De polarisatie die aan beide kanten wordt opgepookt is schadelijker dan het betogingsgeweld

De vakbonden distantiëren zich van amokmakers die tijdens de nationale betoging in Brussel slaags raakten met de politie en schade aanrichtten. Maar hun toplui dragen ontegensprekelijk een stuk verantwoordelijkheid voor de geweldsescalatie, net zoals ook werkgeversorganisaties niet nalaten om bij hun achterban olie op het vuur te gieten.

Betogen is een democratisch recht en dat is niet meer dan normaal. De mensen die gisteren op straat kwamen in Brussel, zijn boos omdat ze vinden dat zij als middenklassers te zwaar moeten opdraaien voor een ‘financiële noodtoestand’ waar zij niet verantwoordelijk voor zijn. Als op datzelfde moment uitlekt dat de grootste bedrijven en de rijkste families van België miljarden aan belastingen ontwijken met behulp van complexe en bovendien perfect legale financiële constructies in Luxemburg, is het moeilijk om hen helemaal ongelijk te geven.

Dat de vakbonden erin geslaagd zijn om donderdag 120.000 mensen te mobiliseren en daarmee een van de grootste naoorlogse betogingen op de been brachten, sterkt hen in het geloof dat hun protest breed gedragen wordt en dat ze een vuist kunnen maken tegen de besparingen van de centrumrechtse regering-Michel I.

Helaas werd de eerste nationale betoging van de zogenaamde ‘hete herfst’ vrij snel overschaduwd door heethoofden die slaags geraakten met de ordediensten. De schade is groot: een politiemoto werd in brand gestoken, auto’s van mensen die niets met de betoging te maken hadden vernield, straten opengebroken om met de stenen te kunnen gooien. De politie zag zich genoodzaakt om waterkanonnen en traangas in te zetten. ‘C’est la guerre’, verwoordde een van de betogers het treffend. Er is sprake van circa 60 gewonden en 30 arrestaties.

Heel wat vreedzame betogers stonden er met afschuw naar te kijken. De vakbonden veroordelen en distantiëren zich uitdrukkelijk van het geweld. Volgens ABVV-voorzitter werden de amokmakers geprovoceerd door de ordediensten en opgehitst door ‘hooligans van buitenaf’.

Maar het zijn helaas wel die beelden die nu de sociale media overspoelen en blijven hangen. Bovendien hadden veel manifestanten al snel de perceptie tegen, door met blikjes bier en zelfs flessen vodka in de hand het Antwerpse Centraal-Station en treinen richting Brussel op stelten te zetten, met voetzoekers te gooien en ook her en der wild te plassen.

Het overgrote deel van de betogers mag het dan al vreedzaam hebben gehouden gisteren – en dat kan niet genoeg benadrukt worden – een kleine minderheid heeft het voor hen verziekt, en niet voor het eerst.

De imagoschade voor de vakbonden kan moeilijk overschat worden. Maar ook al distantiëren ze zich van het geweld, de leiders dragen ontegensprekelijk een stuk van de verantwoordelijkheid. De publieke opinie is niet vergeten dat enkele vakbondstoplui, onder wie voorzitter Jean-Pierre Goossens van het ACOD Spoor, de voorbije dagen en weken hadden opgeroepen tot een harde aanpak en zelfs geweld vergoelijkt, ook al kwamen ze daar later op terug.

Ik was fout in mijn reactie op de vernieling bij de #MR. Dit is niet waar het syndicalisme van #ACOD en #ABVV voor staat.

— Jean Pierre Goossens (@GoosJeanpierre) 23 oktober 2014

Hetzelfde geldt overigens voor de ‘kant’ van de werkgevers, die ook niet nalaten om extra olie op het vuur gooien. Want wat te denken van topman Pieter Timmermans van het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen, nvdr.) die gisteren de hashtag ‘IkWerkVandaag’ lanceerde op Twitter en boodschappen retweette zoals de volgende, waarin sprake is van ‘het gepeupel van de sossenbonden’?

Van dergelijke toplui mag toch verwacht worden dat ze op zijn minst hun achterban beter kanaliseren in plaats van de gemoederen nog meer te verhitten met ongelukkige uitspraken. Na wat er gisteren is gebeurd, lijkt het sociaal overleg immers nog meer op de helling te staan. En dat is misschien wel minder de schuld van de geweldenaars van gisteren, dan van de leiders van beide fronten die er de sfeer voor schiepen.