Franstalige gemeenteraadsleden vergelijken Voeren met annexatie Tibet

De Burgemeester van Voeren, Huub Broers, is niet te spreken over het pamflet dat de Franstalige groeperingen RAL en Action Fouronnaise bij de inwoners hebben verspreid naar aanleiding van de 50ste verjaardag van de overheveling van de gemeente naar Vlaanderen.

De burgemeester van Voeren, Huub Broers, vindt de verspreiding van ‘aanstootgevende’ pamfletten naar aanleiding van de verjaardag van de overheveling van Voeren, onaanvaardbaar. Hij noemt de vergelijking met de Chinese dictators en de ‘annexatie’ door Limburg, “agressief, brutaal en onbeschoft”.

Op 1 september 2013 is het 50 jaar geleden dat de zes Voerdorpen werden overgeheveld van de provincie Luik naar de provincie Limburg. Dit was een gevolg van de taalgrensregeling en taalwet van 1963.

Om deze gebeurtenis te vieren worden er van zaterdag 31 augustus tot woensdag 3 september een aantal feestelijkheden in de gemeente georganiseerd. Het gaat onder meer om een academische zitting met als gastsprekers Vlaams minister Geert Bourgeois (N-VA) en Limburgs gouverneur Herman Reynders (SP.A). Er is tevens een gratis ontbijt, frühshoppen, kermis, een tentoonstelling, muzikale optocht met vlaggenparade en een concert van Raymond van het Groenewoud.

‘Onbeschofte communicatie’

Hoewel ze eerder al hadden aangegeven niet aanwezig te zijn, werden de Franstalige gemeenteraadsleden hier toch voor uitgenodigd. Ze wijzen de invitatie echter formeel af en hebben een pamflet onder de bevolking verspreid, waarbij ze spreken van de “annexatie van Voeren door Vlaanderen”, “festiviteiten die de Franstalige provoceren” en zelfs een vergelijking maken met het communistische China dat Tibet heeft geannexeerd.

“Niet alleen de Vlamingen en ikzelf vinden deze reactie totaal ongepast, maar ook vele Franstalige inwoners van Voeren zijn geschokt door deze onbeschofte communicatie”, reageert burgemeester Huub Broers, tevens N-VA-fractieleider in de Senaat.

“Dat ze niet naar de viering willen komen, moeten zij weten. Maar een dergelijke uithaal is gewoon over de grenzen van het fatsoen. Ik heb er al tientallen misnoegde reacties op gekregen. Ik ben er zeker van dat als het morgen verkiezingen zouden zijn, deze partijen nauwelijks nog stemmen zouden halen.”

Woelige geschiedenis

Zondag is het precies 50 jaar geleden dat de faciliteitengemeente Voeren overgeheveld werd van de provincie Luik naar Limburg. Dat was overeengekomen bij het vastleggen van de taalgrens in de herfst van 1962, waarbij Voeren naar Vlaanderen verhuisde en de gemeenten Komen en Waasten naar de Waalse provincie Henegouwen.

Eind jaren ’70 zorgde de kwestie voor gespannen verhoudingen tussen Nederlandstaligen en Franstaligen met de legendarische Vlaamse wandelingen in Voeren en de burgemeestercarrousel als hoogtepunt. De Franstalige burgemeester, die mordicus weigerde zijn kennis van het Nederlandse te wijzen, José Happart, liet een regering vallen en schopte het tot Waals minister en voorzitter van het Waals parlement, terwijl zijn Vlaamse tegenhanger, Huub Broers, in 2010 gecoöpteerd werd als senator en fractieleider werd.

‘Volkstaal = standaardtaal’

De overheveling van Voeren kwam er op basis van het principe ‘volkstaal = standaardtaal’. In de Voerstreek worden Limburgse en Ripuanische dialecten gesproken. Maar vooral nadat de zes Voerense gemeenten in 1977 in het kader van de gemeentelijke herindeling samengevoegd werden tot één gemeente, Voeren, kwamen de twee taalgroepen steeds meer tegenover elkaar te staan, het Luiksgezinde RAL (‘Retour à Liège’ of Terug naar Luik) en het Vlaamsgezinde Voerbelangen. De Luiksgezinden, onder leiding van landbouwer José Happart hadden een ruime meerderheid van 63 procent tegen 37 procent voor de Vlamingen van Huub Broers.

Vanaf het einde van de jaren 70 steeg de spanning en kwam naar aanleiding van de ‘wandelingen’ van de Vlaamse Militanten Orde (VMO, die later verboden werd op basis van de wet tegen privémilities) en het Taal Aktiekomitee (TAK), die tot zware rellen leidden. De toestand liep volledig uit de hand toen een Waalse herbergier het vuur opende op de demonstranten met een karabijn, met als gevolg een samenscholingsverbod, een avondklok en het tijdelijk uitroepen van de noodtoestand.

Happart weigerde Nederlands te spreken

In 1982 wordt Happart tot burgemeester verkozen maar hij weigert Nederlands te spreken, waardoor het dossier uiteindelijk op de regeringstafel belandt en de val veroorzaakt van de regering in 1987. Happart wordt dan door de PS als stemmenmagneet binnengehaald, terwijl de RAL-opvolgers van Happart hun aanhang geleidelijk zien teruglopen.

Wanneer in 2000 ook de Nederlandse inwoners van de gemeente hun stem kunnen uitbrengen, slaat de balans door naar Voerbelangen en krijgt Huub Broers de burgemeestersjerp. Broers, die decennialang voor CVP en later CD&V-kabinetten werkt, wordt in 2010 eerder verrassend door N-VA gecoöpteerd in de Senaat, waar hij het uiteindelijk tot fractieleider schopt.(Belga/AVE)