Luc Van den Brande en Johan Sauwens

‘De zesde staatshervorming is de weg naar een positief confederaal model’

Luc Van den Brande en Johan Sauwens Gewezen Vlaams minister-president & Vlaams Volksvertegenwoordiger. Beiden zijn lid van CD&V.

Vlaanderen heeft zich doorheen staatshervormingen ontwikkeld tot een sterke deelstaat. Ook deze zesde staatshervorming volgt de juiste weg, zeggen oud-strijders inzake staatshervormingen Luc Van Den Brande en Johan Sauwens in een terugblik op ‘een weg vooruit waarbij de fundamenten van ons Vlaams staatsbestel versterkt werden’.

Vlaanderen heeft zich doorheen opeenvolgende staatshervormingen ontwikkeld tot een sterke deelstaat. Dat is volgens ons nodig voor een bestuur dicht bij de mensen dat zo bijdraagt tot meer verbondenheid en zekerheid, tot meer solidariteit en tot meer welvaart voor de mensen.

Dat is het werk van velen. De geschiedenis leert ons trouwens dat Vlaanderen pas vooruit geraakt, als er eensgezindheid bestaat over de richting en over een aantal concrete punten. Bij het bepalen van die richting spelen de Vlaamse politieke instellingen een cruciale rol. Dat is het gevolg van een spontaan, evolutief proces, gestuurd door de logica van de democratie.

Het is in die context dat de Vlaamse Regering op 29 februari 1996 de zogenaamde Schrikkelnota heeft goedgekeurd met een aantal krachtlijnen voor een verdere staatshervorming. Deze discussienota is door de Commissie Staatshervorming van het Vlaams Parlement grondig besproken. Er werden daarbij 33 hoorzittingen gehouden met in totaal 115 personen, met name ambtenaren en mensen uit het ‘veld’. Uit al deze hoorzittingen bleek duidelijk dat een verdere staatshervorming wel degelijk leeft bij de Vlamingen en dit zowel in onderwijs-, welzijns- gezondheidsmiddens, alsook in economische en wetenschappelijke kringen.

De Commissie Staatshervorming heeft al deze inzichten vertaald in vijf resoluties, die op 5 maart 1999 door het Vlaams Parlement werden goedgekeurd. Vier van de vijf resoluties werden goedgekeurd door meer dan 80% van de Vlaamse Volksvertegenwoordigers. We kunnen dus gerust stellen dat deze resoluties een belangrijk politiek en maatschappelijk draagvlak hebben.

De vijf resoluties blijven tot op vandaag het Vlaams referentiekader en zijn ook opgenomen in het huidige Vlaams regeerakkoord en in de zogenaamde Octopusnota van de Vlaamse Regering.

Ook deze zesde staatshervorming hebben wij in Vlaanderen gewild

De diverse wetteksten zoals die deze week in Kamer en Senaat worden goedgekeurd en die uitvoering geven aan het institutioneel akkoord moeten dan ook in die context worden gezien. Ook deze zesde staatshervorming hebben wij in Vlaanderen gewild en terecht, zo blijkt. Opnieuw leggen we onze oren te luisteren bij de rechtstreeks betrokkenen, bij experten, adviesorganen, enz. Deze worden immers uitgenodigd om hun visie te geven en deze keer over de concrete invulling van de nieuwe bevoegdheden die Vlaanderen vanaf 1 juli 2014 krijgt en zo goed als mogelijk moet uitvoeren.

De Vlaamse Regering heeft immers via een ambtelijk document – het Groenboek zesde staatshervorming – de gevolgen en de beleidskeuzes die verband houden met de nieuwe bevoegdheden in kaart gebracht. Uit de adviezen en besprekingen in verschillende fora komt – naast veel andere interessante informatie over hoe we Vlaanderen verder vorm en inhoud kunnen geven – één grote constante naar voren: deze staatshervorming biedt uitdagingen èn kansen voor een innovatief, efficiënt beleid. De discussie over de gezinsbijslagen bewijst bijvoorbeeld hoe belangrijk dit nieuw Vlaams instrument zal zijn voor het gezinsbeleid maar ook in een beleid gericht op het bestrijden van kinderarmoede.

Wanneer we de doelstellingen van de vijf resoluties voor ogen houden, met name bijkomende hefbomen verschaffen voor een dynamisch totaalbeleid, dan moeten we vaststellen dat met de zesde staatshervorming belangrijke stappen gezet worden door de overheveling van bevoegdheden inzake arbeidsmarktbeleid, ouderenzorg, gezinsbeleid, economisch ondersteuningsbeleid, landbouw, wonen, mobiliteit, verkeersveiligheid, enz. en door de uitbreiding van de fiscale autonomie. Het is ook positief dat er reële inspraak komt voor de deelstaten in de strafuitvoering en het vervolgingsbeleid en bovendien de justitiehuizen en het jeugdsanctierecht worden overgeheveld.

De zesde staatshervorming volgt de juiste weg: onze bevoegdheden worden versterkt, de band tussen Vlaanderen en Brussel behouden

De zesde staatshervorming volgt dus de juiste weg: onze bevoegdheden worden versterkt, de band tussen Vlaanderen en Brussel wordt behouden en de federale instellingen worden aangepast aan het verschuiven van de zwaartekracht naar de deelstaten. De nieuwe Senaat van de deelstaten vormt daarvan het sluitstuk: daardoor zal de zesde staatshervorming de laatste zijn waaraan Vlaanderen niet rechtstreeks heeft geparticipeerd.

Sinds de Schrikkelnota en de resoluties van 1999 was de weg lang, maar hij wordt wel gegaan. Het is een weg vooruit waarbij de fundamenten van ons Vlaams staatsbestel versterkt worden: de taalgrens ligt nu definitief vast, onze instellingen kunnen niet meer gewijzigd worden zonder onze instemming en we krijgen door onze aanwezigheid in een aantal federale instellingen, zoals de NMBS, middelen om het federaal beleid bij te sturen.

Het is voor ons ook duidelijk dat dit een weg is naar een positief confederaal model dat zich richt op Europa en de wereld en binnen België het zwaartepunt legt bij de deelstaten. Het valt samen met de visie op een modern Europa dat gebaseerd is op multilevel governance, meerlagig bestuur: gesteund op duidelijke bevoegdheden van elke bestuurslaag, samenwerken van onderuit. Het is een nieuwe aanpak die ons zal toelaten de sociaaleconomische uitdagingen efficiënt aan te pakken. Het valt trouwens op hoe in de Europese strategie voor economische relance, de Europese Unie het partnerschap van de regio’s meer en meer als een noodzaak beschouwt om resultaten te kunnen boeken.

We staan dus sterker. Het komt er nu op aan om, niet zelfvoldaan maar zelfverzekerd en onbevangen, onze weg verder te gaan en daarbij ook in de relaties met het federale niveau te kiezen voor meerlagige samenwerking, vertrekkende van de Vlaamse prioriteiten. Het democratisch draagvlak en de sociaaleconomische ontwikkeling zullen hierdoor meer kansen krijgen. In dit model neemt Vlaanderen nu reeds zijn plaats in en het moet dit nog verder versterken en uitbouwen.

Luc Van den Brande (CD&V), gewezen Vlaams Minister-President en auteur van de zogenaamde Schrikkelnota

Johan Sauwens (CD&V), Vlaams Volksvertegenwoordiger en gewezen Voorzitter van de Commissie Staatshervorming van het Vlaams Parlement

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content