Bert Bultinck

‘Het is beter voor Groen om op dit moment níét in een Antwerpse coalitie met de N-VA te stappen’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

‘Een verbond tussen de N-VA en Groen houdt voor beide partijen risico’s in, maar wellicht toch meer voor Groen’, schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck.

Omdat ze in Duitsland ook graag coalities de naam van een nationale vlag geven, kennen ze daar het woord ‘Jamaica-coalitie’. De vlag van Jamaica bestaat uit zwart, groen en geel: in de Duitse politiek staat zwart voor de christendemocratische CDU, geel voor de liberalen van de FDP en groen voor groen. In de deelstaat Sleeswijk-Holstein is zo’n coalitie vandaag aan de macht. Net als in Beieren twee weken geleden wonnen de groenen in Hessen afgelopen zondag weer fors, ten nadele van de CDU van Angela Merkel, die prompt haar afscheid in 2021 aankondigde. Ook in Hessen is Jamaica een optie, al hebben de CDU en de groenen daar de FDP niet eens nodig. En in Vlaanderen, straks?

Het is beter voor Groen om op dit moment níét in een Antwerpse coalitie met de N-VA te stappen.

Het is tekenend hoe Wikipedia, de encyclopedie van het volk, zo’n zwart-groen-gele coalitie politiek situeert: hoewel de groenen algemeen als een linkse partij worden beschouwd, zo staat er, ‘is van een dergelijke coalitie doorgaans (uitgezonderd het milieubeleid) een centrumrechts beleid te verwachten’. Dat klopt: behalve op ecologische thema’s is ‘Jamaica’ traditioneel veeleer rechts, aangezien de CDU tot nog toe altijd veel zwaarder doorwoog. Dat is ook voor Vlaanderen en België van belang, nu de centrumrechtse volkspartij N-VA nadrukkelijk een coalitie met Groen als mogelijkheid openhoudt. Dat doet ze vandaag in Antwerpen, en ook in het licht van de Vlaamse en federale verkiezingen van mei 2019. En de liberalen? Open VLD is, zo zei ondernemer Christian Leysen dit weekend nog in De Tijd, ‘de ideale brug’ van de N-VA naar Groen.

Een verbond tussen de N-VA en Groen houdt voor beide partijen risico’s in, maar wellicht toch meer voor Groen. N-VA-voorzitter Bart De Wever, die de oneliner ‘niemand is voor giftige lucht’ de wereld instuurde, kan moeiteloos enkele ecologische strijdpunten van Groen in het programma opnemen, zonder zijn kiezers pijn te doen. Voor Groen ligt dat ietsje anders. In ‘F*ck de zijlijn?’, een analyse van de opties van Groen die u hier kunt lezen, zegt voormalig SP.A-voorzitter Bruno Tobback het zo: ‘Als Groen mij een plezier wil doen, moeten zij samen een coalitie vormen met de N-VA. Dat zou de snelste manier zijn voor de SP.A om weer relevant te worden.’ Strategisch is het zonder meer beter voor Groen om op dit moment níét in een Antwerpse coalitie met de N-VA te stappen. Voorzitter Meyrem Almaci lijkt dat te beseffen en staat niet te springen.

Voor de N-VA is het dan weer makkelijker om met Groen in zee te gaan dan met de SP.A: niet alleen heeft De Wever zich jarenlang geprofileerd als de aartsvijand van de socialisten, de groenen zijn ook overal in opmars, als eigenaar van belangrijke thema’s als mobiliteit en luchtkwaliteit, en stellen zich doorgaans flexibel op: onder meer in Mechelen en een aantal Antwerpse districten hebben ze al samen met de N-VA bestuurd. Ook in Oostende lijken ze nu met de N-VA in zee te gaan. Als de provincieraadsverkiezingen van 14 oktober enige voorspellende waarde hebben voor de Vlaamse en federale stembusgang, dan komt de Zweedse coalitie in zwaar weer, en kan Groen voor De Wever een nieuw spoor zijn.

Er is maar één moeilijkheid voor ‘de nieuwe leiders van links’: hoe kunnen ze voormalige SP.A-kiezers duurzaam aan zich binden?

De Frankfurter Allgemeine, de Duitse conservatieve kwaliteitskrant, zag na het eclatante succes van de groenen in Beieren recent nog een heuse paradigmawissel. In het naoorlogse Duitsland zetten altijd de christendemocraten en, in mindere mate, de socialisten de toon. Maar nu die twee partijen zelfs samen niet altijd meer aan een meerderheid raken, is het misschien het moment om Groen als ‘steunpilaar van de Duitse democratie’ te gaan beschouwen, zo was de suggestie. Misschien slagen de groenen er wel in ‘een centrumlinkse kracht te zijn, zonder al te veel ideologische ballast’.

Dat lijkt te sporen met de ideologische lenigheid van de ploeg van Kristof Calvo in Vlaanderen: tjeven met een hoger inkomen, die het stadium van de ideologische scherpslijperij zijn ontgroeid, en bepaald niet vies zijn van ondernemers. Duitsland zou in Vlaanderen de weg kunnen wijzen. Er is maar één moeilijkheid voor ‘de nieuwe leiders van links’: hoe kunnen ze voormalige SP.A-kiezers duurzaam aan zich binden? Als Groen zich bij machtsdeelname beperkt tot de ecologie, en géén klassiek-links thema als herverdeling op tafel kan leggen, dan zullen de nieuwe kiezers snel terugkeren naar de oude stal. En komt Groen van Jamaica thuis met een kater.

Dit artikel verschijnt woensdag 31 oktober in Knack.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content