Ludo Bekkers

Expo Luc Tuymans: ‘Pijnlijk scharren in de ziel’

Ludo Bekkers Kunst- en fotografierecensent

Men kan over Luc Tuymans denken wat men wil, hij heeft een gladde tong in meerdere talen is, lijkt zelfverzekerd soms op het arrogante af, maar één zaak kan men hem niet ontzeggen: hij is een begaafd kunstenaar die velen van zijn vakgenoten overtreft.

25 jaar werken Frank Demaegd (Galerie ZENO X, Antwerpen) en kunstschilder Luc Tuymans samen. Beiden hebben veel aan elkaar te danken, de kunstenaar omdat hij via de galerie toegang heeft gekregen tot prestigieuze buitenlandse andere galeries en daardoor ook uitgenodigd werd om tentoonstellingen te houden in zowat alle belangrijke musea voor actuele kunst in Europa en het Midden-Oosten. De galerie, van haar kant, heeft met hem een goudhaantje binnengehaald dat haar geen windeieren heeft gelegd. Een win-winsituatie die beide partners erkennen en die nu culmineert in een tentoonstelling “Scramble”, tegelijk een overzichtsexpositie en de presentatie van nieuw werk.

Luc Tuymans spreekt graag en laat even graag van zich spreken. Hij is z’n eigen PR.-man die met groot gemak in verscheidene talen, gelardeerd met een licht Antwerps accent, zijn picturale bedoelingen uiteenzet en verklaart. Het is bij hem allemaal begonnen in een periode dat de figuratieve kunst in een diep dal zat. Het was allemaal conceptuele kunst wat de klok sloeg en dan, plots, dook er een jong talent op dat opnieuw de figuratie omhelsde. Bovendien niet in uitbundig kleurgeweld maar in stille tinten die zijn schilderijen als in een waas schenen te baden met een boventoon van gemengd grijs. Ook zijn onderwerpen staken flink af tegen de gangbare normen. Wel realistisch maar gemanipuleerd vanuit film- of videobeelden, vertrekkend van bestaande foto-opnamen, uitvergroot of zich toespitsend op details. Het is Tuymans’ handelsmerk geworden dat hem uniek maakt in de nationale en internationale kunstwereld. Het is niet zonder reden dat hij naar waarde wordt geschat in de meest geachte musea in Europa, de Verenigde Staten tot in Qatar.

Blow-ups

In deze jubileumtentoonstelling die met veel zorg en een voorbeeldige presentatie werd opgebouwd kan men zich een uitstekend beeld vormen van de evolutie van zijn carrière. Oud en nieuw werk wisselen elkaar af, ze werden zorgvuldig gekozen en geven een uitstekend beeld van Tuymans’ patrcours. Van de uiterst simpele schilderijen tot de meer barokke interpretaties is er geen breuklijn, ze duiden alleen maar naar meer schilderkunstige virtuositeit. Zo is er een van de laatste werken te zien gebaseerd op het monumentale werk van Jan van Eyck, “Madonna met kanunnik Joris Van der Paele uit het Groeninge museum in Brugge. Tuymans isoleerde er een stuk goudbrokaat uit, afkomstig van de rijkversierde mantel van de geestelijke en blies het op tot een zelfstandig schilderij dat niet wil nabootsen maar indringen in de schilderkunst van de oorspronkelijke schilder. Het is een nieuwe creatieve ader die de kunstenaar wil gaan aanboren, blow-ups waarbij hij fragmenten van andere schilderijen of foto’s uitkiest om ze te herinterpreteren.

Niet alleen omwille van zijn onderwerpkeuze maar vooral door zijn unieke manier om die zich plastisch eigen te maken is Tuymans terecht een merkwaardig en groot kunstenaar. In een periode waar anderen het spoor zijn bijster geraakt, zwalpend tussen realisme en verlate conceptualiteit, figuratie en invloeden van een hyperkinetische muziekwereld is hij een rustgevend baken. Maar ook die rust is maar schijn want inhoudelijk borrelt er een amalgaam van referenties, bewondering en kritisch vermogen op dat, zeker in de voorbije jaren, soms pijnlijk scharden in de ziel. Maar ook dat is de bedoeling van kunst, pijnlijke plekken blootleggen, tegen de draad weven en de confrontatie tot een zenit voeren. Het is de rol van de kunst en dat heeft Luc Tuymans, soms tot in het extreme, uitgevoerd.

Tentoonstelling “Luc Tuymans, scramble”. Antwerpen ZENO X gallery, nog tot 7 oktober.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content