Bert Bultinck

‘De overstromingen van juli zijn een hefboom voor wie meer Vlaamse bevoegdheden wil’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

‘Door de catastrofe van deze zomer heeft Wallonië plots nóg meer geld nodig dan het al zocht’, schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck.

Vlaanderen lijkt de ramp al een beetje vergeten, maar in Pepinster en wijde omstreken zijn ze nog lang niet bekomen van de zondvloed. Niet materieel, niet psychologisch, en niet budgettair. Dat begint nu ook gevolgen te hebben in de Wetstraat. De krant Le Soir vatte het afgelopen maandag droog samen: ‘Overstromingen: de PS vraagt 600 miljoen aan de federale regering’. Dat is het voorstel van staatssecretaris Thomas Dermine (PS), die naar een manier zoekt om het armlastige Waalse Gewest een beetje te ontzien. De kosten van de ramp van deze zomer in de Vesdervallei en elders in Wallonië worden op 3 à 4 miljard euro geschat, en Namen kan dat niet alleen dragen.

De overstromingen van juli zijn een hefboom voor wie meer Vlaamse bevoegdheden wil.

In ons land is het beheer van bruggen en wegen – net als het leeuwendeel van de overige getroffen infrastructuur – een gewestelijke bevoegdheid. Strikt genomen zou het Elysette dus volledig voor de kosten moeten opdraaien. Dermine ziet dat een beetje anders: de kapotte infrastructuur is een ‘enjeu stratégique à portée nationale’, een kwestie van nationaal belang, zo staat in de nota die hij voorlegde aan de ministerraad. Daar valt iets voor te zeggen: wij Vlamingen vinden het prettiger om over goede wegen te rijden in België, ook als die aan de overkant van de taalgrens liggen.

Maar daar valt ook iets tegen in te brengen: als de ‘portée nationale’ een reden kan zijn om de kosten van gewestelijke bevoegdheden op het federale niveau te verhalen, dan zijn we nog niet thuis. Zelfs het sukkelende Franstalig onderwijs is, zo valt met een beetje goede wil te beargumenteren, een kwestie van nationaal belang. Ook, of misschien vooral, voor verstokte confederalisten: als we die vermaledijde transfers van noord naar zuid echt willen verminderen, dan zal de Waalse economie aangezwengeld moeten worden door Franstalige brain power. Investeren in grijze massa in het zuiden, dat is voor België een cruciale kwestie. Zou je kunnen zeggen.

Dermine, niet de minst intelligente speler van de ploeg-De Croo, heeft nog twee andere trucjes in zijn mouw. Ten eerste is het solidariteitsfonds dat hij wil oprichten wel degelijk een federale constructie: ook Limburg, dat half juli eveneens getroffen werd, zou dus kunnen profiteren. Alleen was de schade in Vlaanderen eindeloos veel kleiner dan in Wallonië, en dus zal er ook veel minder geld uit dat fonds naar Limburg vloeien. Nog gewiekster is zijn verwijzing naar het ‘Wiederaufbaufonds’ van onze buren. In Duitsland besliste Angela Merkel in overleg met de minister-presidenten van de deelstaten in augustus al om maar liefst 30 miljard euro vrij te maken voor de wederopbouw. De N-VA, toch geen fan van de Belgische staat, verwijst graag en geregeld naar de Duitse staatsstructuur als voorbeeld, dus wie zou er iets op tegen kunnen hebben om hetzelfde bij ons te doen?

Moeten we niet nadenken over een veel breder federaal klimaatadaptatiefonds?

Ongetwijfeld zal dit fonds, als Dermine zijn zin krijgt, later nog aan Vlaamse kant opgerakeld worden: welke toekomstige rampen zullen in aanmerking komen voor federale solidariteit en welke niet? Vlamingen blijven in overstromingsgebieden bouwen like there’s no tomorrow. Met een stijgende zeespiegel zou le plat pays in de toekomst bovendien weleens vaker getroffen kunnen worden dan de Ardennen. Moeten we niet nadenken over een veel breder federaal klimaatadaptatiefonds?

Het initiatief van Dermine kan de opmaat zijn tot een veel langer communautair debat, dat er toch al zit aan te komen, en dat met een klassieke uitruil zal worden beslecht: bevoegdheden naar Vlaanderen in ruil voor geld voor de Franstaligen. Door de catastrofe van deze zomer heeft Wallonië plots nóg meer geld nodig dan het al zocht. Het is een cynische vaststelling: de overstromingen van juli zijn een hefboom voor wie na de verkiezingen van 2024 meer Vlaamse bevoegdheden wil.

Maar er is tegelijk ook die andere vaststelling: de solidariteit van de Vlamingen vlak na de ramp was indrukwekkend. Talloze Vlamingen trokken naar de Vesdervallei, de mouwen opgestroopt, om Walen uit de nood te helpen. Dat deden ze niet of veel minder voor de getroffen gebieden in Nederland of Duitsland. Of de PS kan meesurfen op die golf van nationaal medeleven, en het fonds zal binnenhalen, dat valt nog te bezien. Maar Dermine heeft alvast dit argument mee: voor het gevoel van veel Vlamingen is de ‘portée nationale’ tot nader order inderdaad nog altijd Belgisch, niet regionaal.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content