Verwacht u een kind en wilt u graag bevallen in alle sereniteit? Dan kunt u een doula inschakelen. Een dou-wát, denkt u? ‘We wijken geen moment van de zijde van de vrouw en haar partner.’
U hebt het misschien al gelezen in de gespecialiseerde pers: Meghan Markle, eega van de Britse prins Harry, doet voor haar nakende bevalling een beroep op een doula. Daarmee treedt ze in de voetsporen van onder anderen actrice Nicole Kidman en zangeres Alanis Morissette. Zo’n zwangerschaps- en bevallingscoach is heus geen voorrecht van de sterren, vertelt Veerle Peeters, voorzitter van de Vlaamse Federatie van Doula’s. ‘Ook in Vlaanderen kiezen aanstaande ouders almaar vaker voor een doula. Wij bieden ondersteuning tijdens de zwangerschap en bevalling. We zijn niet medisch opgeleid, we focussen volledig op de fysieke en emotionele ervaring. De doula – Grieks voor ‘ dienende vrouw’ – is eigenlijk een oud fenomeen. In de tijd van mijn grootmoeder was het normaal dat een vrouw uit het dorp steun bood tijdens geboortes. Maar intussen is die warme sfeer grotendeels is verdwenen.’
Vaak wordt een doula ingeschakeld door zwangere vrouwen die al een traumatische bevalling achter de rug hebben, vertelt Peeters. ‘Er wordt in onze ziekenhuizen veel medisch ingegrepen, terwijl dat vaak niet nodig is. Ook de manier waarop de meeste vrouwen “moeten” bevallen, plat op de rug, is onnatuurlijk. Gehurkt of op handen en knieën gaat het veel vlotter. Maar dat is minder bekend bij gynaecologen, dus weigeren die vaak. Terwijl vrouwen echt wel het recht hebben om zélf te kiezen hoe ze bevallen. Als doula is het mijn taak om hen te informeren over hun keuzes.’
‘Ik heb het liefst dat een vrouw contact met me opneemt als ze vier à vijf maanden zwanger is: dan is er nog tijd om alles te bespreken. Stel dat je graag in bad wilt bevallen, wat de pijn enorm verzacht, dan moet je op zoek naar een ziekenhuis waar dat mogelijk is. Tijdens de bevalling is het de bedoeling dat de vrouw en haar partner zélf aangeven wat ze willen, dat is niet onze taak. Maar als ik merk dat de wensen van een koppel genegeerd worden, werp ik soms een bemoedigende blik. Dat geeft een moeder de kracht om haar wil door te drukken.’
Wiegen en schudden
‘Je kunt ons een beetje vergelijken met ceremoniemeesters’, vertelt Peeters. ‘Wij zorgen ervoor dat alles goed en sereen verloopt, in een veilige, geborgen sfeer. Kaarsjes, rustige muziek, een koud washandje op het voorhoofd, een massage van de rug… We kennen technieken die bij veel vroedvrouwen minder bekend zijn. Zo “wiegen” en “schudden” we vrouwen vaak met een doek, een Mexicaanse methode. En wat vooral belangrijk is: we wijken geen moment van de zijde van de vrouw en haar partner.’
Doula’s begeleiden thuisbevallingen en zijn ook welkom in de meeste ziekenhuizen. ‘Tien jaar geleden lag dat anders: gynaecologen vonden het vervelend dat ouders meer ter discussie stelden omdat wij hen geïnformeerd hadden. Ook vroedvrouwen voelden zich wat “bedreigd” door onze aanwezigheid. Zij zouden graag wat meer doula zijn, maar door ons ziekenhuissysteem moeten zij een handvol vrouwen tegelijk begeleiden, in shifts bovendien. Wij blijven de hele bevalling, ook al duurt die 36 uur.’
Hoe word je een doula? ‘Wij organiseren vanuit de Vlaamse federatie wel een opleiding, met een stageperiode van twee jaar. Maar een doula word je eigenlijk niet, je bént het al. Er hoort wel een heel persoonlijk traject bij. Vrouwen moeten hun eigen bevallingservaring – of die nu positief of negatief was – loslaten om andere vrouwen te kunnen begeleiden. Ook als je geen kind hebt, kun je perfect doula’s zijn. Intussen zijn er in Vlaanderen een 20-tal gecertificeerde doula’s, en dat aantal stijgt snel.’
‘Vergis je niet: mensen denken soms dat we allemaal “geitenwollen sokken” zijn, maar je vindt ook doula’s in mantelpakjes.’ Mannen zijn er nog niet, aldus Peeters. ‘In Amerika en Canada zijn er wel een paar, bij ons heeft zich nog niemand aangediend.’
Tot slot: wat moet dat kosten? Doula’s zijn zelfstandigen en bepalen zelf hun prijzen. Peeters werkt met een pakket. ‘Voor een aantal prenatale sessies, beschikbaarheid vanaf 37 weken, aanwezigheid bij de bevalling en een opvolggesprek vraag ik 695 euro. Dat lijkt veel, maar je krijgt er een prachtige ervaring voor, een herinnering die je de rest van je leven meeneemt.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
