Dat Ecolo belastingen wil heffen op vlees, zoals MR beweert, klopt niet. De partij wil wél het btw-tarief op biovoeding afschaffen. Vandaag bedraagt dat nog 6 procent. Toch staat de partij alleen met haar voorstel. Zelfs zusterpartij Groen focust liever op andere maatregelen om bioproducten betaalbaar te maken.
Wordt het prijsverschil tussen pakweg biologisch geteelde appels en ‘gewone’ appels binnenkort kleiner? Als het van Ecolo afhangt wel. De Franstalige ecologisten stellen voor om de btw op biologische voeding te herleiden tot nul procent. Vandaag ligt dat tarief nog op 6 procent.
Het voorstel staat al even in het partijprogramma, maar wordt des te interessanter nu MR een omstreden filmpje heeft gepubliceerd waarin het waarschuwt voor de belastingen op vlees die ‘de Groenen’ zouden willen invoeren – een claim die al snel werd weerlegd door de media en de betrokken partijen.
Volgens het Ecolo-partijprogramma is een btw-daling op biovoeding noodzakelijk. Zo zijn biologisch geteelde producten beter voor het leefmilieu omdat ze zorgen voor een vermindering van het aantal pesticides. Die daling zorgt op haar beurt voor ‘minder risico’s voor onze gezondheid en die van de landbouwers’.
Over de btw-verlaging op bioproducten wordt al jarenlang gediscussieerd. De sector zelf heeft altijd die vraag naar voren geschoven. Meer dan tien jaar geleden stelde toenmalig Groen-senator Vera Dua er nog een vraag over in de Senaat.
In april vorig jaar loste Groen-Europarlementslid Bart Staes een schot voor de boeg. ‘Een btw-verlaging op producten uit de biolandbouw kan een extra stimulans betekenen voor de verkoop van bioproducten.’
Een verlaging tot 0 procent zal geen aanzienlijke prijsverlaging veroorzaken.
Toch volgt Groen haar Franstalige zusterpartij vandaag niet. ‘Het btw-tarief op voeding is vandaag al het verlaagd tarief van 6 procent, dus een verlaging tot 0 procent zal geen aanzienlijke prijsverlaging veroorzaken’, zegt een woordvoerder.
Het is overigens niet het enige waarover de zusterpartijen van mening verschillen. Zo is Ecolo bijvoorbeeld voor de invoering van een vierdaagse werkweek, maar wijst Groen dat af.
Juridisch haalbaar?
Volgens de Vlaamse ecologisten knelt het schoentje voor de btw-verlaging vooral in de Europese regelgeving. Om het tarief op biovoedsel tot nul procent te herleiden, is een aanpassing nodig van een cruciale EU-richtlijn.
Professor fiscaal recht Michel Maus (VUB) bevestigt dat het Ecolo-voorstel volgens de huidige regels amper haalbaar is. Al sluit de fiscalist niet uit dat het alsnog mogelijk wordt. ‘De Europese Commissie heeft begin 2018 het voorstel gelanceerd om een verlaagd tarief van minder dan 5 procent of het nultarief toe te passen op de levering van landbouwproducten – met uitzondering van alcoholhoudende dranken. Dat zou juridische opportuniteiten geven voor het Ecolo-voorstel’, zegt hij.
De vraag rijst of het verantwoord is om enkel voor bioproducten een apart tarief in te voeren.
En toch moet er nog steeds een slag om de arm worden gehouden. ‘Europa hanteert het beginsel van de fiscale neutraliteit’, zegt Maus. ‘Dat betekent dat vergelijkbare producten gelijk moeten worden behandeld. Dan rijst de vraag of het verantwoord is om enkel voor bioproducten een apart tarief in te voeren.’
‘Daarnaast is er het Belgisch grondwettelijk gelijkheidsbeginsel’, vervolgt hij. ‘Onze grondwet laat weliswaar een onderscheiden belastingheffing toe, maar enkel op voorwaarde dat het onderscheid objectief is én redelijkerwijs gerechtvaardigd’, zegt Maus.
Het objectieve onderscheid kan wellicht worden gemaakt op basis van het biolabel. ‘Maar voor het criterium van de redelijke rechtvaardiging moeten we ons de vraag stellen of een louter biolabel wel een onderscheiden belastingheffing kan verantwoorden’, aldus Maus.
Welgestelde gezinnen
Blijft het feit dat bioproducten door de band genomen duurder zijn dan niet-biologische producten. ‘Soms zelfs dubbel zo duur’, zegt de Groen-woordvoerder. ‘Ecolo en Groen delen dezelfde doelstelling, namelijk het aanmoedigen van gezonde voeding, in het bijzonder bioproducten.’
‘Groen focust liever op maatregelen zoals het aantrekkelijker maken van het beroep van landbouwer, het verschuiven van landbouwsubsidies, het investeren in onderzoek naar de verbetering van biologische landbouwtechnieken en het aanmoedigen van kortere voedingsketens.’
Een bio-eitje is bijna dubbel zo duur als een standaard scharreleitje.
De consumptie van bioproducten zit al enkele jaren in de lift. Volgens de laatste cijfers van het Vlaams Centrum voor Agro- & Visserijmarketing (VLAM) stegen de totale uitgaven van Belgische gezinnen aan biologische producten in 2018 met maar liefst 15 procent tegenover het jaar voordien. In totaal besteedden de gezinnen 760 miljoen euro aan bioproducten.
De stijging van de aankoop was echter helemaal te danken aan de groei in Wallonië. ‘Vlaanderen heeft een aandeel van 289 miljoen euro of 38 procent. Zo blijft Vlaanderen onder de verwachtingen en blijft het beduidend achter op Wallonië’, aldus het VLAM.
Nog volgens het VLAM zijn biologische versproducten gemiddeld 40 procent duurder dan gangbare producten. Al zijn er grote verschillen per product. ‘Het grootste verschil is er bij eieren. Een bio-eitje is bijna dubbel zo duur als een standaard scharreleitje, maar het prijsverschil verkleint.’ Het kleinste prijsverschil is er bij vleesvervangers, waar de biovariant 16 procent duurder is.
In ieder geval vormen de hogere prijzen een barrière voor heel wat consumenten. ‘Welgestelde gezinnen met kinderen en de welgestelde gepensioneerden zijn de belangrijkste groep biokopers’, aldus het VLAM. ‘Samen zijn zij verantwoordelijk voor de helft van de biobestedingen, terwijl zij 39 procent van de bevolking uitmaken.’
Verkiezingen 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
