Ook de regering-Michel is er niet in geslaagd om de belastingen rechtvaardiger te maken, laat staan te vereenvoudigen. Nochtans ligt veel voorbereidend werk klaar.
Het is al jaren een terugkerende jammerklacht: onze belastingen zijn te ingewikkeld. Dat zeggen specialisten, zoals Wim Moesen (KU Leuven), de eminence grise onder de experts overheidsfinanciën, onlangs in Knack: ‘Ons fiscaal systeem trekt op niets. Vergeleken met het buitenland is de complexiteit van de Belgische belastingwetgeving hallucinant aan het worden.’ Ook gewone burgers zeggen dat, zoals bleek uit de vragen die Knack-lezers vorige week voorlegden aan minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA): ‘Waarom kan er niet een nieuw belastingstelsel ingevoerd worden zonder uitzonderingen en met heldere regels?’
Bovendien wordt ons belastingsysteem niet als rechtvaardig beschouwd, wat nauw samenhangt met het feit dat het zo ingewikkeld is. Dat geeft zelfs de regering-Michel toe. In het regeerakkoord staat: ‘De complexiteit (van het federale belastingstelsel) is dermate toegenomen dat belastingplichtigen het huidige systeem niet langer als rechtvaardig ervaren.’ Oké, België haalt al vrij veel opbrengsten binnen dankzij belastingen op vermogen, maar dat gebeurt vooral via registratie- en successierechten. Andere vermogensvormen ontsnappen er vrijwel aan. Ook de vermogensbelasting zelf is een kluwen waarin rechtvaardigheid ver te zoeken is.
Dat deze regering haar beloftes brak, moet haar zwaar worden aangerekend
Drie jaar na de eedaflegging kunnen we alleen maar vaststellen dat de regering-Michel jammerlijk mislukt is: ze heeft het belastingsysteem niet eenvoudiger noch rechtvaardiger gemaakt. In haar regeerverklaring kondigde ze aan dat ze er werk van zou maken, maar in de praktijk deed ze het omgekeerde. Zo nam het aantal in te vullen posten op de belastingbrief nog toe. En het is nu al duidelijk dat de effectentaks een miskleun is die de toets van de Raad van State en het Grondwettelijk Hof allicht niet zal overleven en die niet de beoogde 254 miljoen euro zal opleveren. Dat deze regering tegen haar beloftes in ons belastingstelsel niet hervormde maar er nog een groter rattennest van maakte, moet haar zwaar worden aangerekend.
Nochtans hebben heel wat specialisten, ook al onder de vorige regeringen, veel voorbereidend werk geleverd om snel een transparanter en eerlijker belastingsysteem uit te rollen. Veel experts hebben het dual income tax-systeem uitgelegd. Belast in een eerste deel van de belastingbrief de inkomsten uit arbeid tegen een progressief tarief: hoe meer je verdient, hoe meer belastingen je betaalt. In een tweede deel worden al de inkomsten uit vermogen belast tegen een vlaktaks, bijvoorbeeld 27 procent. Het is een efficiënt en billijk belastingsysteem. In Scandinavië werkt het.
Natuurlijk moet de fiscus dan duidelijk weten welk vermogen elke Belg heeft. Ook daarvoor staat er al een en ander in de steigers. Fiscaal expert Michel Maus maakte vorige week in Knack een pertinente opmerking: ‘Tegenwoordig worden de buitenlandse bankgegevens uitgewisseld tussen de fiscale administraties. Waarom worden de binnenlandse gegevens nog niet aan de fiscus kenbaar gemaakt?’ Dat kan op een vrij eenvoudige manier: bij de Nationale Bank bestáát er al een register met alle bankrekeningnummers en contracten die financiële instellingen in België hebben. Dat is het Centraal Aanspreekpunt (CAP), dat speurders kunnen raadplegen bij vermoeden van fraude. Je zou er zonder veel moeite voor kunnen zorgen dat al die gegevens, net als de buitenlandse bankgegevens, spontaan overgemaakt worden aan de belastingadministraties. Het zou de fiscus een goede kijk geven op de reële vermogens van belastingplichtigen. Jazeker, het vermogenskadaster is dichterbij dan velen denken.
Drie jaar na de eedaflegging kunnen we alleen maar vaststellen dat de regering-Michel jammerlijk mislukt is
Het is nu te laat voor de regering-Michel om nog zo’n ingrijpende fiscale hervorming door te voeren. Over een jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen, en zeven maanden later mogen we gaan stemmen voor de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen. Trouwens, zo’n belastinghervorming voer je het best door bij het begin van een regeerperiode, want ze zorgt hoe dan ook voor trammelant – niet het minst met allerlei lobbygroepen. Maar de steeds luidere roep om transparante en eerlijker belastingen kan niet veel langer worden genegeerd. Daarvoor zorgen wordt een van de voornaamste taken van de volgende regering. Welke coalitie dat ook wordt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
