‘Geld van de overheid komt van ons allemaal: laat het aan wie het echt nodig heeft’

Nu de overheid noodzakelijke maatregelen neemt om zelfstandigen en bedrijven de crisis door te helpen, is het tijd om ook als burgers echte solidariteit te tonen, meent zelfstandig journalist Dirk Vandenberghe.

Na enkele jaren in loondienst besliste ik halfweg februari om nog eens een carrièreswitch te wagen. Ik verliet een redelijk betaalde baan om mijn geluk te beproeven als zelfstandig journalist en copywriter. Ik was me volop bewust van de (financiële) risico’s, maar de drang naar de vrijheid om te kunnen doen wat ik graag doe, bleek doorslaggevend.

Ik begon met één opdrachtgever en een viertal klussen. En toen kwam een virus overgewaaid naar Europa. Drie klussen werden geschrapt. Een letterlijke streep door mijn nog prille rekening. Brute pech, slechte timing om te beginnen met een eenmanszaak. Ik keek dus reikhalzend uit naar steunmaatregelen van de overheid. En ik stelde tevreden vast dat er werk van werd gemaakt: overbruggingskredieten, uitstel van betaling van sociale lasten,… mijn boekhouder bezorgde me een keurig overzicht. En ik keek snel waar ik recht op had.

Anderzijds bedacht ik: goddank dat ik maar een eenvoudige broodschrijver ben. Ik investeerde in een nieuwe laptop, andere benodigdheden had ik al. Ik werk thuis. Ik heb gelukkig een beetje spaargeld. Niet genoeg naar mijn zin, maar dat is een ander verhaal. Ik zing het dus wel even uit en bovendien kan ik nog altijd werken. Interviews kunnen via de telefoon of de webcam, overleg met opdrachtgevers op dezelfde manier of via mail. Het is op een te laag pitje, maar mijn winkel draait.

Ik had begin dit jaar ook een café of restaurant kunnen openen. Dat was wel een ramp geweest. Huur betalen, een keuken afbetalen, een voorraad die beschimmelt of verzuurt, en terugvallen op 0 euro inkomsten. In het beste geval wat inkomsten door afhaalmaaltijden, als je dat al georganiseerd krijgt. Dat de overheid die mensen nu tegemoetkomt, dat vind ik niet meer dan logisch.

Maar een overheid kan geen maatregelen nemen à la tête du client, en gelukkig maar. Dus zijn algemene steunmaatregelen ook van toepassing op mensen die het op dit moment niet echt nodig hebben. Vandaar mijn wellicht ietwat naïeve maar welgemeende oproep aan het adres van mijn collega’s zelfstandigen en ondernemers: als je het overbruggingskrediet niet echt nodig hebt, vraag het dan niet op. Laat het geld voor wie het in deze tijd echt nodig heeft.

Uiteraard is het verleidelijk om op te vragen waar je recht op hebt, maar bedenk zoals steeds: geld van de overheid komt van ons allemaal. Het begrotingstekort is helaas ook van ons allemaal en hoe groter het wordt, hoe groter het risico op extra belastingen om het gat in de begroting te vullen. Die premie niet opvragen is op dit moment burgerzin, maar op langere termijn ook een beetje eigenbelang.

Ik weet dat mijn oproep naïef kan overkomen op velen, maar ik zie ook veel redenen tot hoop. Op Twitter circuleert de hashtag #ikweiger, dus ik weet dat ik niet de enige ben die er zo over denkt. En ook in mijn stad hangen de straten vol witte doeken en kindertekeningen uit solidariteit met de mensen in de zorg. Ik hoop dat ze het applaus dat ze iedere avond krijgen horen en hartverwarmend vinden. Maar ook hoop ik dat we met z’n allen na deze crisis nog steeds bereid zijn tot echte solidariteit, eens goed nadenken over hoe we onze gezondheidszorg rechtvaardiger financieren en het beschikbare geld rechtvaardiger verdelen. Want ook na deze crisis is het tijd voor echte burgerzin.