Hendrik Vos: ‘Euroscepticisme in België zal toenemen nu Van Rompuy wegvalt’

Herman Van Rompuy © Belga

Het is genoeg geweest voor Herman Van Rompuy (CD&V). Als morgen zijn mandaat als Europees president afloopt, neemt de 67-jarige oud-premier meteen ook afscheid van de politiek. Hendrik Vos, professor Europese politiek aan de universiteit Gent, geeft Van Rompuy alvast een grote onderscheiding voor zijn laatste opdracht.

Hoe kijkt u terug op vijf jaar Herman Van Rompuy aan het hoofd van de Europese Raad, de vergadering van de 28 staats- en regeringsleiders van de Europese Unie?

Vos: Hij heeft het goed gedaan. Het permanente voorzitterschap was een nieuwe functie. Voordien roteerde het om de zes maanden onder de lidstaten. De vrees bestond dat deze nieuwe functie tot een conflict zou leiden met de voorzitter van de Europese Commissie (tot voor kort was dat de Portugees José Manuel Barroso, nu is dat de Luxemburger Jean-Claude Juncker, red.). Dat dat niet gebeurd is, is de verdienste van Van Rompuy. Hij heeft op een elegante manier zijn plaats gevonden. Hij heeft gedaan wat hij moest doen, compromissen sluiten tussen de 28 lidstaten en voor een goede onderlinge verstandhouding zorgen. De omstandigheden waren nochtans niet ideaal, de eurocrisis indachtig.

Is Van Rompuy de man die de euro gered heeft?

Hij heeft er alleszins een belangrijke rol in gespeeld. Onderschat de druk niet die er op een bepaald moment was om het europroject los te laten. Van Rompuy wist goed welke richting hij uit wou. Dat was de chaos vermijden. Ik weet niet of dat onder het roterend voorzitterschap gelukt was. Van Rompuy nam de beslissingen natuurlijk niet alleen, hij was afhankelijk van de lidstaten, maar hij formuleerde wel de compromissen.

Gaat hij de geschiedenisboeken in?

Dat denk ik wel, alleen al omdat hij de eerste president van Europa is. Maar ook omdat hij de functie op de best mogelijke manier ingevuld heeft. Zijn opvolger, de voormalige Poolse premier Donald Tusk, zal op dat pad van het compromis verder moeten.

Het vertrouwen van de burgers heeft Van Rompuy niet kunnen heroveren. Is hij te weinig het gezicht geweest van Europa, zoals aanvankelijk wel de bedoeling was?

Hij heeft dat nooit als zijn taak gezien, wat wel jammer is. De Europese Unie kan best wat figuren gebruiken die over de landsgrenzen heen bekendheid genieten. Van Rompuy bezit nochtans het potentieel om een breed publiek aan te spreken, hij beschikt over meer charisma dan de buitenwereld denkt, maar hij heeft dat niet benut.

U bent professor. Hoeveel krijgt Van Rompuy op tien?

Een grote onderscheiding. Dus een acht, ja.

Nu hij van het toneel verdwijnt, verliest België een bekende kop in Europa. Zal dat invloed hebben op het euroscepticisme in ons land?

Dat denk ik wel. Je merkt al een groeiend wantrouwen ten opzichte van Europa. Een figuur zoals Van Rompuy kon dat wat counteren. Nu hij wegvalt, is de kans groot dat het euroscepticisme zal toenemen. (De Zondag/pcok)

Hendrik Vos en VRT-journalist Rob Heirbaut brengen op dinsdag 16 december in de Gentse Vooruit het jaaroverzicht ‘AdiEU!’, een ludieke terugblik op het voorbije Europese jaar. Inschrijven noodzakelijk.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content