‘Dat Brussel een linguïstische toren van Babel is geworden, wordt al te vaak gebruikt als excuus om geen Nederlands te moeten praten’, schrijft Luckas Van der Taelen. Hij roept de Vlamingen op om met een kritisch oog te kijken naar de voorstellen van PS-voorzitter Paul Magnette om de gemeenschappen af te schaffen.
In het Frans bestaat een uitdrukking die gebruikt wordt als iemand met een ogenschijnlijk goed idee op de proppen komt dat bij een tweede lezing toch enige amendementen verdient. ‘Une fausse bonne idée‘, ‘een slecht goed gedacht’, zou je in het Nederlands kunnen zeggen.
Ik moest eraan denken toen ik Paul Magnette in ‘De Afspraak op Vrijdag’ hoorde zeggen dat de gemeenschappen maar beter afgeschaft zouden worden in Brussel en dat het Gewest hun bevoegdheden kon overnemen. Volgens de PS-voorzitter is het huidige systeem achterhaald. ‘Twee gemeenschappen, dat heeft voor ons geen zin meer’, zo verduidelijkte hij
‘Brussel is te lang gedomineerd geweest door de keuze van anderen’, zei Magnette nog. Hij ziet er een manier in om België te herdenken vanuit vier gelijkwaardige gewesten. Hij kreeg bijval van de groenen, die vinden dat het tijd is om het Brussels model kritisch te herbekijken. Ook Egbert Lachaert steunde het ideetje van Magnette. ‘Dat zou efficiënter zijn’, meent de Open VLD-voorzitter. Vlaams Brussel minister Benjamin Dalle (CD&V) was kritischer: ‘Vlaanderen investeert elk jaar een miljard euro in Brussel. Als de gemeenschappen verdwijnen, zal dit niet meer zo zijn.’
Dat Brussel een linguïstische toren van Babel is geworden, wordt al te vaak gebruikt als excuus om geen Nederlands te moeten praten.
Op alle vlak zijn eigen boontjes mogen doppen, past natuurlijk in de ambitie van Brussel om een volwaardig gewest te worden, zonder communautaire stiefmoeders. Zonder enige twijfel is er de laatste jaren een hoogsteigen Brusselse identiteit gegroeid bij zijn 1,2 miljoen inwoners. De stad lijkt in niets meer op die van toen de huidige structuren bedacht zijn. Er zijn geen twee, maar zo’n 180 gemeenschappen in wat een echte kosmopolitische stad geworden is.
Het is dan ook niet onlogisch om te pleiten voor bijvoorbeeld onderwijs op maat van dat hyperdiverse gewest. De gemiddelde Brusselaar vraagt zich al lang af waarom er nog geen meertalig onderwijs bestaat en scholieren moeten blijven kiezen voor een Nederlandstalige of Franstalige school.
Maar er zijn ook Vlaamse spreuken die nuttig herinnerd kunnen worden in deze context. ‘Als de vos de passie spreekt, boer pas dan op uw kippen’, bijvoorbeeld. Want wie valt voor Magnettes nieuw testament, doet er toch goed even achterom te kijken. De Nederlandstalige scholen in Brussel hebben kunnen overleven omdat ze in moeilijke tijden volop de steun kregen vanuit Vlaanderen, waar men maar al te goed besefte dat de Franstalige gemeentebesturen er alles aan deden om ze het leven zuur te maken. Zonder de inbreng van de gemeenschappen bij de oprichting van het Brussels Gewest is het niet denkbeeldig dat het Nederlandstalige onderwijs langzaam gesmoord zou geweest zijn door franskiljonse onwil.
Er is natuurlijk veel veranderd in Brussel en de Franstalige mentaliteit is geëvolueerd. Maar wie zich bewust is van de nooit toegepaste tweetaligheid in de ziekenhuizen of het totaal negeren van de taalwetten bij de aanwerving van gemeentepersoneel en politie-agenten, die zou toch op zijn hoede moeten zijn bij een Franstalig pleidooi voor de afschaffing van de gemeenschappen. Want als de gewone Brusselaar zeer openstaat voor meertaligheid, is dat niet altijd het geval bij de politieke klasse. Vlamingen die zich kunnen vinden in het voorstel van Paul Magnette mogen nooit uit het oog verliezen dat het Franstalig onderwijs nog altijd vooral eentalige studenten voortbrengt. Het resultaat van het systematisch verwaarlozen van het taalonderwijs is in de meeste Franstalige scholen helaas nog altijd de regel, wat het gebrekkige Nederlands van vele jonge Brusselaars verklaart. Dat Brussel een linguïstische toren van Babel is geworden, wordt al te vaak gebruikt als excuus om geen Nederlands te moeten praten.
Er is nog een argument dat men aan Vlaamse kant beter in het oog zou houden: het Franstalig onderwijs kampt met een enorm financieel tekort. De Fédération Wallonie-Bruxelles hoopt op 1 miljard Europese steun om eindelijk werk te maken van de renovatie van schoolgebouwen. Dat is in Brussel meer dan noodzakelijk. Ik hoorde van een school in Molenbeek, die haar leerlingen naar huis stuurde omdat er geen verwarming meer was. Er zou afstandsonderwijs komen, maar geen van de leerlingen had een computer thuis. In een andere waren de ramen dan weer al jaren geblokkeerd. De Franse gemeenschap heeft die jaren verwaarloosd, omdat ze andere prioriteiten had. Geen enkele Franstalige minister van onderwijs heeft iets kunnen of willen doen aan die scholen die denigrerend ‘écoles poubelles‘ worden genoemd. Het zou erg zijn mochten Vlamingen mee moeten opdraaien voor die jarenlange verwaarlozing en wanbeleid.
De Vlaamse politici zouden dus maar beter op hun hoede zijn voor het ‘fausse bonne idée’ van Paul Magnette en aan de belangen van het Nederlandstalig onderwijs denken. Als het Magnette echt te doen is om een beter bestuur, zou hij beter pleiten om de macht van de 19 Brusselse burgemeesters aan te pakken. Dat is geen ‘fausse bonne idée‘, maar een overduidelijke noodzaak als Brussel echt een grootstad wil zijn in 2020. Maar dat zullen we van Magnette niet zo snel horen; en wel omdat dit ingaat in tegen de belangen van de lokale PS-potentaten en moeilijker te verkopen zal zijn dan een aanval op de gemeenschappen…
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
