‘Corona heeft alvast één positief gevolg: politici kunnen gebrek aan moed niet langer verschuilen achter holle woorden’

‘Laten we hopen dat we na de coronacrisis op hetzelfde elan kunnen doorgaan als waarvan de regering nu blijk geeft’, schrijft Luckas Vander Taelen. ‘Dat wat echt belangrijk is, kordaat wordt aangepakt door politici die niet aan zichzelf maar aan het maatschappelijk belang denken.’

De Franse president Macron sprak oorlogstaal over het coronavirus. Hoe groot die crisis ook is, het is natuurlijk nog altijd geen oorlog, hoe verleidelijk die beeldspraak ook is. De beproevingen van de bevolking zijn in niets te vergelijken met die bij een gewapend conflict. En het aantal slachtoffers in ons land ligt gelukkig nog altijd lager dan bij een oorlog.

Maar toch zijn er tussen deze crisis en tijden van oorlog overeenkomsten. Positieve dan nog wel, waarvan we nu zouden moeten profiteren. Als een maatschappij een bijzonder moeilijke periode doormaakt, denken burgers onvermijdelijk aan de toekomst. En dromen ze van een betere wereld. En ontstaat er een dynamiek die nadien belangrijke veranderingen mogelijk maakt.

Corona heeft alvast één positief gevolg: politici kunnen gebrek aan moed niet langer verschuilen achter holle woorden.

Dat was zo in de vorige eeuw na de twee wereldoorlogen. Na de eerste werd snel het enkelvoudig stemrecht voor mannen ingevoerd, op dat moment een revolutionaire ingreep die er net kwam om een revolutie zoals die in Rusland in 1917 te vermijden. Na bijzonder bloedige jaren waarbij aan de bevolking grote offers gevraagd waren, zou het gevaarlijk geweest zijn om de Belgische samenleving niet te democratiseren en de politieke spelregels onveranderd te laten. Na de tweede wereldoorlog trad een vergelijkbaar fenomeen op: de sociale zekerheid werd verder uitgebouwd. Maatschappelijke veranderingen die voor de oorlogen totaal ondenkbaar waren, bleken plots mogelijk en werden snel ingevoerd.

Zoals gezegd is de coronacrisis, hoe erg ook, in geen enkel opzicht met de twee wereldoorlogen te vergelijken. Maar toch biedt ook zij enorme kansen op grote kwalitatieve transformaties die voorheen onbespreekbaar waren.

Al heel lang blinken Belgische politici uit door navelstaarderij en een schrijnend gebrek aan politieke moed. Een voormalig partijvoorzitter zei ooit dat hij wel wist welke ingrepen nodig waren, maar dat die voorstellen gelijk stonden aan electorale zelfmoord. En niet zo lang geleden trok een Vlaams minister een belangrijk voorstel in omdat er daarvoor naar zijn zeggen ‘geen draagvlak’ bestond bij de bevolking.

Het coronavirus heeft alvast één positief collateraal gevolg: dat politici hun gebrek aan moed niet langer kunnen verschuilen achter eeuwig uitstel en holle woorden. Mensen in hun kot opsluiten voor een heel lange periode: ik betwijfel of er daarvoor ‘draagvlak’ was. Maar virusnood breekt electorale wet en plots is alles mogelijk. Noodzakelijke maatregelen worden opgelegd door regeerders die eindelijk een schijn van staatsmanschap vertonen. Er wordt naar experten geluisterd en hun aanbevelingen worden niet in twijfel getrokken. Een verademing in de Belgische politiek…

En bij de bevolking die elke dag om acht uur ’s avonds met applaus de mensen steunt die echt belangrijk zijn, is het besef gegroeid dat er iets fundamenteel fout zit in onze maatschappelijke organisatie. Of zoals het verwoord werd door een Spaanse onderzoekster die ongeveer duizend keer minder verdient dan de grote voetbalvedetten. Zij stelde voor om aan Messi en Ronaldo de resultaten van hun wetenschappelijk onderzoek naar het virus te vragen.

Ik vraag me af of er nog een politiek draagvlak zal zijn voor voetbalclubs die willen dat hun overbetaalde spelers vrijgesteld blijven van bijdragen voor de maatschappelijk zekerheid. In Spaanse ziekenhuizen liggen patiënten te sterven op de grond. Niet iedereen kan zich zoals Eden Hazard laten opereren in de Verenigde Staten.

Plots lijken mensen in zowat heel Europa te beseffen wat de echt belangrijke dingen zijn in het leven en wat het gevolg is van blind besparen op gezondheidszorg. Nu nog hopen dat politici dat inzicht delen.

Plots lijken mensen in zowat heel Europa te beseffen wat de echt belangrijke dingen zijn in het leven en wat het gevolg is van blind besparen op gezondheidszorg. Nu nog hopen dat politici dat inzicht delen.

Laten we hopen dat we na de coronacrisis op hetzelfde elan kunnen doorgaan als waarvan de regering nu blijk geeft. Dat wat echt belangrijk is, kordaat wordt aangepakt door politici die niet aan zichzelf maar aan het maatschappelijk belang denken. En die het aandurven het advies van experten op te volgen, ook al is hun achterban principieel sceptisch. Klimaatmaatregelen, ja, die moeten er komen. De noodzaak daarvan wordt enkel ontkend door malafide manipulatoren, die van hetzelfde bedenkelijk niveau zijn als wie nu nog de aanbevelingen van virologen in twijfel durft te trekken. Net zo goed moeten we het probleem van de vergrijzing aanpakken dat elke regering heeft laten aanslepen. Het uitgewerkt pensioenplan van Frank Vandenbroucke ligt klaar. Er is alleen politieke moed voor nodig om te uit te voeren.

Kunnen we ook andere pijnpunten op die manier aanpakken als deze crisis voorbij zal zijn? Natuurlijk. Onze mobiliteit bijvoorbeeld, die door halve maatregelen op immobilteit is beginnen lijken. Er was een virus nodig onze wegen weer berijdbaar te maken en om ons te doen inzien hoe abnormaal het was dat we files normaal zijn gaan vinden. En dat bedrijfswagens die alleen maar erger maken. Er zijn geen proefprojecte meer nodig om te bewijzen dat telewerk massaal moet aangemoedigd worden, met fiscale beloningen.

Het is misschien onkies het in deze tijden te hebben over budgetten, maar toch zou het geen kwaad kunnen als politici nu al eens begonnen na te denken over een nieuwsoortige fiscaliteit. Niet onnuttig met een astronomische gat in de begroting. Populistische slogans zijn niet op hun plaats, maar na de coronacrisis is het net zoals na een oorlog ondenkbaar de rekening aan de beproefde bevolking aan te bieden. Een minister van Financiën zou een crisisbelasting kunnen opleggen aan de superrijken van ons land en op Europees vlak ijveren voor een globale aanpak van de multinationals die aan elke fiscaliteit ontsnappen. Die hebben er alle belang bij dat de koopkracht van de bevolking opveert, maar dat kan niet als die na de virus ook de gevolgen daarvan in zijn portefeuille blijft voelen.

Het voorbeeld van een vastberaden eerste minister, die zonder dubbelzinnigheid pleit voor wat zij nodig acht: daar heeft een bevolking respect voor. Geen halve enerzijds-anderzijds maatregelen, maar recht vooruit. Geef mensen een duidelijk keuze, die niet vertrekt van electorale berekening maar van een echte overtuiging. Durf de Belgische instellingen moderniseren en afschaffen wat niet nodig is. Herwaardeer het parlement en schaf meteen het net opgerichte zaterdagclubje van partijvoorzitters af die de regering moet controleren. Een beter voorbeeld van oude politieke cultuur is niet voorhanden…

Mogen we hier van dromen: geen slabakkende politici meer, die enkel uitblinken door hun schrijnend gebrek aan daadkracht. Geen ‘draagvlak’- gezeur meer van bestuurders die niet durven besturen. Het zou onaanvaardbaar zijn dat een kans gemist zou worden om dit land anders te gaan regeren. Moge ook in vredestijd doortastende oorlogstaal voor het algemeen belang weerklinken!

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content