De regering zou het maatschappelijk draagvlak voor haar besparingen wel eens heel snel kunnen verliezen

De regeringen bevinden zich in een maatschappelijk mijnenveld. Ze kunnen zich niet al te veel (mis)stappen van belasting- of tariefverhogingen permitteren of de boel ontploft, zegt Irina De Knop (Open VLD) in ons Schaduwparlement.

Als de doorgaans gematigde liberale vakbonden aangeven dat zij iets anders verstaan onder een ‘liberaal beleid’ en zelfs heel expliciet aangeven: ‘dit is niet ons liberalisme’, dan begin ik te vermoeden dat uiterste voorzichtigheid geboden is bij de verdere hervormingen en zoektocht voor meer inkomsten voor de overheden. De regering zou het maatschappelijk draagvlak voor haar besparingen wel eens heel snel kunnen verliezen als de gewone man, u en ik, er nog veel financiële aderlatingen bij krijgen.

Iedereen die in het bedrijfsleven actief is, en ook ik als burgemeester: we begrijpen heel goed dat er heel dringend maatregelen nodig zijn die zuurstof geven aan onze economie. Ja, het is in de eerste plaats nodig om de loonkosten naar beneden te brengen. Het feit dat deze regering daar oog voor heeft is heel goed en klonk veelbelovend.

Met de dag wordt echter duidelijker dat een opeenstapeling van besparingen door de verschillende departementen op alle regeringsniveaus de gewone burger in de middenklasse heel sterk treffen. De aanzet om hierover een opiniestukje te maken was toch wel de berichtgeving dat langdurig zieke werklozen hun extra uitkering van het RIZIV zouden verliezen. Dat we geld afpakken van deze categorie mensen, dat is erover. Peeters moet echt wel een hèle goede reden hebben om deze mensen in miserie, die nu al hun spaarcenten moeten gebruiken om deze donkere periode door te komen, af te pakken.

Deze maatregel samen met de aankondiging dat we minstens 250€ meer zullen betalen voor onze energiefactuur, dat we zullen bijbetalen voor het waterverbruik, met de reeds goedgekeurde belastingen op de voordelen van alle aard, op een verhoogd inschrijvingsgeld in het hoger onderwijs, … en dat in combinatie met een indexsprong, waar ik op zich wel in geloof, wordt toch een gevaarlijke en ontvlambare cocktail, wat mij betreft. Jammer ook dat de forfaitaire aftrek op beroepskosten quasi wordt teniet gedaan door de hoger genoemde ‘belastingverhogingen’, die iedereen zullen treffen, ook werklozen en gepensioneerden. Ik geef je nu al op een blaadje dat nog meer mensen zullen moeten aankloppen bij het OCMW. Het leven is nu al voor vele werkende mensen, zeker als ze er alleen voor staan, heel erg duur.

Inmiddels horen we van verschillende zijden dat de bijkomende middelen voor het bedrijfsleven ook geen onmiddellijke of rechtstreekse garantie zijn op meer jobs. Nochtans hebben we in Vlaanderen heel dringend nood aan bijkomende tewerkstelling, ook voor jongeren en vijftigplussers. Regelmatig ontvang ik berichten van jonge, knappe en gediplomeerde mensen die wel hèèl lang moeten zoeken naar een job. Deze negatieve tendens moeten we echt zo snel mogelijk keren.

Als ik dan lees dat mensen zoals een Marc Coucke aangeven dat ze op zich wel bereid zouden zijn om meerwaardebelasting te betalen op de verkoop van aandelen, op voorwaarde dat de lasten op arbeid sterk dalen, en daarmee quasi hetzelfde vragen als sommige werknemersorganisaties, dan vraag ik me toch af of we de boot niet gemist hebben, en of we niet veel radicaler hadden moeten inzetten op een goede taxshift, zoals Prof Michel Maus bepleit. Goed dat hij me eraan doet denken, want deze fiscale hervormingen stonden met verve in en een aantal verkiezingsprogramma’s. Net zoals het voorstel om de lasten op arbeid te verlagen en te vervangen door hogere belastingen op (luxe)consumptie ineens van de aardbol is verdwenen…

Anderzijds voel ik ook veel voor de andere oproep van Marc Coucke, met name om onze overheid vèèl efficiënter te maken. Het klopt volgens mij ook dat veel belastinggeld inefficiënt wordt aangewend of onvoldoende afgewogen waarvoor het wel of niet kan dienen. Ik heb er dan ook goede hoop op dat de overheid snoeit in het ondoordringbare woud van: subsidies, versnipperde doelgroepenmaatregelen, een complexe fiscaliteit en wetgeving voor bedrijven, tal van overheidsdiensten die op één of andere manier hetzelfde doen, en/of elkaar controleren. Heeft men in Brussel al gehoord van beleidsevaluatie?

Ten slotte doet de overheid het volgens mij ook af en toe zichzelf aan. Als burgemeester volg ik de brandweerhervorming van heel nabij. Wel, daar heeft de federale regering echt wel een kemel geschoten. Dit is een hervorming die zorgt voor verplicht extra beroepspersoneel bij de brandweer, en dus voor méér uitgaven voor de federale en lokale overheden. Met het nieuw statuut dat men heeft goedgekeurd zullen brandweermannen beter vergoed worden, en wordt het ‘statuut’ van de vrijwilligers (wat de brandweer tot nu toe betaalbaar maakte) compleet uitgehold. De totale kostprijs van dit alles bedraagt alleen al voor de federale overheid 30 mio € extra… en we weten nu al dat de gemeenten daar heel veel zullen moeten bijleggen. Dit bij wijze van voorbeeld, er zit hier en daar dus nog steeds vet op de soep. Voor ze het bij de mensen halen, zou de overheid veel beter eerst een grondig zelfonderzoek doen.