Een politieke geschiedenis van België: het verhaal van de leeuw en de haan

© BelgaImage
Peter Casteels

De Vlaamse en de Waalse beweging hebben meer gemeen dan ze zelf zullen toegeven. Historicus en buitenstaander Vincent Scheltiens schreef er een boek over.

Sinds 2014 zitten alle communautaire dossiers in de ijskast. Nadat N-VA haar confederale eisen liet varen om met de Franstalige liberalen van Charles Michel een regering te vormen, haalden ze nooit meer de voorpagina’s – ondanks verwoede pogingen van Vlaams Belang en Vuye&Wouters. Het is zelfs de vraag of het communautaire in 2019 weer een verkiezingsthema wordt, laat staan of na de stembusgang een onderhandelingsronde volgt zoals in 2007 en 2010. Mocht dat toch het geval zijn: historicus Vincent Scheltiens schreef een doctoraat over de communautaire geschiedenis van België dat ter voorbereiding kan dienen. Nu is het ook als boek herwerkt: Met dank aan de overkant.

Scheltiens gebruikt vooral teksten uit talloze militante bladen en krantjes als bronnenmateriaal. Langs vijf historische momenten weeft hij de geschiedenis van de Vlaamse en Waalse beweging door elkaar. Zijn relaas start bij het ontstaan van de Vlaamse Beweging, toen zij opkwam voor taalrechten om de Belgische constructie te vervolmaken en allerminst om ze af te breken, en gaat tot het moment waarop Waalse regionalisten als Jules Destrée voor het eerst het idee oppikken van een bestuurlijke scheiding. Komen nog aan bod: de radicalisering van de flaminganten tussen de twee wereldoorlogen, het linkse regionalisme van André Renard en de zakelijkheid van de eerste Vlaamse minister-president Gaston Geens. Scheltiens schept er plezier in om te wijzen op de gelijkenissen tussen de Vlaamse en de Waalse beweging. Zo vat hij waarschijnlijk de grote tragiek van België: zowel ten zuiden als ten noorden van de taalgrens woont een bevolkingsgroep die zichzelf gedomineerd of zelfs onderdrukt voelt door de ander.

Een politieke geschiedenis van België: het verhaal van de leeuw en de haan

In de epiloog probeert Scheltiens de geschiedenis door te trekken naar vandaag. Dat stelt ietwat teleur omdat de twee grootste vragen ongesteld blijven. Is N-VA nog wel een Vlaams-nationalistische partij of heeft de partijtop – nog niet zo lang geleden weggezet als een groep caractériels – genoegen genomen met de almacht van een rechtsconservatieve partij in Vlaanderen? Vic Anciaux suggereerde het onlangs in Knack. En krijgt Bart De Wever gelijk en zullen het de Franstaligen zijn die, in de hoek gedrumd door de dadendrang van een rechtse en door Vlamingen gedomineerde regering, de volgende keer zelf om een staatshervorming vragen? Naarmate de verkiezingen van 2019 dichterbij komen, wordt het antwoord op die vragen alleen maar intrigerender. In deze geschiedenis komen we het alvast niet te weten, of toch niet wat Vincent Scheltiens erover denkt. De voorbije 25 jaar worden eigenlijk niet besproken. Hoewel ze op de cover van het boek prijken, komen Bart De Wever en Paul Magnette niet voor in het verhaal. Hoe fascinerend de geschiedenis ook is, Scheltiens haalt er maar weinig uit om het heden beter te begrijpen.

Vincent Scheltiens, Met dank aan de overkant: Een politieke geschiedenis van België, Polis, 320 blz., ? 22,50.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content