Divers panel doet wetenschappelijke aanbeveling: ‘Hou de scholen open’

Een divers panel bestaande uit onder meer ouders, leerkrachten, huisartsen en virologen raadt aan om de scholen open te houden tijdens de coronacrisis. ‘School is een cruciaal onderdeel van het leven van kinderen en jongeren.’

Het gaat om een aanbeveling gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten. Ze werd opgesteld door een divers panel, met onder meer ouders, leerkrachten, pedagogen, kinderpsychiaters, pediaters, directie, huisartsen, CLB-artsen, bio-statistici, leerlingen, epidemiologen en virologen. Bekende namen zijn onder meer huisarts Patrik Vankrunkelsven, biostatisticus Geert Molenberghs en epidemioloog Tinne Lernout.

‘We baseren ons op wetenschappelijke studies over de effecten van het sluiten van scholen’, legt Aertgeerts uit. ‘We zetten de positieve tegen de negatieve effecten af en nemen ook andere factoren mee, zoals het vertrouwen dat we hebben in het wetenschappelijke bewijs, de mening van leerlingen en leerkrachten en kosten voor de maatschappij. Ieders mening wordt even sterk meegenomen en gewaardeerd.’

Het panel beveelt dus aan om de scholen open te houden. ‘School is een cruciaal onderdeel van het leven van kinderen en jongeren. Hier bouwen ze aan zichzelf, aan hun toekomst en daarmee aan de toekomst van ons allen. We moeten daarom niet te licht denken over een sluiting ervan’, benadrukt Aertgeerts, die voorzitter is van het panel.

‘De grootste bewijskracht bestaat eruit dat schoolsluiting waarschijnlijk leidt tot een grote leerachterstand en misschien meer kindermishandeling. Tegelijk moeten we balanceren met het aantal infecties in de totale bevolking wat mede bepaalt of de scholen zouden moeten sluiten’, aldus Aertgeerts. Hij voegt eraan toe dat nieuwe wetenschappelijke inzichten een invloed hebben op deze aanbeveling.

De aanbeveling geldt voor lagere scholen, kleuterscholen en middelbare scholen, maar niet voor hogescholen of universiteiten. En ze geldt ook niet als het schoolsysteem niet meer kan functioneren, bijvoorbeeld bij een tekort aan leerkrachten, als een groot deel van de leerlingen de klassikale lessen niet kan volgen en bij problemen bij ondersteunende diensten (zoals CLB, technisch personeel, opvang).

De lagere scholen open houden, is volgens het panel belangrijk omdat je via de scholen ook een ingang hebt om ouders van alle bevolkingsgroepen te bereiken. ‘Hiermee kun je mensen bereiken waar de gewone media niet doorkomen. School biedt veiligheid en structuur voor kinderen. Dit is vooral belangrijk voor kinderen met een moeilijke thuissituatie.’

Ook secundaire scholen open houden is cruciaal. ‘Jongeren zullen in de gecontroleerde schoolomgeving vaker de richtlijnen volgen dan wanneer er geen toezicht is. Als we de scholen sluiten, hebben we dus minder zicht op de jongeren. Ook voor jongeren is school belangrijk vanwege de structuur en veiligheid, de regelmaat en sociale contacten, vooral diegenen met een moeilijke thuissituatie.’

De leden van het panel zijn nog onzeker over een aantal zaken. ‘We zijn onzeker of het sluiten van scholen een gunstig effect heeft op het aantal besmettingen van directe (leerkrachten en kinderen) en indirecte betrokkenen. Er spelen andere factoren mee die de besmettingscijfers in belangrijke mate beïnvloeden (algemene lockdown, fase epidemie, corona-angst). Het sluiten van scholen leidt waarschijnlijk tot een grote leerachterstand en mogelijk tot een toename van kindermishandeling’, legt Aertgeerts uit.

Het panel is ook onzeker over het effect op het mentale welzijn van kinderen en het risico op verwaarlozing. ‘Er zijn geen gegevens over het effect op het risico op overdracht van het virus naar de thuissituatie en het mentale welzijn van leerkrachten en ouders.’

Bert Aertgeerts, professor bij het Centrum voor Huisartsengeneeskunde aan de KU Leuven, benadrukt dat er tot nu toe weinig echte wetenschappelijke bewijzen zijn waarop het panel zich baseert. ‘Net dat veroorzaakt veel verwarring. Tot nu toe weten we nog altijd niet of kinderen een echte motor zijn. Het hebben van antistoffen bewijst niets’, aldus Aertgeerts. Volgens hem komt er nog een wetenschappelijk artikel. ‘Dat wordt hopelijk dit weekend gefinaliseerd.’