‘De burger zal de besparingen voelen, maar weet dat er geen alternatief is’

‘Opeens werd de regering voorgesteld als een Huis van Wantrouwen, terwijl ze gewoon de regels van het Vlaams parlement volgt’, meent Matthias Diependaele, fractieleider van de N-VA in het Vlaams parlement. ‘Deze regering biedt perspectief. Voor ouders, wergevers en werknemers. Om te innoveren en te groeien. Want kiezen is niet altijd verliezen.’

Vertrouwen, verbinden, vooruitgaan, die principes schragen de ambities van deze Vlaamse Regering. Met het ‘vertrouwensbeginsel’ wil deze Vlaamse Regering een van de meest fundamentele hervormingen doorvoeren sinds het begin van de Vlaamse autonomie, zei de kersverse minister-president Geert Bourgeois (N-VA) daarover bij zijn regeerverklaring. Dat staat in schril contrast met de woorden van de oppositie. Die schuwde de grote woorden niet en schoot met scherp op de al dan niet duidelijk becijferde besparingsoefening: het getuigt niet van veel vertrouwen om geen cijfers, geen tabellen, geen begroting ter bespreking voor te leggen, zo luidde het tijdens de bijeenkomst in het Vlaams parlement.

Op basis van onjuiste en fragmentarische informatie werd toch maar een publiek debat gevoerd. Uiteraard werden er in het kader van de onderhandelingen cijfermatige werknota’s gemaakt – het tegendeel zou wel erg vreemd zijn – maar die nota’s zijn natuurlijk geen regeringsdocumenten.

Parlementaire democratie

Opeens werd deze regering voorgesteld als een Huis van Wantrouwen. Terwijl ze gewoon de regels volgt die door het Vlaams parlement zelf zijn vastgesteld en die het mogelijk maken om een begroting op te stellen op basis van de meest recente en relevante economische parameters. Om die reden deelden ook de vorige Vlaamse regeringen (ook toen de SP.A daar deel van uitmaakte) geen begroting mee bij de voorstelling van een regeerakkoord. Zo is dat trouwens ook in het Brussels Gewest, maar daarover doet de SP.A niet zo moeilijk: daar zit die partij in de regering.

Dat de gezinnen en het middenveld zich zorgen maken door de recente berichtgeving, snappen we maar al te goed. Dat de oppositie deze regels van parlementaire democratie niet meer begrijpt, snappen we al veel minder. Een regeerakkoord zet de grote lijnen uit, ook financieel. Maar het omvat geen begroting.

Schuldenberg of belastingdruk?

Met de begroting zitten we wel bij de kern van de zaak. En kwestie van met de deur in huis te vallen: makkelijk is het niet, want er moet bespaard worden.

Deze regering staat voor een nooit geziene budgettaire uitdaging. Immers, indien deze regering het beleid van de voorbije jaren zou verder zetten zonder fundamentele bijsturingen zou dat resulteren in een tekort van 1,1 miljard in 2015 en liefst 1,5 miljard in 2016. Dat heeft te maken met de zesde staatshervorming en de nieuwe financieringswet, met de naweeën van de economische crisis en met de gewijzigde Europese begrotingsregels. Daardoor moet deze regering de besparingsoefening van de vorige Vlaamse regering opnieuw en in grotere mate overdoen. Ter illustratie: zonder die twee laatste factoren zou Vlaanderen in 2015 en 2016 bijna een half miljard overschot en vanaf 2017 meer dan een miljard overschot kennen.

Maar goed. De vraag “wie deed het” is er eentje voor de betere thriller op een zomers strand en kijkt naar het verleden. De vraag “Wat doen we er aan?” is er een voor beleidsmakers die hun verantwoordelijkheid opnemen en kijkt naar heden en toekomst.

De toekomstige generaties laten betalen? Door niet te streven naar een begroting in evenwicht, maar wel tekorten en een groeiende schuldenberg te realiseren? We weten allemaal dat de tekorten van nu de belastingen van morgen zijn.

De personen met een beperking en bejaarden laten betalen? Want zonder een begrotingsoverschot en bijkomende middelen voor welzijn, kunnen ook de wachtlijsten niet verder worden aangepakt.

De belastingen verhogen en zo de belastingbetaler laten betalen, waardoor ook de koopkracht van de gezinnen wordt getroffen? Terwijl een nog hogere belastingdruk bepaald geen wonderkuur is voor economische groei en meer werkgelegenheid, wel integendeel. Ter herinnering: België is nu al het land met de hoogste fiscale druk voor alleenstaanden volgens de OESO. De politici te linkerzijde die pleiten voor het in stand houden en zelfs verhogen van een overheidsbeslag moeten consequent zijn en dan ook morgen bij de volgende bedrijfssluiting aan de poorten gaan uitleggen wat de hoge lasten op arbeid doen met het aantal beschikbare jobs.

Een begrotingstekort verdwijnt helaas niet vanzelf. Geen tekorten, en geen belastingverhogingen, dat betekent besparen. Dat is de enige manier om licht aan het einde van de tunnel te krijgen, zoals een vooraanstaand ACW’er ooit deed met zijn Globaal Plan. De enige manier om als regering bijkomend te investeren.

Less is more

We zullen verstandig en weloverwogen besparen. Bij die immense opdracht om het gat te dichten tussen inkomsten en uitgaven zet deze regering vooral in op het aanpakken van de uitgaven (voor 70 procent) in plaats van het verhogen van de inkomsten.

Daarbij gaat deze regering eerst en vooral zelf voor de spiegel staan. Om dan de vraag te stellen: waar kan het met minder? De overheid bespaart op zichzelf. Daartegenover vraagt de overheid van met overheidsmiddelen gefinancierde initiatieven een inspanning. En ja, we steken de kop niet in het zand: de burger zal dat wellicht voelen.

Natuurlijk is dat voor niemand leuk. Maar de burger weet ook wel dat er geen alternatief is. Dat er keuzes moeten worden gemaakt. Dat die keuzes reeds zijn toegelicht bij de regeerverklaring en het regeerakkoord. Dat die keuzes met de septemberverklaring en de begroting concreter zullen worden ingevuld. Politici en andere burgers hebben inderdaad recht op duidelijkheid, en zullen die ook krijgen, maar duidelijkheid vereist ook correcte cijfers.

Het maken en uitwerken van die keuzes gebeurt door de bevoegde ministers in samenspraak met de bevoegde administratie en in overleg met de sectoren en het middenveld. Verbinden betekent ook overleggen. En dat gaat deze regering blijven doen. Zij kiest voor een warm, sociaal Vlaanderen met een sterk verenigingsleven en met groot respect voor organisaties en vrijwilligers.

Regeren betekent vooruitzien

Door deze besparingen creëert deze regering immers ruimte om extra te investeren in Welzijn, in Onderzoek en Ontwikkeling, in ons economisch weefsel, in scholen.

De gezinnen staan hoegenaamd niet in de kou: we behouden de prijs en de fiscale aftrek van de dienstencheques. We breiden de kinderopvang verder uit en we geven voorrang aan werkende ouders bij de kinderopvang. We blijven eigendomsverwerving stimuleren. Enkel zo kan Vlaanderen zijn ambitie realiseren om tegen 2020 tot de Europese top te behoren op vlak van welvaart en welzijn.

Deze regering biedt een perspectief. Tegen de ouders die zich misschien zorgen maken, zeggen wij: wij investeren in zorg dus voor je hulpbehoevende en bejaarde ouder, voor je neefje met een beperking willen we de wachtlijsten inkorten. Voor je werkgever willen we het aantrekkelijk maken om jouw job als werknemer te behouden, om te innoveren en te groeien, om nieuwe mensen aan te werven.

Ook dat zijn keuzes. Kiezen is niet altijd verliezen.

Matthias Diependaele