Marie-Louise Stheins verpersoonlijkt Michelle Martin in De vrouw die de honden eten gaf van Het Zuidelijk Toneel te Tilburg. Julie Van den Berghe regisseert.
Jullie bewerken de in België verguisde roman die Kristien Hemmerechts in 2014 over ‘de meest gehate vrouw van België’ schreef. Welke zin trof u waardoor u besloot: dit wil ik spelen?
Marie-Louise Stheins: ‘Ik moet zijn penis gehoorzamen. Ook hij moet zijn penis gehoorzamen. Als je dat niet begrijpt, kun je M niet begrijpen en ook mij niet.’ Die zin vind ik in al zijn gruwelijkheid haast poëtisch. Maar het is vooral Michelle Martin – die de geweldige Hemmerechts inspireerde tot dit boek – die me intrigeerde. Als vrouw en moeder kan ik niet begrijpen hoe een vrouw en een moeder zulke daden pleegt. Ik wilde haar al spelend trachten te begrijpen. Nog vóór het boek verscheen, wist ik dat het eraan kwam. Ik nam contact op met Kristien, vertelde over mijn verlangen en zij stemde toe. Aan Julie vroeg ik me te regisseren.
Mevrouw Van den Berghe, u bent Belg. Wat was uw eerste reactie?
Julie Van Den Berghe: Ik wilde er op z’n minst over nadenken. Ik was een pubermeisje toen Marc Dutroux op meisjes begon te jagen. Ik ging naar mijn eerste fuiven en ineens mochten we niet meer in het donker fietsen, moesten we bestelwagens mijden. Ik heb toegezegd omdat deze gruwel niet vergeten mag worden.
Ik begrijp Michelle Martin nog steeds niet.
Hebt u Martin ontmoet? Of haar op de hoogte gebracht?
Van Den Berghe: Nee. Dit stuk, net als het boek, is fictie en gaat over méér dan Martin. We spelen niet ‘Het leven van Marc en Michelle’. Hun namen worden niet genoemd. Marie-Louises personage heeft geen naam. Wij nemen dit fictieve levensverhaal, gebaseerd op waargebeurde feiten, als vertrekpunt voor een portret van een complexe vrouw die zó beschadigd werd …
Stheins: … dat ze als volwassen vrouw het punt niet herkent waarop de boel escaleert en ze hulp moet halen.
Hoe begonnen de repetities?
Van Den Berghe: We lazen alles wat we konden lezen over het leven van Martin. Dat vergde tijd. We hebben ons ook verdiept in bredere zin en er een eigen samengesteld verhaal van gemaakt.
Mevrouw Stheins, er staat een Gouden Kalf 2017 op uw schouw. U weet een camera te bespelen. Waarom gaan jullie niet voor een filmversie?
Van Den Berghe: We hebben dat even overwogen, maar de theatercontext is nodig om te vermijden dat mensen dit beschouwen als een pleidooi voor Martin. De vrouw staat in een beklemmende ruimte die zich tijdens het stuk steeds meer aan ons ontvouwt, net zoals alles in haar hoofd. En Marie-Louise staat niet alleen op de scène. Meer zeg ik niet. (lacht)
‘Als ik opnieuw kon beginnen, zou ik alles hetzelfde doen, denk ik.’ Die zin prijkt op de affiche. Waarom? De tranen sprongen me in de ogen toen ik dat las.
Stheins: Omdat die zin hetzelfde effect had op ons. Nee, ik begrijp Martin nog steeds niet. Maar ik kan haar wél volgen. Dat is belangrijk. We moeten met een open hart en hoofd durven te luisteren naar mensen die monsterlijke misdaden hebben gepleegd. Door niet weg te kijken, kunnen we zorgen dat ze minder vaak gebeuren.
Van Den Berghe: Belgen zitten te graag met oogkleppen achter hun dichte gordijnen zonder te handelen of in te grijpen. Daarom hebben dit boek en dit stuk betekenis. Door de nabijheid van het thema is het begrijpelijk dat Belgische programmatoren de kat voorlopig uit de boom kijken.
Dit artikel werd aangepast op verzoek van Het Zuidelijk Toneel.
De vrouw die de honden eten gaf van Het Zuidelijk Toneel speelt deze week als besloten opvoering en reist door Nederland zodra de coronamaatrelen dat toestaan.
