Ludo Bekkers

‘De zucht van Jeanloup Sieff naar een esthetische beleving via een mooi geschapen vrouw’

Ludo Bekkers Kunst- en fotografierecensent

De foto’s van Jeanloup Sieff in het Musée de la Photographie in Charleroi glinsteren van levensvreugde. Vooral in de mode verrichtte de Franse topfotograaf baanbrekend werk.

'De zucht van Jeanloup Sieff naar een esthetische beleving via een mooi geschapen vrouw'
© Jeanloup Sieff

Mooie vrouwen, portretten, boeiende natuurfoto’s,… het zijn enkele belangrijke ingrediënten die het oeuvre van de Franse topfotograaf Jeanloup Sieff (1933-2000) karakteriseren. Behoudens een sociaal bewogen reportage over de Borinage in 1959, toen hij nog kortstondig lid was van het MAGNUM-collectief, heeft hij zich, zijn leven lang, exclusief op de uitbeelding van de “schoonheid” toegelegd. Zijn portretten, modefoto’s, naakten en landschappen zijn elementen die het esthetische voorop stellen.

Sieff bouwde zijn reputatie op in de periode dat in de film de “Nouvelle Vague” doorbrak. Het was een tijd van gedurfde vernieuwing maar in de film ging het vooral om een intellectuele oefening weliswaar gekoppeld aan een nieuwe beeldcultuur. De vernieuwing die Sieff in de fotografie introduceerde was van een andere orde, meer gevoelsmatig dan intellectueel. Zij hield minder verband met theorieën dan met een particuliere zin voor schoonheid die hij zocht en vond zowel in zijn portretten als in de modefotografie. In dit genre was hij bijzonder baanbrekend. De grote couturiers wilden uiteraard dat hun creaties in de gesacraliseerde modetijdschriften Harpers’ Bazaar, Vogue, Look of Elle zo voordelig mogelijk zouden worden afgebeeld. Dus de “setting” was belangrijk en diende stijlvol en aantrekkelijk te zijn. Maar wat deed Sieff? Hij ging met de modellen de straat op of de natuur in en brak daarmee met alle toen gebruikelijke conventies. Hij veroorzaakte er een schokeffect mee waaruit bleek dat de omlijstende omgeving een element toevoegde aan de modecreatie.

Mooie fotografie

Door zijn werk als modefotograaf kwam hij uiteraard in contact met mooie vrouwen die hij soms ook vroeg om naakt te poseren. Weer is het de idee van schoonheid die hem in die richting stuwt. Uiteraard kan een naakt niet gezien worden zonder enige erotische context maar bij Sieff speelt die erotiek geen doorslaggevende rol. Het gaat ook hier om de schoonheid, in dit geval het vrouwelijk lichaam, en de poses en op enkele onbeduidende uitzonderingen na, zijn die nooit uitdagend, triviaal of choquerend. Die foto’s zijn gewoon een uitdrukking van zijn nooit aflatende zucht naar een esthetische beleving via een mooi geschapen vrouw.

Die voortdurende en niet aflatende betrachting om evenwicht te vinden tussen de realiteit en de compositie vinden we terug in zijn opvallende portretten van film- en andere vedetten. Met ongeëvenaard vakmanschap (en talent) vangt hij met zijn camera het karakter en de persoonlijkheid van zijn modellen. Yves Montand, Catherine Deneuve, Rudolf Noureev, Serge Gainsbourg met Jane Birkin, Maurice Béjart en ook Romain Gary. Ze hebben allemaal voor hem geposeerd en hun ware aard getoond, of heeft de fotograaf die hen ontfutseld ? In ieder geval werden het iconische beelden.

In 1977 reisde hij met zijn latere echtgenote naar Death Valley in Californië, de totaal verlaten vroegere mijnstreek en nu een toeristische attractie. Behalve enkele opnamen van documentaire aard maakt hij er beelden van hallucinerende uitgestrekte dode landschappen waarbij telkens opvalt hoe hij, met een groothoeklens genomen, een opvallend ruime voorgrond als eerste aandachtspunt kiest. Daardoor leidt hij als het ware het oog van de toeschouwer binnen in het beeld.

Skeletten van monniken

In 1984 reist hij naar Sicilië waar hij de wereldberoemde Catacombe dei Cappuccini bezoekt. Hij fotografeert er een aantal gemummificeerde lichamen van paters en leken die, door de belichting, een superdramatische dimensie krijgen. Hij verklaart zijn ommezwaai van mooie vrouwen tot monnikenskeletten “Lange tijd heb ik in het voorbijgaan naar mooie meiden gekeken me inbeeldend hoe de details van hun lichamen er zouden uitzien.Vandaag verbeeld ik me ze als skeletten, ik zoek het doodshoofd dat sluimert onder hun kapsel en dat geduldig wacht op het ogenblik om te verschijnen in de duisternis van een graf.”

Wel een luguber einde aan een tentoonstelling waarvan de foto’s in het algemeen glinsteren van levensvreugde.

Tentoonstelling : “Jeanloup Sieff les années lumière”, Charleroi, Musée de la Photographie, nog tot 7 mei.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content