In zijn nieuwe boek legt PS-voorzitter Paul Magnette de ideologische fond van zijn ecosocialisme. ‘Mark Coucke hoeft geen 100 euro per maand méér te verdienen.’
De Wetstraat is een politiek manifest rijker. In zo’n 300 pagina’s doet Paul Magnette uit de doeken wat ‘zijn’ ecosocialisme precies inhoudt. In La vie large – de titel is ontleend aan een citaat van de legendarische Franse socialist Jean Jaurès – legt de PS-voorzitter uit waarom de traditionele socialistische strijdpunten essentieel zijn in tijden van klimaatcrisis.
Wat onderscheidt een ecosocialist van een politicus van Groen of Ecolo?
Paul Magnette: Met kleine maatregelen op het niveau van het individu komen we er niet. Om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, moeten we óók de ongelijkheden aanpakken. Wij plaatsen de strijd tegen ongelijkheid in het middelpunt van de ecologische transitie, en die strijd moet verlopen via collectieve actie. Niet alleen door de staat, maar ook door vakbonden, ziekenfondsen, coöperaties enzovoorts.
Giet u niet louter een groen sausje over het socialisme? Waarom zou de vierdaagse werkweek een ecologische maatregel zijn?
Magnette: Aha, dat is haarfijn aangetoond door de Amerikaanse sociologe Juliet Schor van het Boston College. Een kortere werkweek leidt tot minder CO2-uitstoot, en dus tot een kleinere ecologische voetafdruk, onder meer door het verminderde woon-werkverkeer. Zo zie je maar, klassieke socialistische recepten blijven pertinent.
U doet enkele opmerkelijke voorstellen. Zo mag het hoogste inkomen niet meer dan tien keer het mediaaninkomen bedragen. Waarom tien keer?
Magnette: De belangrijkste discussie is of er een grens moet zijn of niet. Ik vind dus van wel. In de loop der tijden heeft elke samenleving een of andere limiet opgelegd. Wij zijn de eerste no-limit-samenleving. Tot de jaren 1980 verdiende de werkgever 20 tot 30 keer meer dan zijn werknemer – wat al veel is. Nu zien we bedrijven waar sprake is van 300 tot 500 keer meer. Als minister heb ik in de regering-Di Rupo een loonplafond van 240.000 euro opgelegd voor topmanagers van overheidsbedrijven. NMBS-topvrouw Sophie Dutordoir is even intelligent als ceo’s in de privésector, en toch aanvaardt zij het plafond. Het kan dus.
U wilt ook een verbod op reclame die specifiek gericht is op kinderen.
Magnette: Reclame voor kinderen is vaak de slechtste reclame die er is. Neem een bepaald boterhambeleg – ik noem geen namen – dat leidt tot overgewicht bij kinderen én dat gebruikmaakt van palmolie, waarvoor de wouden in Indonesië gekapt worden. Kinderen zijn een kwetsbare groep, maar zij kunnen uiteraard niets zelf kopen. Om bij de ouders te raken, viseren de adverteerders de kinderen. Het is geen toeval dat je aan de kassa van de supermarkten alleen maar snoep vindt. Trouwens, ook minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) denkt aan een verbod op reclame voor ongezonde voeding voor jongeren. Ik sta niet alleen.
U schrijft veel over sociaal rechtvaardige maatregelen, maar hoe rechtvaardig is het energiebeleid van de regering? We geven de brede middenklasse een premie van 200 euro, dus ook mensen die het niet echt nodig hebben. Is dat sociaal?
Magnette: Dankzij ons is er een plafond gekomen, waardoor de hoogste inkomens de premie zullen moeten terugbetalen via de personenbelastingen (voor alleenstaanden bedraagt dat plafond het netto belastbaar jaarinkomen van 62.000 euro, voor koppels 125.000 euro, nvdr). Maar het klopt dat het plafond nog te hoog ligt. Wij socialisten wilden ons meer toespitsen op mensen die het echt nodig hebben, de MR wilde het voor iedereen. Vandaar het compromis.
Vorige week bracht Knack het nieuws over het vertrek van topexpert Jürgen Vanpraet op het kabinet van minister Annelies Verlinden (CD&V). Volgens hem blokkeren de Franstalige partijen elke institutionele hervorming.
Magnette: Het regeerakkoord zegt dat we éérst de vorige staatshervormingen moeten evalueren en de bevolking consulteren via een burgerbevraging. Daarna zien we wat mogelijk is. En hervormingen kunnen in beide richtingen gaan. Neem natuurrampen, die vallen onder het regionale beleid. De overstromingen van 2021 hebben Wallonië opgezadeld met enorme kosten, maar de federale overheid heeft ons niet geholpen. Tot een bepaald niveau mogen de regio’s bevoegd blijven, maar daarboven moet er federale solidariteit zijn.
U had in het verleden kritiek op de werkwijze van premier Alexander De Croo (Open VLD). Hoe denkt u daar nu over, na het jongste begrotingsakkoord?
Magnette: Ik heb besloten om daar niet meer op te reageren. (lacht) In elk geval hebben we nu een heldere kijk op de kalender van de regering. Binnenkort vatten we de fiscale hervorming aan. De Open VLD lijkt positief, maar de MR wil er alleen over praten als er een nieuwe jobdeal is afgeklopt. Dat lijkt een vorm van sabotage. Wij steunen minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V), al moet de echte discussie nog beginnen. Bijvoorbeeld: krijgt iedereen dezelfde belastingverlaging? Ik denk niet dat Marc Coucke 100 euro per maand meer hoeft te verdienen.
Paul Magnette, La vie large, manifeste ecosocialiste, La Découverte, 304 blz., 20 euro
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier