Een op de vijf studenten heeft psychologische problemen met ernstige impact op leven

Een op de vijf studenten heeft psychische problemen die een ernstige impact hebben op het dagelijks functioneren. Dat meldt de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) op basis van een grootschalig onderzoek naar de mentale gezondheid van studenten in Vlaanderen en Brussel. De vereniging benadrukt dat het daarom belangrijk is om aandacht te besteden aan de groep jongeren die zich minder goed voelt

De VVS onderzocht de mentale gezondheid van meer dan 16.000 studenten en stelt vandaag samen met minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) de resultaten voor op een conferentie. In het algemeen gaat het relatief goed met de mentale gezondheid van de meeste studenten. Vooral op het vlak van emotioneel en psychologisch welzijn zijn de cijfers positief.

Toch duiden bepaalde conclusies in het rapport erop dat niet door iedereen op alle vlakken goed werd gescoord. Twee op de vijf studenten zeggen het afgelopen jaar psychische problemen te hebben ervaren. In totaal toetst 42,7 procent positief op de screener die polst naar criteria voor een psychische stoornis. Als eetstoornissen hierbij betrokken worden, komt dit cijfer op 48,8 procent, een stijging van ongeveer 10 procent ten opzichte van voorgaande jaren.

De stoornissen die het meest voorkomen zijn paniekaanvallen, depressies en angststoornissen. Een op de vijf studenten ondervindt een ernstige impact door deze psychische stoornissen op hun dagelijkse leven, zowel thuis als op school. Ook de cijfers over suïcidaliteit onthullen een duistere nuance binnen het rapport. Bijna een op de vijf studenten heeft het voorbije jaar aan zelfdoding gedacht, een op de twaalf is in behandeling voor zelfmoordgedachten.

De VVS stelt dat de cijfers deels te verklaren zijn door de coronapandemie. Negen op de tien studenten geven aan dat de pandemie een negatieve invloed heeft op hun mentaal welzijn. Toch waarschuwt de vereniging ervoor dat we ons niet mogen blind staren op de coronacrisis als verklarende factor. Vele stoornissen kunnen ook eerder zijn ontstaan en worden nu nog meer uitgelokt. Het percentage studenten dat in het afgelopen jaar effectief een nieuwe psychische stoornis ontwikkelde, komt neer op 3,7 procent. De onderzoekers identificeerden ook groepen die nog kwetsbaarder zijn zoals LGBTQI+-studenten, jongeren met een migratieachtergrond en studenten die (deels) financieel verantwoordelijk zijn.

Het onderzoek toont ook een sterk verband tussen problematisch alcohol- en middelengebruik en de ontwikkeling van psychische stoornissen. Ten slotte lijken hogeschoolstudenten sneller problemen te ervaren, net zoals eerstejaarsstudenten en studenten die moeilijkheden ondervinden met hun studiekeuze. In de zoektocht naar psychologische hulp duiken vaak dezelfde barrières op. Vooral praktische redenen zoals kostplaats, locatie en verplaatsing vormen een probleem, maar ook schaamte, stigma en onwetendheid blijven als drempels naar boven komen.

De VVS heeft een uitgebreid rapport opgesteld met verschillende beleidsaanbevelingen. “Het mentaal welbevinden van studenten zou een topprioriteit moeten worden binnen het Vlaams (onderwijs)beleid. Het is een kerntaak bij uitstek van zowel de Vlaamse overheid als van de hogeronderwijsinstellingen”, luidt de conclusie.

“We willen een ‘Vlaanderenbreedbeleid’ creëeren. Er zijn al verschillende goede initiatieven maar het beleid is nog te versnipperd. Het is de eerste keer dat we op deze schaal inzichten hebben verkregen. We moeten nu de coronacrisis aangrijpen als momentum om in te zetten op de mentale gezondheid van studenten”, aldus de woordvoerder van minister van Onderwijs Weyts.

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoord1813.be.