Danneels: ‘Ik vind dat de paus te eenzaam is’

© Jef Boes
Walter Pauli

Kardinaal Godfried Danneels is verheugd dat paus Franciscus zich meer zal laten omringen: ‘Hij kan nooit ’s avonds thuiskomen en zijn hart uitstorten. Wie droogt dan de tranen van de paus?’

Er was nog nooit een paus die zich ‘Franciscus’ noemde. Verraste hij met die naam ook de kardinalen die hem verkozen hadden?

Danneels: Toch een beetje. We kenden hem wel. Net als in 2005 was hij opnieuw papabile. Maar het conclaaf kende een merkwaardig verloop. Ik kan het nog het best uitleggen met een huis-tuin-en-keukenbeeld: de keuze voor Jorge Bergoglio als nieuwe paus was als melk die overkookt. Ineens komt het op, en het valt gewoon niet meer te stoppen.

In 2005 was u zelf ook ‘papabile’, dit keer niet.

Danneels: Men schreef wel dat Danneels papabile was, maar ik wist gelukkig beter. Een conclaaf bestaat uit twee stukken: de eigenlijke verkiezing in de Sixtijnse Kapel, maar – minstens zo belangrijk – de acht dagen ‘preconclaaf’ vooraf, als de kardinalen in Rome zijn. In 2005 was er amper sprake van een echte keuze. Er was vooraf al een sfeer van berusting: omdat de keuze voor Ratzinger zich toch opdrong, zouden we het conclaaf maar beter niet te lang trekken: ‘Het wordt toch degene die het moet zijn.’

Dit keer was de sfeer totaal anders. Er was een veel groter verantwoordelijkheidsbesef: iedereen voelde dat we een paus moesten kiezen die écht iets zou doen. Ik heb in mijn leven best wat vergaderingen met kardinalen meegemaakt, en ik durf te zeggen: nooit heb ik zo veel vrijmoedigheid en ‘franc-parler’ gehoord als tijdens dit preconclaaf. Er was beslistheid en openheid, en dat alles in een sfeer van broederlijkheid en van gedeelde verantwoordelijkheid.

In 1994 verscheen er een interviewboek met u: De Menslievendheid van God. Daarin suggereerde u toen al dat de paus zich beter zou omringen met een internationaal groepje kardinalen, los van de curie. Bijna twintig jaar later is juist dat de eerste opvallende beslissing van Franciscus.

Danneels: Inderdaad, en ik ben dat idee de jaren nadien tijdens de synodes ook in Rome blijven verdedigen. Ik vind dat een paus te eenzaam is. Een paus kan nooit ’s avonds thuiskomen en zijn hart uitstorten. Hij heeft nauwelijks de mogelijkheid vrijuit te spreken of om eens een hypothese af te toetsen. En zoals wij allemaal zal hij ook wel eens een slechte dag hebben. Wie droogt dan de tranen van de paus? Dus dacht ik: waarom laten we een paus niet zelf een groep gesprekspartners kiezen? De paus moet zich toch kunnen omringen met mensen die hem de waarheid mogen zeggen? Het moet gaan om mensen – vrienden – die hij vertrouwt en die als zijn klankbord willen dienen, zonder zelf macht na te streven. Ik heb niet willen zeggen dat het bestuur van de kerk collectief moet zijn. Uiteindelijk moet één iemand beslissen: de paus blijft de paus.

Dit is een fragment uit een interview met kardinaal Godfried Danneels over onder meer de nieuwe paus, de crisis in de kerk, de pedofilieschandalen, euthanasie en de houding van de kerkleiders tegenover andersdenkenden. Het volledige interview vindt u deze week in Knack.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content