Het plan Basisbereikbaarheid, een grote hervorming van het openbaar vervoer in Vlaanderen, wordt progressief uitgerold vanaf januari 2023. Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) is voorstander van een gefaseerde aanpak, in plaats van de eerder aangekondigde “big bang”, zei ze donderdag op een persconferentie. Bij die aanpak zal De Lijn het voortouw nemen.
De plannen om in Vlaanderen ‘Basisbereikbaarheid’ in te voeren, dateren al van 2015. Het concept moet zorgen voor een meer vraaggestuurd openbaar vervoer op vier lagen: het treinnet, kernnet, aanvullend net en vervoer op maat.
De invoering bleek echter geen sinecure. Die was aanvankelijk voorzien voor begin 2021, maar werd door allerlei vertragingen eerder al uitgesteld naar 2022. Maar ook die timing moest worden bijgesteld. Minister Peeters liet begin dit jaar weten dat de nieuwe streefdatum juli 2023 was. De afgelopen maanden werd echter opnieuw duidelijk dat er op heel wat punten nog uitdagingen zijn.
Minister Peeters verandert daarom het geweer van schouder. In plaats van een mobiliteitsswitch of ‘big bang’, waarbij het nieuwe vervoerssystreem in een keer in werking zou treden, komt er een gefaseerde, progressieve aanpak. Die moet van start gaan in januari van volgend jaar, maar er wordt niet tot dan gewacht. ‘We moeten zo snel mogelijk starten met een gefaseerde uitrol, waarbij we vanuit het bestaande aanbod en de huidige vervoersaanbieders vertrekken en en het flexvervoer uitrollen. (…) Zo vermijden we blinde vlekken in Vlaanderen’, zei de Open VLD-minister.
Concreet start de uitrol van de Hoppincentrale, die moet instaan voor het plannen, boeken en betalen van het openbaar vervoer, in het laatste kwartaal van 2022, en dat in een of meer huidige belbusgebieden van De Lijn.
Vanaf januari 2023 volgt dan de zogenaamde gefaseerde of progressieve uitrol. De Lijn neemt daarbij het voortouw, in samenwerking met de vervoerregio’s. De bedoeling is dat de vervoersmaatschappij de wijzigingen op het hele vervoersnet gestaag uitrolt.
De interne taak- en rolverdeling wordt dus herbekeken, zegt Peeters. ‘Ik ga daarover vandaag niet in detail gaan’, aldus de minister, die eraan toevoegde dat het nog niet helemaal duidelijk is wie exact wat gaat doen. ‘Ik heb mijn administraties gevraagd om op korte termijn een concreet en transparant afsprakenkader en plan van aanpak uit te werken, waarin alle targets en verantwoordelijkheden worden opgenomen. Ook een concreet communicatieplan zal volgen en begin september zitten we samen met alle vervoersregio’s’, aldus nog Peeters.
Vlaams parlementslid Stijn Bex (Groen) zegt in een reactie positief verbaasd te zijn ‘dat minister Peeters de ambitie lijkt behouden de basisbereikbaarheid nog deze legislatuur in te voeren’. Toch heeft Bex ook enkele vraagtekens. Zo is hij bezorgd over de effecten van de onderfinanciering van De Lijn op de reizigers. Bex vreest dat wegens de beperkte middelen slechts beperkte hervormingen mogelijk zijn. ‘Wellicht kan De Lijn niet veel meer doen dan wat wijzigingen in het rittenschema aanbrengen. Peeters moet ook over de brug komen met extra middelen nu De Lijn als eerste in het water mag springen.’
De Lijn krijgt daarbij een veel ruimere opdracht en moet alle vervoerslagen op elkaar gaan afstemmen. Het nieuwe openbare dienstencontract 2023-2027 geeft ons die mogelijkheid, zegt Peeters. De Lijn, die al heel wat contracten heeft met exploitanten en vervoerders werd ook aangeduid als beheerder van het vervoerssysteem.
