‘Een onafhankelijk Wallonië is levensvatbaar’

Arnaud Pirotte en Yannick Bauthière schreven een geschiedenis van Wallonië waarin ze een zeker ‘Belgisch nationalisme’ hekelen en 1830 als bedrog afdoen. De twee dromen namelijk over een autonoom Wallonië dat volgens hen mogelijk is.

Arnaud Pirotte en Yannick Bauthière schreven een geschiedenis van Wallonië waarin ze een zeker ‘Belgisch nationalisme’ hekelen en 1830 als bedrog afdoen. De twee dromen namelijk over een autonoom Wallonië dat volgens hen mogelijk is.

Ze beschouwen zichzelf noch als ‘nationalisten’ noch als ‘anti-flaminganten’ maar als ‘regionalisten’ en ‘wallonisten’. De één is autonomist van rattachistische strekking terwijl de andere rattachist met een sterke voorkeur voor de Waalse autonomie is. Samen schetsen Yannick Bauthière en Arnaud Pirotte, beiden leraar en republikein, het verhaal van Wallonië of beter gezegd van het Waalse territorium. Met een strijdlustig en opzichtig doelwit: de Belgische staat ontmantelen en ‘aan de Walen hun te vaak bespotte fierheid teruggeven’. Hun boek maakt deel uit van de pocketcollectie van een Bretoense uitgever die gefascineerd is door naar onafhankelijkheid strevende regio’s en gebieden die er een onzekere toekomst op nahouden. Onderhoud met onze collega’s van Le Vif L’Express.

Le Vif/L’Express: Jullie beschrijven de geschiedenis van België als een opeenvolging van frustraties waarvan de staat de belangrijkste verantwoordelijke is.

Arnaud Pirotte : België is als een slecht zittend kostuum. Het genereert frustraties met wonden die ontstonden in de loop van de geschiedenis. Er is eerst de frustratie van het Vlaamse volk door het Frans, de cultuurtaal, de taal van de bourgeoisie. Dan is er een politieke frustratie tussen een industrieel socialistisch en liberaal Wallonië, dat tussen 1884 en 1914 systematisch in de oppositie geweerd werd, en een agrarisch en conservatief Vlaanderen.

Yannick Bauthière : En die frustraties kunnen alleen opgelost worden door het land in twee te splitsen.

Jean-Claude Marcourt, Waalse minister van Economie en overtuigde regionalist had in 2011 zijn befaamd plan W gelanceerd waarmee Wallonië zijn toekomst moest kunnen garanderen door louter op zichzelf te rekenen.

AP : Hij heeft gelijk. Ik eis de onafhankelijkheid van Wallonië niet hier en nu. Het belangrijkste is de angstcyclus te stoppen, het vertrouwen terug te winnen en het debat over de kwestie niet in de kiem te smoren. Je moet op je eigen benen staan en niets meer verwachten van het Belgisch kader dat overbodig is geworden.

Het is nochtans de regering Di Rupo, de eerste Waalse eerste minister in 37 jaar die de zesde staatshervorming doorvoerde.

AP : Elio Di Rupo zet de illusie verder in Wallonië en Brussel. Hij sust de Walen en Brusselaars in slaap. Dit gezegd zijnde, denk ik dat zijn opvolgers ook een belgicistisch parcours zouden volgen. Op een dag zullen ze weer de Waalse snaar van die ooit heel regionalistische partij weer boven halen. Dat moeten ze in de Keizerlaan in gedachten hebben. Voor het moment bespelen ze het belgicistisch gevoel omdat België nog altijd bestaat en ze de sociale zekerheid duurzaam moeten houden.

Volgens professor Robert Deschamps van de universiteit van Namen, specialist in regionale budgetten zou de entiteit Wallonië-Brussel in geval van splitsing van het land 45% van de Belgische schuld erven (376,4 miljard euro in oktober 2013). Dat cijfer werd uitgerekend op basis van het criterium van het demografisch gewicht. Dat zou een Grieks scenario teweeg brengen, met zware degradaties van de kredietbeoordelaars.

YB : Dat is één van de redenen waarom we België nog niet gesplitst hebben. Wallonië is inderdaad momenteel minder rijk dan Vlaanderen. Maar Wallonië is geen arm land. Een Waalse onafhankelijkheid zal moeilijk maar levensvatbaar zijn. Waarom volgen we het voorstel van Bart De Wever inzake de schuld niet? Hij stelt een gefaseerd plan voor waarbij het federale niveau de schuld moet wegwerken vóór de splitsing van het land. Is dat economisch doenbaar? Ik weet het niet maar het is verre van idioot.

U verandert de Belgische geest in een ‘etnisch-taalkundige dualiteit’. Wat doet u met de ‘belgitude’? Met het ‘samenleven dat met de tijd gegroeid is’, zoals politicoloog Michel Hermans het benadrukt, met die Breugeliaanse, prozaïsche kant’? En met die zweem van optimisme en fierheid, met de overwinning van de Rode Duivels, het succes van Stromae en de Nobelprijs voor Natuurkunde?

YB : Wallonië en Vlaanderen hebben effectief soms gemeenschappelijke trekken. Maar het zijn breekbare banden die pas achteraf ontstaan zijn.

AP : Het is een serreproduct : de ‘belgitude’ is een artificieel product dat voornamelijk wordt uitgedragen door de Brusselse Waalse mediakringen door middel van een afstompende Brusselse centralisatie. De ‘celebritysfeer’ rond de koninklijke en prinselijke uitstappen en de sportieve prestaties leiden de mensen af van de uitdagingen van het moment. En uiteindelijk blijft België alleen bestaan omwille van kunstgrepen. We houden vast aan het verleden zoals aan een ijsblok die aan het smelten is. En wat gaan we daarna doen, als de ijsblok gesmolten is? We hebben niets meer in ons handen. De ‘belgitude’ is de vijand, het Belgisch nationalisme verbergt de werkelijkheid voor de Walen.

Beschouwt u de ‘belgitude’ als nationalisme ?

AP : Ja, het Belgisch nationalisme brengt perverse effecten met zich mee. Het werd lang gevoed door de ontkenning van de deelstaten van de Belgische staat, of ze nu Vlaams of Waals zijn, ten gunste van een Franstalige bourgeoisie. De democratische verlangens van de volkeren werden lang tegengewerkt door die Franstalige elite. Dat nationalisme werkt als een rookgordijn tussen de Walen en hun regio door ze af te leiden met een geïdealiseerd België.

Sophie Mignon