitspraak stoelde de Raad deels op artikel 3 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM), dat stelt dat niemand aan onmenselijke behandeling kan onderworpen worden. Volgens het kabinet-Francken ging die redenering niet op, maar daar komt nu geen duidelijkheid over. ‘Dat vind ik heel jammer,’ zegt Vrielink, ‘want dat was natuurlijk de kern van de discussie. Zolang daar geen uitspraak van de Raad van State over volgt, blijft het onduidelijk of dat artikerl nu wel of niet geldt. Nu is het weer wachten op een volgende zaak waarin de RVV misschien een soortgelijke beslissing neemt, en dan kan het spel weer beginnen.’
Enkele weken geleden deed het Europees Hof van Justitie al een uitspraak in een gerelateerde zaak – ook toen ging het om een Syrisch gezin dat via een procedure bij de RVV probeerde een humanitair visum los te weken. Omdat de RVV zekerheid wou, speelde het de bal door naar het Europees Hof, maar ook die kon de vraag niet oplossen. ‘Het Hof heeft zich alleen maar uitgesproken over de vraag of je zo’n visum moet afleveren onder Europees recht. Daarop was het antwoord dat het Europees recht daar alleszins niets mee te maken had. Dat is trouwens in eerste instantie ook wat verkeerd in de media gekomen.
Ik durf niet in te schatten of zijn adviseurs hem verkeerd informeren of dat het al dan niet een bewuste miscommunicatie is
Daarmee doelt Vrielink op de communicatie van staatssecretaris Francken nadat het Europees Hof zijn uitspraak deed: ook toen leek het alsof Francken een overwinning had behaald. Die berichten werden overgenomen in de media, maar bleken achteraf niet helemaal te kloppen. Waarnemers en experts stipten snel aan dat het Hof zich de facto onbevoegd had verklaard om over de zaak te oordelen, aangezien Europees recht er niks mee te zien had.
De triomfalistische communicatie van Theo Francken bleek daardoor voorbarig, en ook nu lijkt de feeststemming enigszins kort door de bocht te gaan. ‘Ik durf niet in te schatten of zijn adviseurs hem op dat vlak verkeerd informeren of dat het al dan niet een bewuste miscommunicatie is. Maar er is in ieder geval een opvallend contrast met de inhoud van de uitspraak – die in beide gevallen betrekking heeft op een technische kwestie: bij het Europees Hof ging het over de toepasselijkheid van het Europees recht, en deze keer om een voortzetting van de procedure.’
‘Iemand vroeg me op Twitter of het een soort van gelijkspel is. Maar het is veeleer een geval waarbij de wedstrijd halverwege wordt afgelast omdat er ergens een fout is gebeurd,’ besluit Vrielink.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
