Gemeentelijke Holding: Onderzoek naar ‘de grootste financiële catastrofe’

© ImageGlobe

De Gemeentelijke Holding wordt vereffend. Maar in tegenstelling tot wat algemeen wordt verondersteld, betekent dat niet dat de bestuurders zomaar aan een gerechtelijk onderzoek ontsnappen.

‘Ik ben bijzonder dankbaar voor de getoonde welwillendheid om deze problematiek op te lossen na drie jaar van miserie.’ Het waren de woorden van de voorzitter van de Gemeentelijke Holding, de Zaventemse burgemeester Francis Vermeiren (Open VLD), nadat de regionale en federale regeringen en banken tot een overeenkomst waren gekomen om de Gemeentelijke Holding niet failliet te laten gaan maar wel te vereffenen.

Dat de vennootschap die investeert met het geld van de steden en gemeenten daarbij een put van zo’n 835 miljoen euro achterlaat, waarvoor de belastingbetaler uiteindelijk via verschillende kanalen zal opdraaien, maakt de uitspraak van Vermeiren zo stuitend.

Maar ook in een vereffeningsscenario kunnen de bestuurders van de Gemeentelijke Holding nog aansprakelijk gesteld worden voor fouten, benadrukt Piet Carlier, advocaat gespecialiseerd in faillissementsrecht bij het kantoor Monard-Dhulst. Als de bestuurders niet handelden zoals dat van een redelijk, voorzichtig, vooruitziend bestuurder mag worden verwacht, kan de procureur des Konings op eigen initiatief een strafrechtelijk onderzoek opstarten. Maar ook een benadeelde, in dit geval bijvoorbeeld een stad of gemeente, kan een burgerlijke of strafklacht indienen en zo een gerechtelijk onderzoek uitlokken.

En er zíjn bij de Gemeentelijke Holding zaken gebeurd die niet echt redelijk, voorzichtig en vooruitziend genoemd kunnen worden. Knack beschreef eerder al hoe de Gemeentelijke Holding bijvoorbeeld geld ging lenen bij Dexia om met dat geld Dexia-aandelen te kunnen kopen bij de redding in september 2008. En om de cirkel helemaal rond te maken, werden toen Dexia-aandelen als onderpand voor de lening gegeven. Dexia financierde zo zijn eigen kapitaalverhoging. Het is die opmerkelijke transactie die vorige week zelfs de kolommen van de zakenkrant Financial Times haalde, die het omschrijft als een ‘onorthodoxe manier van financiering’. Ze is verboden in de meeste landen en vandaag ook in de Europese Unie, maar in 2008 was ze niet in strijd met de Belgische wetgeving.

Parlementaire onderzoekscommissie
Daarbij rijzen minstens twee vragen. Eén: is het wel in overeenstemming met de algemene zorgvuldigheidsnorm als de Gemeentelijke Holding meer dan 1 miljard euro leent van Dexia, terwijl ze al meer dan 1 miljard in het krijt stond bij Dexia, waarvoor de overheid zich ondertussen borg had gesteld? Twee: waarom greep de toezichthouder, de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA), niet in? Het zijn twee vragen die om een antwoord schreeuwen nu blijkt dat de Gemeentelijke Holding het geld van de steden en gemeenten (en dus van de belastingbetaler) op een onoordeelkundige en in elk geval niet-gediversifieerde manier investeerden, en dat diezelfde belastingbetaler ook nog eens mag opdraaien voor de zware verliezen die de Gemeentelijke Holding daarbij maakte.

Dat de belastingbetaler uiteindelijk het gelag van de Gemeentelijke Holding zou betalen, was al langer duidelijk, nu is ook bekend via welke kanalen dat zal gebeuren. De drie gewesten leveren de grootste bijdrage en nemen 570 miljoen euro voor hun rekening, waarvan 265 miljoen voor Vlaanderen. De federale overheid dekt 132,5 miljoen euro. En Dexia Bank België, dat eerder deze maand in handen kwam van de federale overheid en met 1,15 miljard de grootste schuldeiser van de Holding is, slikt een verlies van 101,5 miljoen euro. De verzekeraar Ethias, die al zwaar getroffen werd door de koersval van Dexia, moet nu ook op de Gemeentelijke Holding nog eens een verlies van 13,5 miljoen euro slikken. De Brusselse huisvestingsmaatschappij en enkele andere kleine partijen moeten een verlies van bijna 20 miljoen nemen.

Zeker nadat afgelopen week duidelijk werd dat de Franse toezichthouder een jaar geleden al waarschuwde voor gevaren bij de Franse poot van Dexia is de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie die Dexia onder de loep neemt onafwendbaar. Zowel de bestuurders en verantwoordelijken van Dexia en de Gemeentelijke Holding, als de toezichthouder CBFA zullen zich dus nog moeten verantwoorden over hun bijdrage aan ‘de grootste financiële catastrofe ooit in België’, zoals econoom Geert Noels de val van Dexia al bestempelde.

Ewald Pironet

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content