‘Een Cola Zero haalt de schijn van belangenvermenging in een vastgoeddossier niet weg’

Bart De Wever (N-VA). © Belga Image
Ewald Pironet

Politici moeten te allen tijde elke schijn van belangenvermenging vermijden. In vastgoeddossiers blijkt dat moeilijk te zijn.

”t Was ne linkador, ne pei mè vossekluute’: zo begon het portret van Paul Vanden Boeynants in dit blad na zijn overlijden, begin 2001. In die termen werd er in de Brusselse volkscafés over de ex-premier gesproken, en voor alle duidelijkheid: dat geldt daar als een compliment. Als Brusselse schepen promootte VDB het Manhattan-project: hij wilde van de Noordwijk een Amerikaans zakenkwartier met WTC-torens maken. Het project kwam er, en is altijd in één adem genoemd met belangvermenging en vriendjespolitiek. Parking- en vastgoedmogol Charly De Pauw, een graag geziene gast bij VDB, werd er in elk geval niet armer van. Het zou tot in 1985 duren eer de Brusselse correctionele rechtbank VDB, die ook in opspraak kwam door dubieuze legeraankopen, wegens belastingfraude veroordeelde tot drie jaar voorwaardelijk. Rechter Carlos Amores y Martinez Amore noemde hem bij die gelegenheid ‘een diep ingeworteld, verstokt en onverbeterlijk fraudeur’.

Een Cola Zero haalt de schijn van belangenvermenging in een vastgoeddossier niet weg.

Rond vastgoed hangt altijd een zweem van gefoefel. Dat weet iedereen die ooit een lapje grond of een huis heeft gekocht en van de notaris eerst de vraag kreeg: ‘Welk bedrag moet er in de akte worden opgenomen?’ Het is ook verleidelijk om bij lucratieve vastgoedprojecten de mensen te ‘soigneren’ die vergunningen en goedkeuringen moeten afleveren. Waar immense bedragen omgaan, ligt omkoping altijd op de loer. Bij vastgoed zijn altijd veel partijen betrokken – van architecten over makelaars en financiers tot bouwfirma’s en promotoren. En de waarde van een onroerend goed is altijd voor discussie vatbaar. Dat alles maakt gesjoemel ook moeilijk te achterhalen.

Vorige week kaartte het VRT-magazine Pano de belangenvermenging aan in verschillende grote bouwprojecten aan onze kust. Wat in die reportage getoond werd, was niet min. Er waren verhalen van belangenvermenging in Knokke, Middelkerke en Koksijde. Zo zou Marc Vanden Bussche, de burgemeester van Koksijde, met zijn investeringsmaatschappij Domus Marcus betrokken zijn bij de bouw van 339 luxueuze assistentiewoningen. Zijn advocaat zegt dat als ‘de burgemeester investeert in zijn eigen gemeente, daar niets mis mee is. Er is evenmin enig bewijs van belangenvermenging.’ Maar een burgemeester die als vastgoedmakelaar deelneemt aan grote projecten: het roept op zijn minst de schijn van belangenvermenging op. En dat moet een burgemeester vermijden.

Ook over een filmpje dat de nieuwssite Apache uitbracht, ontstond vorige week ophef. In dat filmpje was te zien dat de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA) naar restaurant ’t Fornuis afzakte op uitnodiging van Erik Van der Paal, de sterke man achter projectontwikkelaar Land Invest Group. De zaak werd nogal toegespitst op de aanwezigheid van de burgemeester, die zich schrap zette: ‘Ik vind het heel erg dat mijn integriteit in vraag wordt gesteld omdat ik op een receptie letterlijk één Cola Zero ben gaan drinken.’ En hij voegde er nog aan toe: ‘Ik ging ook iftar eten bij gesubsidieerde verenigingen.’ Op precies dezelfde manier probeerde de Gentse burgemeester Daniël Termont (SP.A) eerder zijn bezoek aan vermogensplanner-vastgoedontwikkelaar Optima van de niet onbesproken Jeroen Piqueur goed te praten: ‘Als mensen me uitnodigen in een chic restaurant, zeg ik niet dat ik mijn boterhammen zal meenemen (…). En ik ga net zo goed bij de Turk een pita eten.’ Een pita of iftar haalt de schijn van belangenvermenging in vastgoeddossiers niet weg. Een Cola Zero evenmin.

Wie weet zagen we in ’t Fornuis al een afspiegeling van de volgende regeringscoalitie?

Bijna het voltallige Antwerpse N-VA/Open VLD/CD&V-schepencollege fêteerde ‘vastgoedkoning van ’t Stad’ Van der Paal in ’t Fornuis. En er was nog veel ander schoon volk. Zoals Geert Versnick, de Gentse Open VLD’er die eerder dit jaar in opspraak is gekomen. Of Luc Joris, een vertrouweling van Elio Di Rupo (PS) die in opspraak kwam omdat hij om fiscale redenen een vennootschap in Luxemburg had. En Jean-Claude Fontinoy, de rechterhand van Didier Reynders (MR). Als je in vastgoed zit, is het interessant om bij alle belangrijke partijen vrienden te hebben. En wie weet zagen we in ’t Fornuis al een afspiegeling van de volgende regeringscoalitie?

Politici moeten te allen tijden elke schijn van belangenvermenging vermijden. Er mag nooit twijfel groeien of ze nog wel onbevangen en onafhankelijk over dossiers kunnen beslissen. Dat ondermijnt niet alleen het geloof in de betrokken politici en partijen, het ondergraaft ook het geloof in de democratie zelf. Ne linkador en ne pei mè vossekluute: tot daaraan toe. Maar een politicus moet erover waken niet gezien te worden als ne foefelér, of als ne voeaze – om het eens op zijn Antwerps te zeggen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content