‘De politieke versnippering is het eerste struikelblok richting meer Vlaamse autonomie’

Bart De Valck, voorzitter van de VVB, verwelkomt het grendelboek van Hendrik Vuye en Veerle Wouters, en stelt scherp op de rol van de basisbeweging in de richting van meer Vlaamse autonomie.

Deze week stelden Veerle Wouters en Hendrik Vuye, de Bonnie & Clyde van de Vlaamse Beweging, hun langverwachte boek over de Belgische vergrendeling voor. Maar het boek is meer dan een beschrijving van de huidige situatie. De auteurs reiken ook pistes aan tot ontgrendeling, en dus tot een beter functioneren van de democratie. Veerle en Hendrik zullen mij zeker niet tegenspreken wanneer ik voor de vuist weg beweer dat een goed functionerende en rijk geschakeerde democratie maar realiteit zal blijken in een autonoom Vlaanderen.

Autonoom betekent: met een eigen Vlaamse grondwet, met soevereine zeggenschap over de inkomsten en de uitgaven en met een politiek bestel waarin we voorgoed af zijn van de steriele etnische compromissen tussen Vlamingen en Franstaligen. Waarin coalities mogelijk worden op links en rechts die nog veel beter dan nu rekening kunnen houden met de voorkeuren, de wensen en de belangen van de Vlamingen. Waarin dus het parlement een laboratorium is van democratische besluitvorming die Vlaanderen eindelijk volwaardig aan de eenentwintigste eeuw laat deelnemen. Daarom: een redelijk pleidooi voor ontgrendeling van België stelt de inherente labiliteit van de Belgische constructie te kijk. Die verdienste heeft het boek van de twee V-parlementsleden ontegensprekelijk.

Het interview met Veerle en Hendrik in kranten van het Mediahuis ging ook over de stand van de Vlaamse Beweging. Ze zien zichzelf als de parlementaire exponent van de zuiver communautaire, institutionele en natievormende lijn binnen die maatschappelijke stroming. Terecht merken ze op dat er uit de Vlaamse Beweging te weinig technische oplossingen worden aangedragen voor de vergrendeling van de Belgische federatie. Vanuit hun expertise hebben Veerle en Hendrik daar dan maar zelf een mouw aan gepast, getuige hun nieuwe boek.

Nu, de reden van een deel van onmacht van de Vlaamse Beweging ligt in de juridische spitstechnologie die nodig is om het debat op niveau te kunnen voeren. Heel wat briljante mensen die democratische vooruitgang voor Vlaanderen wilden ontgrendelen maken thans deel uit van het politieke personeel van de N-VA. Ze hebben hun lot – en hun broodwinning – verbonden aan verhoopte hoge electorale ogen die de partij zou blijven gooien.

Maar vooral de polariseringsstrategie die de N-VA blijkbaar node moet volgen heeft de resterende zuiver aan de Vlaamse Beweging gebonden mannen en vrouwen aan het denken gezet. Dat er geen communautaire stappen vooruit worden gezet, kan nog op conto van een politieke verankeringsstrategie van de N-VA worden geschoven. Nochtans zijn er inmiddels op geen enkele manier perspectieven gecreëerd om de trein vroeg of laat opnieuw aan het rollen te krijgen richting meer autonomie.

Veerle en Hendrik geven mee dat de Vlaamse Volksbeweging goeie analyses maakt, maar dat we tekortschieten wanneer het gaat over oplossingen. De redenen heb ik net toegelicht, tenminste indien het gaat over institutioneel-juridische dossiers, die overigens beter op korte termijn behartigd kunnen worden door politieke partijen dan door een basisbeweging. Een organisatie zoals de VVB zet de wegwijzers uit, dat is haar voornaamste bijdrage aan het Wetstraatgewoel. In de Dorpsstraat van de Vlaamse Beweging kunnen wij wel een serieuze steen in de rivier verleggen. Dat kan door de polarisering met politieke tegenstanders, deels waarmerk van de actuele partijpolitieke vertaling van het nationalisme, verregaand te vervangen door een verbreding van het maatschappelijk draagvlak voor autonomie en zelfbestuur. De auteurs van ‘Sleutels tot ontgrendeling’ refereren zelf graag aan het Catalaanse en Schotse model.

In Vlaanderen is er wat betreft verbreding van ‘goesting’ in Vlaamse autonomie nog veel werk aan de winkel. Daar is een sleutelrol weggelegd voor de mensen van de Vlaamse Beweging. Met flair en een actief pluralistische opstelling kunnen vele Vlaamse geesten ontgrendeld worden. We moeten laten zien hoe een Vlaamse republiek komaf maakt met de klassieke Belgische breuklijnen tussen rijk versus arm, vrijzinnig versus gelovig en natuurlijk Vlaams versus Franstalig. Dan ontdoen de Vlamingen zich van het federaal-Belgische mentale carcan als het enige politiek denkbare, ook als het gaat over al lang gedefederaliseerde bevoegdheden, zoals onderwijs en cultuur. Ook die ademen nog altijd de Belgische stalgeur.

Kiezen voor een republikeinse toekomst van Vlaanderen kan zo eindelijk plausibel worden, zelfs vooruitstrevend. Het is de enige weg voorwaarts voor wie zich niet gewoon wil opsluiten in zijn eigen politiek gelijk. Elk groen- of witboek Vlaamse Staatsvorming zal hiermee in het reine moeten komen. Het is het pad dat geloofwaardig wegleidt van verdere versnippering van veel Vlaams idealisme.