De ‘Zweedse’ valkuilen (2): ‘Economie, tax-shift en sociale partners’

Coformateurs Kris Peeters en Charles Michel © Belga Image
Kevin Van der Auwera
Kevin Van der Auwera Online coördinator Trends

De regering-Michel I staat in de startblokken. ‘Zwaar wordt het zonder twijfel, maar dat werd bij de start van Di Rupo I ook gezegd,’ zegt politicoloog Carl Devos.

Ook al is de ‘Zweedse’ coalitie nog niet volledig gevormd, de interne uitdagingen tekenen zich nu al af. Knack.be bevroeg politicologen Carl Devos (UGent) en Dave Sinardet (VUB).

Voor het eerst in 25 jaar geen socialisten in de regering, MR als enige Franstalige partij, pas de tweede Franstalige liberale premier: vormelijk betekent Michel I alvast een duidelijke breuk met het verleden. Geldt dat ook op inhoudelijk vlak?

Carl Devos: ‘Er moeten nog heel wat zaken uitgeklaard worden, maar op het eerste zicht is er alleszins sprake van een trendwijziging. Zo verdedigt N-VA-voorzitter Bart De Wever het akkoord onder meer door te zeggen dat het overheidsbeslag zal dalen, terwijl in het verleden voornamelijk via belastingen naar extra inkomsten werd gezocht. Dat is een heel duidelijke ideologische keuze. De vraag is natuurlijk of dat met een andere coalitie per definitie anders zou zijn geweest.’

‘Een indexsprong hebben we in de jaren tachtig al eens gehad. Met de pensioenen was ook de regering-Di Rupo bezig, maar zij mikte op de feitelijke pensioenleeftijd. Dat de centrumrechtse onderhandelaars de wettelijke pensioenleeftijd verhogen, is wel een echte trendbreuk.’

‘Het is overigens niet zeker of die beslissing ook standhoudt. Voor het zover is, komen er nog verscheidene regeringen die de maatregel evengoed weer kunnen terugdraaien.’ (zoals SP.A-voorzitter Bruno Tobback al beloofde)

Het was niet altijd duidelijk welke partijen of politici het meest op de onderhandelingen wogen. Wie zijn de echte architecten van Michel I?

Carl Devos: ‘Hoewel De Wever weinig in the picture kwam, moet zijn rol zeker vermeld worden, al is het maar om de algemene setting en de strategie van de onderhandelingen. Daarnaast zijn het de partijvoorzitters Wouter Beke (CD&V), Gwendolyn Rutten (Open VLD), Charles Michel (MR) en coformateur Kris Peeters (CD&V) die de bal deden rollen.’

‘We moeten echter nog wachten op de precieze details om te kunnen concluderen welke partijen op welke thema’s hun accenten hebben kunnen leggen. Zo gaat de regering voor ruim 8 miljard aan uitgaven schrappen, maar waar is nog niet duidelijk.’

De formatie is met 135 dagen een van de langste in de geschiedenis van België, en dat zonder een staatshervorming. Staat deze coalitie volgens u op stevige benen?

Carl Devos: ‘Zwaar wordt het zonder twijfel. Bij de start van een nieuwe regering zijn de leden altijd dolenthousiast en verdedigt iedereen het akkoord, maar na die wittebroodsweken botsen bepaalde plannen al eens op de grenzen van wat technisch mogelijk is. Dat is nog koffiedik kijken. De vrees bestaat dat het voor Michel I moeilijk zal zijn om 2019 te halen, maar dat werd bij de start van Di Rupo I ook gezegd.’

‘De valkuilen liggen alvast klaar: wat als in het tweede deel van de legislatuur de economie niet aantrekt zoals verwacht? Hoe zal de verhouding zijn met de Waalse regering, waar PS en CDH besturen? Denk ook aan de grote tax-shift waar nu al zoveel discussie over is en de besparingen in de sociale zekerheid die de vakbonden doen steigeren.’

Partner Content