‘Genegeerde dreigmails en concrete tips van betrouwbare (ex-)partijgenoten, kennis van door Kucam gevraagde borgsommen en onwaarheden in het parlement. Politieverhoren en telefoontaps onthullen de ware rol van Theo Francken (N-VA) en zijn kabinet bij de fraude met humanitaire visa.’ Dat schrijft De Standaard op basis van eigen onderzoek. In De Ochtend op Radio 1 ontkende Francken zaterdag dat hij de Kamer om de tuin heeft geleid.
De Standaard kon de verhoren lezen die de speurders afnamen van Francken en zijn voormalige kabinetsmedewerkster Lies V., net als de uitgeschreven telefoongesprekken die de ex-staatssecretaris met V. voerde in de uren en dagen voor en na de inval bij Kucam.
Uit die telefoontaps en verhoren onder ede blijkt niet dat er op het kabinet strafrechtelijke medeplichtigheid was bij het gesjoemel van Kucam. Wat wel op elke bladzijde naar voren komt volgens de krant, is het complete gebrek aan controle van het kabinet op de praktijken van Kucam.
Uit het dossier blijkt ook dat Francken het niet als zijn taak beschouwde om de nochtans concrete en geloofwaardige tips te checken die hem nog tijdens zijn staatssecretarisschap bereikten over de fraude door Kucam. Ook blijkt dat Francken tijdens zijn hoorzitting in de Kamer onwaarheden vertelde.
Tot slot valt uit de stukken af te leiden dat het kabinet-Francken wel op de hoogte was van geldsommen die Kucam – zij het als borg – vroeg.
Francken heeft het in een reactie op het artikel over ‘loze verdenkingen’. ‘Er is een duidelijk vonnis geveld. Noch enig lid van mijn kabinet, noch ikzelf zijn ooit in verdenking gesteld in dit dossier. (…) Dat men tracht loze verdenkingen de wereld in te sturen door selectief stukken uit een geheim strafdossier openbaar te maken, is volstrekt onaanvaardbaar. Dit is verboden en schaadt het vertrouwen in onze rechtsstaat’, zegt hij.
‘Absoluut onjuist’
In De Ochtend op Radio 1 ging Francken zaterdag dieper in op de bewering dat hij de Kamer om de tuin zou hebben geleid, zoals De Standaard zaterdag schrijft. De politicus ontkende ten stelligste: ‘Dat is absoluut onjuist. De zaak kwam aan het licht in januari, toen ik geen staatssecretaris meer was. Het parlement vraagt om me te horen, en ik ga daar vrijwillig op in, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Yves Leterme na de zaak Fortis. Ik had geen medewerkers meer (…) en heb in eer en geweten een verklaring afgelegd op basis van de informatie die ik toen had.’
Francken blijft er wel van overtuigd dat er mensen gered zijn. ‘Het ging om het grootste conflict sinds WOII aan de achtergrens van Europa. De Syrische christenen en yezidi’s waren in nood en ik ben er zeker van dat tientallen van de mensen die we lieten overkomen, anders vermoord zouden zijn door de barbaren van IS. Dat kan ik met opgeheven hoofd zeggen en daar ben ik zeer fier op. Kucam had ik niet mogen vertrouwen. Hij leek bonafide, maar is een oplichter.’
Als de fraude eerder aan het licht was gekomen, had Francken naar eigen zeggen heel moeilijk nog kunnen aanblijven als staatssecretaris. ‘Politieke verantwoordelijkheid uit zich in het ontslag als regeringslid’, aldus Francken. Op de vraag of hij ook uit andere functies ontslag zou moeten nemen – Francken is Kamerlid – antwoordt hij ontkennend. ‘Als het nu een nieuwe ongeschreven regel wordt dat men ook al zijn andere functies moet neerleggen, dan denk ik dat die op veel collega’s van toepassing zou worden.’
