Een blik op de toekomst: heeft de SP.A nog een bestaansreden?

John Crombez (SP.A). © belga
Ewald Pironet

Zo goed als alle politieke partijen zijn op zoek naar een nieuw voorzitter. En vooral naar een toekomst.

Terwijl de politieke pantomime rond de regeringsvormingen steeds ergerlijke vormen aanneemt, is er bij de politieke partijen geduw en getrek om de voorzittersstoel. Dat is niet alleen bij de PS en de MR zo, maar zeker ook in Vlaanderen. Bijvoorbeeld bij de CD&V, die 6 Kamerzetels verloor en met 15 procent verschrompelde tot derde partij in Vlaanderen. Wouter Beke bood al op verkiezingsavond zijn ontslag aan. Dat werd toen geweigerd, maar er komen nieuwe voorzittersverkiezingen en het is zo goed als zeker dat Beke dan geen kandidaat is. De CD&V verkeert in een existentiële crisis, zeker als straks zou blijken dat de christendemocraten niet in de Vlaamse regering raken als er voor een Bourgondische coalitie wordt gekozen met de N-VA, socialisten en liberalen. Daarbij komt nog de open oorlog tussen de partij en de christelijke zuil, en dan vooral beweging.net (het vroegere ACW). Een groep van twaalf jonge, onbekende partijleden moet tegen september uitvogelen waar de CD&V nog voor staat. Want meer nog dan wie er voorzitter wordt – Hilde Crevits dan wel een of andere Hendrik Bogaert – is de vraag: heeft de CD&V nog een toekomst?

Alleen bij Vlaams Belang en de PVDA is het vertrouwen in de toekomst groot. De rest moet bezinnen.

De Vlaamse socialisten halen nog nauwelijks 10 procent en zitten op een absoluut dieptepunt. Voorzitter John Crombez bood zijn ontslag aan, dat werd geweigerd en mogelijk is hij zelfs opnieuw kandidaat bij de voorzittersverkiezingen in het najaar. Nestor Louis Tobback noemde het partijbeleid onder Crombez onmiddellijk na de verkiezingen in Knack ‘een zootje’, oud-SP.A-minister Frank Vandenbroucke en Antwerpse schepen Jinnih Beels vonden dat er te weinig naar de mensen werd geluisterd. De Vilvoordse burgemeester Hans Bonte stelt onomwonden dat er ‘absoluut een nieuwe voorzitter moet komen’. Maar nóg meer dan voor de CD&V geldt voor de SP.A de vraag: heeft ze nog een bestaansreden?

De Open VLD stelde met 13 procent van de stemmen zeer teleur en verloor 2 Kamerzetels. Vóór de verkiezingen liet de Oostendse burgemeester Bart Tommelein al weten dat hij ‘zeker overweegt’ om zich kandidaat te stellen voor het voorzitterschap. Na de verkiezingen stelde aftredend Vlaams Parlementslid Francesco Vanderjeugd zich kandidaat, waarmee hij niet alleen Tommelein maar ook Vincent Van Quickenborne te snel af was. Aan haantjes nooit een gebrek bij de Vlaamse liberalen. Met de woorden ‘We hadden geen verhaal’ fusilleerde Vanderjeugd het partijbeleid van de afgelopen jaren. ‘Dat positivisme was niet meer dan pure marketing. Daar zat weinig achter.’ Wat heeft de Open VLD meer te bieden?

Ook voor de N-VA is de vraag cruciaal: hoe ziet ze haar toekomst? Als rechts-populistische of als een rechts-conservatieve partij?

De N-VA verloor op 26 mei bijna één vierde van haar stemmen en 8 Kamerzetels. Voorzitter Bart De Wever verpakte die dreun als een overwinning, want ‘de Vlaams stem is nooit sterker geweest’. Dat kon hij beweren omdat de N-VA en Vlaams Belang samen 43 procent behaalden. Blijft het feit dat de N-VA bijna 300.000 stemmen verloor, en Vlaams Belang er meer dan 500.000 won. N-VA’er van het eerste uur Philip Roose waarschuwde daar in de zomer van 2018 al voor in een ophefmakend interview in Knack, want ‘de N-VA bracht niet wat ze beloofde en wat veel van haar kiezers verwachten’. Deze week in Knack zegt Herman De Bode, ex-kabinetschef van Jan Jambon en oud-lid van het partijbestuur, dat ‘de N-VA haar verkiezingsbelofte van “kracht van verandering” niet heeft waargemaakt’. En erger nog: ‘De N-VA heeft dat falen willen verdoezelen.’ Al jaren wordt gespeculeerd over de opvolging van De Wever als partijvoorzitter. Vier jaar geleden werd Sander Loones naar voren geschoven, vandaag klinkt steeds luider de naam van Theo Francken, die de opgang van Vlaams Belang moet counteren. Ook voor de N-VA is de vraag cruciaal: hoe ziet ze haar toekomst? Als rechts-populistische of als een rechts-conservatieve partij?

Groen won slechts 2 Kamerzetels, terwijl er nog nooit zo veel aandacht was voor klimaat. Voorzitter Meyrem Almaci lijkt overeind te blijven – misschien bij gebrek aan een alternatief? De vertwijfeling bij Groen is hoe dan ook groot. Men vraagt er zich af hoe men ooit veel meer dan 10 procent van de stemmen zal behalen.

Er heerst wél vertrouwen bij Vlaams Belang, waar Tom Van Grieken sinds 2014 partijvoorzitter is. En ook bij de PVDA, waar Raoul Hedebouw zich steeds meer profileert als leider in plaats van Peter Mertens die sinds 2008 voorzitter is. Hun simpele, populistische, respectievelijk extreemrechtse en extreemlinkse boodschappen krijgen meer aanhang. Het is aan de CD&V, de SP.A, de Open VLD en de N-VA om zich grondig te bezinnen en met een eigen verhaal te komen dat hen een bestaansreden geeft. Dat mag gepaard gaan met een nieuwe voorzitter.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content