Ex-premier Herman Van Rompuy (CD&V) is tijdens de lockdown begonnen met mediteren. Hij kwam ermee in aanraking via de christelijke variant ervan. ‘De christelijke traditie heeft altijd mediatievormen gekend’, zegt psychiater en mindfulnesspionier Edel Maex.
‘Als hyperactieve persoon zag ik mij niet één of twee keer per dag in stilte 20 minuten een mantra herhalen. De lockdown trok mij over de streep.’ In de jongste editie van het christelijk maandblad Tertio beschrijft gewezen premier Herman Van Rompuy (CD&V) zijn eerste stappen in de wereld van de meditatie. Tijdens het mediteren voelt de 73-jarige ex-toppoliticus naar eigen zeggen een mildheid binnenstromen. ‘Het gomt veel nutteloos activisme, ijdelheid en verwaandheid weg.’
Opvallend, de CD&V’er kwam in contact met meditatie via de benedictijn Laurence Freeman, de man achter het World Community for Christian Meditation (WCCM). Met andere woorden: meditatie met een christelijke inslag. Al leidt de oefening voor Van Rompuy niet meteen tot een zoektocht naar God: ‘De stilte van de meditatie is een breuk met het alledaagse. De “vijandelijkheden” hernemen wel daarna. Sommige mediteerders ondervinden Gods aanwezigheid tijdens de meditatie. In plaats van een aanwezigheid ervaar ik dus meer een algemene afwezigheid.’
Ignatius van Loyola
Meditatie wordt meestal in verband gebracht met het boeddhisme of het hindoeïsme. Van Rompuy, die niet voor commentaar bereikbaar was, maakte er dus kennis mee via de christelijke variant. Volgens Edel Maex is hij geen uitzondering. De psychiater staat te boek als een pionier van mindfulness, waarvan de populariteit de laatste jaren als het ware explodeerde. Hij herkent de naam van Laurence Freeman meteen. ‘Ik zit niet in de wereld van de christelijke meditatie, maar ik weet wel dat ze met mantra’s werken.’
De christelijke traditie heeft altijd mediatievormen gekend, zegt Maex. ‘Sint Ignatius van Loyola, de stichter van de jezuïeten, nam meditatio op als een van de praktijken die jezuïeten moeten uitoefenen. Toen de jezuïeten in Japan aankwamen, dachten ze dat de mensen daar hun vorm van meditatie uitoefenden. Toen kwamen ze erachter dat het iets heel anders was.’
Hoe actiever het leven, hoe belangrijker om een pauze in te bouwen.
Polemieken
Maex ziet geen graten in de christelijke invulling van meditatie, wel integendeel. ‘Er is geen monopolie van één religie. Er is geen één goede manier. Ze hebben allemaal hun bestaansrecht en zijn allemaal zinvol’, zegt hij.
Het debat leeft evenwel. ‘Er is gigantisch veel discussie of mindfulness boeddhistisch is of niet. De grootste weerstand komt van de religies en de godsdienstwetenschappen. Mindfulness valt buiten hun kader en controle’, zegt hij. Zelf heeft hij er de buik vol van. ‘Het zijn puur academische discussies over de hoofden van de mensen heen. Ik ben de polemieken beu.’
De psychiater noemt meditatie een algemeen menselijke behoefte die mensen altijd hebben gehad en altijd zullen hebben. Zeker in moeilijke momenten. En het afgelopen jaar valt onder die noemer. ‘Ons verhaal stuikt ineen en de normale en menselijke reflex is dan om even te stoppen’, zegt Maex. ‘Sommige mensen kiezen voor mindfulness, anderen gaan wandelen. Dat is ook fantastisch. Ieder zijn verhaal.’
Zelf schrijft Van Rompuy dat ‘een aantal mensen tot meditatie komt als gevolg van een crisis, als een therapie’. Dat geldt niet voor hemzelf, klinkt het. ‘Het is eerder een bekroning in het zoeken naar innerlijk evenwicht dan het begin ervan.’
Maex hoopt dat Van Rompuy anderen kan overtuigen van de voordelen van mediteren. Hij begrijpt ook wel waarom net de CD&V’er ervoor is gevallen. ‘Hoe actiever het leven, hoe belangrijker om een pauze in te bouwen. Ik kan me voorstellen dat een actief politicus met alle stress, alle successen en tegenslagen, kiest voor meditatie.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
